Quản lý hành nghề y dược tư nhân - Vì sao khó? (Bài 1): Có “trên nóng, dưới lạnh”?

Hoạt động của các cơ sở hành nghề y, dược tư nhân (YDTN) tại tỉnh Thanh Hóa đã và đang phát triển mạnh mẽ với nhiều dịch vụ đa dạng, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác chăm sóc sức khỏe Nhân dân, giảm tải cho các bệnh viện trong hệ thống y tế công. Tuy nhiên, cũng đặt ra những thách thức cho cơ quan quản lý Nhà nước.

Ngày 24/4, đoàn liên ngành của UBND huyện Hoằng Hóa kiểm tra Trung tâm chăm sóc sắc đẹp Thu Hiền, phát hiện bên trong chỉ có 2 ghế gội đầu, cơ sở đóng cửa.

“Lỗ hổng” trong quản lý và những hệ luỵ

Tin theo lời quảng cáo và tư vấn qua mạng xã hội, một phụ nữ (42 tuổi) đến Trung tâm Chăm sóc sắc đẹp Thu Hiền, có địa chỉ tại số nhà 109, thôn Liêm Chính, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa) để thực hiện thủ thuật cắt sẹo, hút mỡ bụng dẫn đến hoại tử phải nhập viện cấp cứu.

Bệnh nhân vào một bệnh viện tư nhân ở địa phương để điều trị, sau đó chuyển lên bệnh viện tuyến tỉnh và được chăm sóc theo dõi vết thương, không can thiệp ngoại khoa. Sau đó bệnh nhân xin chuyển ra Bệnh viện Đại học Y Hà Nội vào ngày 15/4.

Qua tìm hiểu của phóng viên, trên tài khoản Facebook “Thẫm Mỹ Thu Hien” (hiện Facebook này đã bị khóa) xuất hiện tràn lan những hình ảnh, lời quảng cáo có “cánh” về dịch vụ hút mỡ bụng; tiêm filler; cắt mí; bơm, phun xăm môi... Đồng thời, cơ sở này còn nhận đào tạo học viên.

Những lời quảng cáo làm đẹp trên Facebook “Thẫm Mỹ Thu Hien”.

Lần theo tài khoản Facebook trên, phóng viên có được số điện thoại 0988804xxx. Sau nhiều cuộc gọi, chủ thuê bao mới bắt máy. Theo chủ thuê bao tên là Hiền, chủ Trung tâm chăm sóc sắc đẹp Thu Hiền, tại số nhà 109, thôn Liêm Chính, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa) cho biết, bản thân làm nghề chủ yếu trong TP Hồ Chí Minh, thỉnh thoảng về quê có làm cho những người quen biết, trung tâm ở nhà giao cho một người bạn làm. Mới đây, bản thân đã thực hiện cắt sẹo và hút mỡ bụng cho một người bạn. Sau khi làm thủ thuật, bệnh nhân không kiêng hoạt động mạnh mà vẫn làm việc bình thường, nên đã dẫn đến tình trạng hoại tử vùng bụng và phải nhập viện điều trị.

Sau khi xem ảnh đại diện tài khoản Facebook “Thẫm Mỹ Thu Hien”, bà Hoàng Thị Do, Trưởng thôn Liêm Chính, xã Hoằng Sơn (Hoằng Hóa) xác nhận hình ảnh đó đúng là chị Hiền, chủ cơ sở Trung tâm chăm sóc sắc đẹp Thu Hiền. "Cô Hiền là người huyện khác lấy chồng về địa phương, mở cơ sở ngay tại nhà chồng, có một người thường xuyên làm cắt tóc, gội đầu. Thỉnh thoảng cô Hiền về làm tại đây khi có khách hẹn trước", bà Do cho biết thêm.

Trao đổi với phóng viên, ông Lê Hùng Tuyên, Chủ tịch UBND xã Hoằng Sơn cho biết khá bất ngờ khi được huyện thông báo về vụ việc trên. Theo ông Tuyên, để xảy ra tình trạng này là trách nhiệm của địa phương, chưa nắm bắt kịp thời.

Về Cơ sở thẩm mỹ Thu Hiền, Chủ tịch UBND xã Hoằng Sơn cho biết, cơ sở này được thành lập từ tháng 1/2019, hành nghề thẩm mỹ, phun xăm, cắt tóc, gội đầu, làm móng. Trong năm 2023, theo chỉ đạo của huyện, xã đã 2 lần thành lập đoàn kiểm tra nhưng chủ cơ sở đều vắng mặt với lý do đi làm thuê trong TP Hồ Chí Minh. Chủ cơ sở có giấy chứng nhận của Công ty TNHH EROS Việt Nam cấp đã hoàn thành khóa đào tạo “lăn kim, phi kim bằng công nghệ tế bào gốc và cấy sợi collagen”, cấp ngày 29/5/2017.

"Sau khi có thông tin phản ánh của báo chí, huyện đã phối hợp với xã xuống kiểm tra, cơ sở này đã đóng cửa không hoạt động được khoảng 20 ngày. Qua nắm bắt, cô Hiền chỉ về nhà khi có khách liên hệ. Chúng tôi yêu cầu chủ cơ sở về xã cung cấp thông tin cụ thể về vụ việc. Tuy nhiên, theo lịch hẹn cô Hiền không về làm việc, điện thoại có đổ chuông nhưng không bắt máy. Hiện chính quyền đã yêu cầu gia đình tháo biển hiệu xuống", ông Lê Hùng Tuyên, Chủ tịch UBND xã Hoằng Sơn thông tin.

