Xã Thiệu Giao phát huy QCDC khơi dậy “lòng dân - sức dân”

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng chỉ rõ: “Thực hành dân chủ là cái chìa khóa vạn năng để giải quyết mọi khó khăn...”. Thấm nhuần lời dạy của Người, cấp ủy, chính quyền xã Thiệu Giao (Thiệu Hóa) đã vận dụng, phát huy tốt quy chế dân chủ (QCDC) ở cơ sở theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, nhằm khơi dậy sức dân trong XDNTM nâng cao.

Người dân thôn Đồng Lực, xã Thiệu Giao chung tay vẽ tranh bích họa tạo cảnh quan mới cho các khu dân cư, ngõ xóm.

Năm 2022, khi bắt đầu triển khai XDNTM nâng cao, xã Thiệu Giao gặp nhiều khó khăn khi mới đạt 12/19 tiêu chí, các tiêu chí còn lại đạt thấp. Trong đó phải kể đến, việc chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp còn chậm; thu nhập bình quân đầu người của xã mới đạt 49,5 triệu đồng/năm, tỷ lệ hộ nghèo còn 2,6%. Vì đời sống của một bộ phận Nhân dân còn khó khăn nên việc huy động sức dân để XDNTM nâng cao bị hạn chế. Đáng nói hơn, có những cán bộ, đảng viên và Nhân dân chưa nhận thức đầy đủ về XDNTM nâng cao, đang còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại và xem đó là nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền địa phương. Từ thực tiễn khó khăn ấy, cấp ủy, chính quyền xã Thiệu Giao xác định, XDNTM nâng cao là nhiệm vụ mang tính chiến lược lâu dài về nông nghiệp, nông dân và nông thôn, đòi hỏi phải có những bước đi phù hợp, vững chắc. Bởi vậy, sau khi nhận được văn bản chỉ đạo của huyện Thiệu Hóa về XDNTM nâng cao, đảng ủy xã đã ban hành nghị quyết chuyên đề về “Xây dựng xã NTM nâng cao”. Đồng thời, thành lập ban chỉ đạo XDNTM nâng cao và tổ chức khảo sát, lập quy hoạch, xây dựng kế hoạch thực hiện XDNTM nâng cao. Đặc biệt, HĐND xã đã ban hành nghị quyết về việc hỗ trợ, kích cầu các công trình, hạng mục phục vụ chuẩn NTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu, như: Hỗ trợ xây dựng mới nhà văn hóa thôn là 500 triệu đồng/nhà; cải tạo nâng cấp là 300 triệu đồng/nhà văn hóa; cải tạo nâng cấp tường rào trên tuyến đường mẫu ở các thôn mức hỗ trợ 185.000 đồng/m chiều dài; nâng cấp mở rộng đường giao thông nông thôn hỗ trợ 100% xi măng; làm mương tiêu thoát nước khu dân cư 100% xi măng; hỗ trợ 5 triệu đồng/vườn mẫu. Mặt khác, cả hệ thống chính trị của xã Thiệu Giao cùng vào cuộc tuyên truyền, vận động để Nhân dân thấy được vai trò chủ thể của mình trong XDNTM nâng cao. Từ đó, chung sức đóng góp tiền của thực hiện các tiêu chí đòi hỏi nguồn vốn lớn, như: xây dựng cơ sở vật chất văn hóa, làm đường giao thông nông thôn, thủy lợi và các công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ đời sống dân sinh. Điểm nổi bật trong thực hiện QCDC ở cơ sở của Thiệu Giao là những khoản đóng góp của Nhân dân đều được các thôn đưa ra bàn bạc, thống nhất theo nguyên tắc “tự nguyện, dân chủ, công khai”.

