Xây dựng sản phẩm OCOP từ hoa đu đủ

Nhờ sử dụng nguồn nguyên liệu tự nhiên, bảo đảm các quy trình về an toàn vệ sinh thực phẩm, các sản phẩm OCOP 3 sao trà hoa đu đủ đực nhân sâm và hoa đu đủ đực nhân sâm ngâm mật ong của HTX thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu Song Linh, xã Cẩm Thạch (Cẩm Thủy) đang dần chiếm lĩnh thị trường trong và ngoài tỉnh. Sự phát triển mạnh mẽ của các sản phẩm không chỉ góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng ở địa phương mà còn từng bước khẳng định được chất lượng thương hiệu của sản phẩm OCOP xứ Thanh, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho lao động địa phương.

Lao động của HTX thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu Song Linh đang đóng gói các sản phẩm từ hoa đu đủ đực.

Dẫn chúng tôi đi thăm vườn trồng cây đu đủ lấy hoa tại thôn Cốc, xã Cẩm Thạch, phó giám đốc HTX thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu Song Linh Trịnh Chí Hoàng Anh say sưa giới thiệu về cách trồng, chăm sóc để cây ra hoa to, cánh dày, quy trình sơ chế, bảo quản sao cho sản phẩm giữ được mùi thơm nguyên chất... Anh Hoàng Anh cho biết: Cây đu đủ được trồng tại hầu hết các xã trên địa bàn huyện, nhưng rải rác trong vườn, chủ yếu phục vụ nhu cầu của gia đình và thường sử dụng hoa đu đủ tươi, phơi hoa khô, sao khô pha nước uống, hoặc dùng làm món ăn. Vốn hoạt động trong nghề y dược học cổ truyền nên tôi nắm rõ về những tác dụng của hoa đu đủ trong hỗ trợ điều trị các bệnh: tiểu đường, mỡ máu, huyết áp, phòng chống ung thư. Nên từ năm 2018, tôi đã tập trung nghiên cứu chuyên sâu về giá trị, dược tính của hoa đu đủ đực. Đồng thời, bắt tay phát triển vùng trồng cây đu đủ lấy hoa theo quy mô lớn, chế biến và xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu cho các sản phẩm.

Năm 2022, khi tiến hành tích tụ, tập trung được gần 5ha đất sản xuất nông nghiệp tại thôn Cốc, xã Cẩm Thạch, anh Trịnh Chí Hoàng Anh đã đầu tư kinh phí cải tạo đồng đất, phân khu sản xuất các loại cây dược liệu và nuôi gia cầm. Trong đó, tập trung nghiên cứu, chọn giống ươm và nhân giống cây đu đủ lấy hoa trong trang trại. Nhằm tạo ra vùng nguyên liệu hoa đu đủ lớn, bảo đảm cho chế biến, anh Hoàng Anh đã hướng dẫn, thu hút một số hộ dân trong vùng cùng đưa cây đu đủ đực vào sản xuất. Đồng thời, thành lập HTX thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu Song Linh chuyên sản xuất dược liệu và xuất, nhập khẩu nông, lâm sản. Đến nay, HTX đã phát triển được 10ha cây đu đủ lấy hoa; trong đó có 1ha đạt chuẩn VietGAP và 9ha liên kết cùng người dân địa phương. Một trong những yêu cầu để có nguyên liệu hoa đu đủ đực cho chế biến là vùng trồng đảm bảo nguồn nước tưới, sử dụng hoàn toàn bằng phân hữu cơ, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ áp dụng các biện pháp canh tác theo tiêu chuẩn nên sản phẩm hoa đu đủ của trang trại có dược tính cao, được nhiều đơn vị sản xuất dược liệu thu mua. Trung bình mỗi năm HTX cung ứng cho thị trường 50 tấn hoa tươi và khoảng 5 tấn hoa sấy khô.

Không dừng lại ở sơ chế mà các sản phẩm từ hoa đu đủ đực dần được chế biến sâu với sản phẩm đa dạng, tất cả các quy trình đều tuân theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới. Từ kinh nghiệm đúc kết và tham khảo thêm qua sách báo, các buổi hội thảo, tập huấn, anh Trịnh Chí Hoàng Anh và các thành viên HTX đã đầu tư máy sấy thăng hoa, một số loại máy móc để xay, ngâm, đóng túi... nhằm tạo ra sản phẩm chất lượng cho thị trường. Theo anh Hoàng Anh, để giữ được dược tính và độ tươi, hoa đu đủ phải thu hoạch vào buổi sáng sau đó làm sạch và phân loại, cắt cuống, đưa vào máy sấy lạnh trong vòng 20 tiếng (khi độ ẩm đạt dưới 5%) và chế biến. Đồng thời, HTX chủ động đầu tư nghiên cứu về kiểu dáng, mẫu mã sản phẩm có tem nhãn tạo sự tin cậy đối với người tiêu dùng.

Đến nay, HTX đã sản xuất, chế biến các sản phẩm từ hoa đu đủ, gồm: hoa đu đủ đực nhân sâm ngâm mật ong và trà hoa đu đủ đực nhân sâm. Đây là những sản phẩm được sản xuất theo công nghệ tiên tiến, với những nguyên liệu chất lượng, như: hồng đẳng sâm Ngọc Linh, hồng sâm Cát Lâm, mật ong nguyên chất, hoa đu đủ sấy khô... nên có hương vị đặc trưng mà không sản phẩm nào trên thị trường có được. Các sản phẩm đều đạt các chứng nhận chất lượng từ các cơ quan chuyên môn. Hiện nay, các sản phẩm không chỉ được bán trực tiếp, bán online mà còn phân phối tại một số hiệu thuốc tư nhân, khu du lịch, siêu thị... trên cả nước. Dù mới xâm nhập thị trường không lâu nhưng các sản phẩm từ hoa đu đủ đực của HTX thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu Song Linh đã dần chiếm lĩnh lòng tin của người tiêu dùng, sản phẩm luôn không cung ứng đủ với nhu cầu của khách hàng.

Năm 2023, HTX đã đăng ký với UBND huyện Cẩm Thủy hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện các quy trình tham gia Chương trình OCOP. Nhờ bảo đảm các tiêu chuẩn nên 2 sản phẩm hoa đu đủ đực nhân sâm ngâm mật ong và trà hoa đu đủ đực nhân sâm được UBND huyện Cẩm Thủy công nhận đạt OCOP 3 sao năm 2023. Được “gắn sao” OCOP chính là sự trợ lực để HTX ký kết được hàng chục hợp đồng tiêu thụ giá trị kinh tế cao. Nhờ đó, doanh thu năm 2023 của HTX đạt gần 800 triệu đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 5 lao động và hàng chục lao động thời vụ khác.

Phó giám đốc HTX thương mại, dịch vụ và xuất nhập khẩu Song Linh Trịnh Chí Hoàng Anh, chia sẻ: “Xây dựng được 2 sản phẩm OCOP từ hoa đu đủ đực chính là niềm vui, động lực cho các thành viên HTX tiếp tục nỗ lực nâng cao chất lượng sản phẩm phục vụ người tiêu dùng. Song song với đầu tư thiết bị, công nghệ mới, chúng tôi cũng sẽ tập trung quảng bá giới thiệu sản phẩm tại các hội chợ, kết nối phân phối toàn quốc, tiến tới xuất khẩu".

Bài và ảnh: Lê Hòa