Xây dựng thôn, bản nông thôn mới kiểu mẫu thành những vùng quê đáng sống

Từ những vùng quê có kết cấu hạ tầng thiếu đồng bộ, thế nhưng sau khi triển khai thực hiện chương trình XDNTM kiểu mẫu, nhiều thôn, bản ở Thanh Hóa dường như đã “lột xác” trở thành những vùng quê đáng sống và giàu bản sắc.

Diện mạo nông thôn mới kiểu mẫu xã Hoa Lộc.

Những ngày tháng 7, chúng tôi về thôn Hoa Trung - thôn NTM kiểu mẫu đầu tiên của xã Hoa Lộc, cảm nhận rõ sự “thay da đổi thịt” của vùng quê thuần nông, với kết cấu hạ tầng đồng bộ. Được Đảng ủy, UBND xã Hoa Lộc lựa chọn làm điểm xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, ngay từ đầu năm 2020, chi bộ thôn Hoa Trung đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về XDNTM kiểu mẫu. Đặt lợi ích của Nhân dân lên trên hết, chi bộ và ban phát triển XDNTM kiểu mẫu thôn đã công khai chủ trương, kế hoạch XDNTM kiểu mẫu để Nhân dân biết và trực tiếp tham gia đóng góp ý kiến, lựa chọn phương án triển khai; công khai, minh bạch các khoản đóng góp của Nhân dân vào việc đầu tư xây dựng, sửa chữa, nâng cấp các công trình hạ tầng nông thôn.

Với sự đồng thuận cao của cán bộ, đảng viên và Nhân dân, thôn Hoa Trung đã huy động được hơn 52 tỷ đồng cho XDNTM kiểu mẫu. Trong đó, ngân sách xã là 1,5 tỷ đồng; vốn doanh nghiệp khoảng 2,4 tỷ đồng; Nhân dân đóng góp xây dựng các công trình phúc lợi nông thôn hơn 5,6 tỷ đồng và chỉnh trang, xây dựng khuôn viên nhà ở hộ gia đình gần 42,5 tỷ đồng. Bằng sự sáng tạo trong cách làm cùng quyết tâm cao của cán bộ và Nhân dân, chỉ sau 1 năm triển khai, thôn Hoa Trung đã mang một dáng vẻ mới, với nhà văn hóa thôn tiện nghi, khu tập thể thao phục vụ việc rèn luyện sức khỏe của cộng đồng; những tuyến đường liên thôn, liên xóm được nhựa hóa và bê tông hóa, thuận tiện cho việc đi lại, sản xuất của Nhân dân; hai bên đường là những hàng cây, chậu hoa căng tràn nhựa sống; không gian làng quê thoáng đãng, sáng - xanh - sạch - đẹp, người dân sống vui tươi, thân thiện, hiền hòa và nghĩa tình. Tháng 1/2021, Hoa Trung là thôn đầu tiên của xã Hoa Lộc được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Đó là thành quả được xây trên nền tảng “ý Đảng - lòng dân”. Hướng đến cuộc sống hiện đại và văn minh, năm 2023, cán bộ và Nhân dân thôn Hoa Trung tiếp tục chung sức, đồng lòng xây dựng thành công mô hình “Thôn thông minh”.

Ngược miền Tây xứ Thanh, chúng tôi đặt chân đến các thôn làng đồng bào dân tộc Mường thuộc xã Ngọc Liên. Tuyến đường dài khoảng 4km vào thôn Minh Tiến đã được bê tông hóa, giúp cho đồng bào dân tộc Mường nơi đây đi lại thuận lợi hơn. Dọc tuyến đường, hàng rào chè mạn được cắt tỉa đều tăm tắp, tạo nên không gian xanh, bản sắc NTM riêng biệt cho thôn Minh Tiến. Tuyến đường là hiện hữu của phương châm “Nhà nước và Nhân dân cùng làm”. Cùng với nguồn ngân sách của Nhà nước, bà con trong thôn đã hiến hơn 3.700m2 đất và góp công, góp của để nâng cấp, mở rộng, xanh hóa tuyến đường; đóng góp kinh phí lắp đặt hơn 90 cột điện chiếu sáng công cộng và đèn trang trí, đảm bảo an ninh trật tự, chiếu sáng về đêm.

Thôn Minh Tiến có 104 hộ dân, với 484 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mường. Xác định XDNTM kiểu mẫu là nâng cao mức sống, mức hưởng thụ cho người dân, gắn với xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn đồng bộ, hiện đại, có bản sắc, chi bộ thôn đã tập trung lãnh đạo phát huy vai trò chủ thể của người dân trong việc thực hiện các tiêu chí thôn NTM kiểu mẫu. Với chủ trương đúng, cách làm hay, cán bộ, đảng viên nêu cao tinh thần tiền phong, gương mẫu đi đầu, Nhân dân trong thôn tự nguyện đóng góp hơn 1,7 tỷ đồng cùng nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước xây dựng, kiến thiết hạ tầng nông thôn. Trong năm 2021 - giai đoạn nước rút để “về đích” NTM kiểu mẫu, thôn Minh Tiến đã đầu tư nâng cấp mở rộng, bê tông hóa hơn 3,5km đường giao thông ngõ xóm; vận động Nhân dân xây dựng gần 5km hàng rào sinh thái ở khu dân cư; xây dựng 2 cổng làng; 1,7km mương thoát nước tự nhiên và chỉnh trang khuôn viên nhà văn hóa. Bên cạnh đó, chi bộ và ban công tác mặt trận thôn đã vận động Nhân dân xây dựng các tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp; thực hiện mô hình nhà sạch - vườn mẫu, tập trung cải tạo vườn tạp, xây dựng các mô hình vườn mẫu gắn với phát triển kinh tế hộ gia đình. Trên cơ sở đánh giá những kết quả đạt được trong XDNTM kiểu mẫu, thôn Minh Tiến được Hội LHPN tỉnh lựa chọn để triển khai mô hình “Địa chỉ tin cậy cho phụ nữ và trẻ em” và mô hình “Làng quê đáng sống”. Bởi lợi ích từ các phong trào đem lại đã làm thay đổi cách sống, lối sống và môi trường thật sự trong lành, bình yên cho người dân.

Từ mục tiêu phấn đấu có nhiều thôn, bản NTM, NTM kiểu mẫu và thôn thông minh, các cấp ủy đảng, chính quyền trong tỉnh đã và đang tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, gắn với “dân vận khéo” để khơi dậy sức dân xây dựng nông thôn văn minh, hiện đại, người nông dân thực sự giàu có. Nhờ lòng dân, sức dân, tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh đã xây dựng được 556 thôn, bản NTM kiểu mẫu. Các thôn, bản NTM kiểu mẫu đều có diện mạo nông thôn khang trang, hiện đại. Cùng với đó, kinh tế, văn hóa - xã hội, môi trường nông thôn và đời sống người dân được nâng cao hơn thời điểm bắt đầu thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia XDNTM.

Bài và ảnh: Trần Thanh