Về Giao Sơn - thôn NTM kiểu mẫu đầu tiên của xã Thiệu Giao, chúng tôi cảm nhận rõ được sự “thay da đổi thịt” của một vùng quê thuần nông, với nhà văn hóa khang trang, những con đường bê tông rộng rãi nhiều cây xanh và các loại hoa khoe sắc. Đầu năm 2022, Giao Sơn được đảng ủy, UBND xã lựa chọn để xây dựng thôn NTM kiểu mẫu. Phát huy QCDC ở cơ sở theo phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng”, chi bộ thôn đã công khai chủ trương, kế hoạch thực hiện các tiêu chí thôn NTM kiểu mẫu để Nhân dân được biết và trực tiếp thảo luận mức đóng góp, lựa chọn phương án thực hiện. Từ chỗ, phát huy QCDC ở cơ sở, gắn với khéo tuyên truyền, vận động mà chi bộ thôn đã khơi dậy được “lòng dân, sức dân”. Theo đó, Nhân dân thôn đã tự nguyện đóng góp hơn 1,6 tỷ đồng để đầu tư xây dựng mới nhà văn hóa, mở rộng đường giao thông, lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng, làm 2,8km tường rào kiểu mẫu, đường hoa... Nhờ sức dân mà bộ mặt nông thôn của Giao Sơn đã trở nên khang trang, hiện đại và trở thành vùng quê “đáng sống”.

Đầu năm 2024, thực hiện chỉ đạo của Đảng ủy, UBND xã Thiệu Giao về nhiệm vụ đưa thôn Đồng Lực cán đích NTM kiểu mẫu vào cuối năm, chi bộ thôn đã họp, bàn bạc, thống nhất chủ trương, với quyết tâm cao nhất. Bà Lê Thị Lan, trưởng thôn cho biết: “Xác định người dân là chủ thể của XDNTM kiểu mẫu, chi bộ thôn đã tổ chức các cuộc họp để quán triệt chủ trương, kế hoạch thực hiện các tiêu chí NTM kiểu mẫu đến toàn thể cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và Nhân dân được biết và tham gia bàn bạc, đóng góp ý kiến trước khi tổ chức thực hiện. Mặt khác, chi bộ thành lập tổ vận động vừa làm nhiệm vụ huy động sức dân, vừa tuyên truyền để Nhân dân nhận thức, hiểu rõ được vai trò, trách nhiệm của mình trong xây dựng quê hương”. Được tuyên truyền và vận động, các hộ thôn Đồng Lực đã đồng thuận đóng góp mỗi khẩu 500.000 đồng để cùng với hỗ trợ của xã Thiệu Giao nâng cấp, mở rộng 2 tuyến đường nội thôn, chỉnh trang khuôn viên nhà văn hóa thôn, làm 2,8km tường mẫu, vẽ đường bích họa kết hợp trồng cây xanh tạo cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp, xây dựng hệ thống rãnh thoát nước khu dân cư... Bằng sự quyết tâm cao và phát huy QCDC ở cơ sở trong quá trình triển khai xây dựng các công trình hạ tầng nông thôn nên chi bộ thôn luôn nhận được sự đồng thuận, tin tưởng của Nhân dân. Đây chính là yêu tố quyết định đưa thôn Đồng Lực “về đích” NTM kiểu mẫu vào cuối năm 2024.

Nhờ phát huy tốt QCDC ở cơ sở nên từ năm 2022 đến tháng 8/2024, xã Thiệu Giao đã huy động được 125,625 tỷ đồng cho XDNTM nâng cao. Trong đó, nguồn lực huy động trong Nhân dân để xây dựng, nâng cấp các công trình hạ tầng nông thôn là 70,527 tỷ đồng; còn lại là nguồn vốn hỗ trợ của Trung ương, của tỉnh Thanh Hóa, của huyện Thiệu Hóa và ngân sách xã. Từ nguồn lực huy động được, xã Thiệu Giao đã đầu tư làm mới, nâng cấp mở rộng bê tông hóa, nhựa hóa hơn 4km đường giao thông và hơn 2km rãnh thoát nước khu dân cư; xây mới và sửa chữa 8 nhà văn hóa thôn khang trang; xây dựng các tuyến tường rào mẫu với chiều dài 18,5km...

Với “chìa khóa” là phát huy QCDC ở cơ sở, cấp ủy, chính quyền xã Thiệu Giao đã huy động được sức dân trong XDNTM nâng cao. Thành quả là giữa tháng 6/2024, Thiệu Giao đã được Chủ tịch UBND tỉnh công nhận xã đạt chuẩn NTM nâng cao. Nhờ “lòng dân- sức dân” mà diện mạo nông thôn ở Thiệu Giao đã khoác lên mình tấm áo mới, đời sống vật chất, tinh thần của người dân không ngừng được nâng lên.

Bài và ảnh: Trần Thanh