Ông Lê Trọng Tiến, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Hoằng Hóa cho biết thêm, qua kiểm tra thực tế ngày 24/4, cơ sở trên chỉ có 2 ghế gội đầu không có bất cứ thiết bị gì về y tế để thực hiện tiểu phẫu. Việc cắt sẹo, hút mỡ bụng cũng có thể không làm ở đó. Tuy nhiên, trao đổi qua điện thoại cô Hiền vẫn khẳng định làm ở xã Hoằng Sơn, khi hỏi về máy móc, dụng cụ làm, chủ cơ sở cho biết đi mượn và làm xong đã trả.

Sau khi sự việc xảy ra, Chủ tịch UBND huyện Hoằng Hoá đã giao Công an huyện chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan vào cuộc kiểm tra, xác minh. Các phòng, ban của huyện kiểm tra, rà soát, trao đổi với Chủ tịch UBND xã Hoằng Sơn và chủ cơ sở thẩm mỹ Thu Hiền. Qua kiểm tra cho thấy, cơ sở này không có giấy phép đăng ký kinh doanh. Hiện, các cơ quan chức năng đang tiếp tục xác minh vụ việc.

Sở Y tế Thanh Hoá cũng đã có công văn gửi UBND huyện Hoằng Hóa đề nghị kiểm tra, xác minh thông tin phản ánh của báo chí về hoạt động thẩm mỹ, spa trên địa bàn. Đồng thời, có văn bản chỉ đạo các địa phương, rà soát, xử lý dứt điểm các cơ sở không phép trên địa bàn.

Đoàn kiểm tra của Sở Y tế kiểm tra đột xuất hoạt động khám bệnh, chữa bệnh tại 1 cơ sở nha khoa trên địa bàn TP Thanh Hoá.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Ngày 27/4/2018, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 07/CTUBND về tăng cường quản lý hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập trên địa bàn toàn tỉnh; quy định rõ trách nhiệm của các sở, ngành, đơn vị có liên quan; UBND các huyện, thị xã, thành phố phải chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh về hoạt động của các cơ sở hành nghề y, dược ngoài công lập trên địa bàn theo quy định hiện hành của pháp luật; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật; tập trung giải quyết dứt điểm những cơ sở hành nghề y, dược không phép trên địa bàn quản lý.

Trên cơ sở đó, các sở, ngành, UBND các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp với ngành Y tế trong công tác quản lý hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập và đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, trên địa bàn tỉnh vẫn còn tình trạng cơ sở hành nghề y, dược hoạt động khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cấp phép; hoạt động quá phạm vi chuyên môn; hoạt động không đúng thời gian ghi trên giấy phép hoạt động; tình trạng quảng cáo tràn lan các dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh...; nhất là ở chuyên khoa răng hàm mặt; dịch vụ làm đẹp, quảng cáo thuốc và thực phẩm chức năng trên các trang web, Facebook, fanpage..., khiến người dân khó khăn khi lựa chọn cơ sở cung cấp dịch vụ an toàn, chất lượng.

Ngày 27/2/2023, UBND tỉnh ban hành Công văn 2250/UBND-VX về tiếp tục tăng cường quản lý hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập trên địa bàn toàn tỉnh. Theo đó, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Sở Y tế tiếp tục thực hiện nghiêm việc cấp chứng chỉ hành nghề và cấp phép hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập; chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan, UBND cấp huyện tăng cường quản lý hành nghề y, dược ngoài công lập. Nâng cao năng lực, chất lượng thanh tra, kiểm tra. Kiên quyết thực hiện nghiêm chế tài xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực hành nghề y, dược ngoài công lập; đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng dịch vụ y tế và các cơ sở y tế, người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh...

Tuy nhiên, đến thời điểm này, trên địa bàn tỉnh vẫn còn nhiều cơ sở hành nghề y, dược không có giấy phép hoạt động.

Trao đổi xung quan vấn đề này, ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Chánh văn phòng UBND huyện Hoằng Hoá cho biết, công tác quản lý hành nghề YDTN trên địa bàn gặp nhiều khó khăn do số lượng cơ sở nhiều, hầu hết có quy mô nhỏ, nhân lực quản lý nhà nước mỏng, thiếu chuyên môn, trong khi đó các cơ sở có nhiều hình thức, chiêu trò để tránh phát hiện, xử lý...

Những năm qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt để chấn chỉnh hoạt động hành nghề y, dược ngoài công lập, tuy nhiên sự thiếu chặt chẽ trong phân cấp quản lý, lực lượng thanh tra chuyên ngành còn mỏng, sự phối hợp giữa cơ quan quản lý y tế và chính quyền địa phương chưa chặt chẽ; một số huyện chưa xử lý dứt điểm vi phạm, đã “mở đường” cho các cơ sở hành nghề YDTN không phép tồn tại. Điều này cho thấy tình trạng “trên nóng, dưới lạnh”, sự chưa vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành chức năng. Nếu tiếp diễn tình trạng này không biết đến bao giờ những cơ sở hành nghề y, dược không phép mới được xử lý dứt điểm.

Hà Phương