Người trẻ bước vào di sản múa rối bằng trải nghiệm và đối thoại

Tối 20/12, tại Nhà hát Múa rối Việt Nam, bên cạnh hoạt động biểu diễn thường kỳ, một không gian trải nghiệm dành cho khán giả trẻ được mở ra trong khuôn khổ dự án RỐICONIC. Thay vì tiếp cận múa rối theo cách xem và thưởng thức quen thuộc, người trẻ được mời gọi tham gia chuỗi hoạt động tương tác, tìm hiểu và đối thoại trực tiếp với di sản.

Trong bối cảnh nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận công chúng trẻ, trước sự cạnh tranh ngày càng lớn của các hình thức giải trí hiện đại, RỐICONIC lựa chọn cách tiếp cận mở, đặt người trẻ vào vị trí chủ thể trải nghiệm, thay vì chỉ là khán giả thụ động.

Ngay từ khu vực check-in, người tham dự đã được dẫn dắt vào không gian mang đậm sắc thái làng quê Bắc bộ.

Tiếp nối là khu trưng bày các tạo hình rối với kích thước và phong cách khác nhau, phản ánh những lát cắt đời sống dân gian như sinh hoạt lao động, lễ hội và các hình tượng quen thuộc trong kho tàng văn hóa truyền thống Việt Nam. Cách tổ chức này giúp khán giả tiếp cận múa rối như một phần của đời sống văn hóa, thay vì chỉ là một loại hình biểu diễn trên sân khấu.

Hoạt động thu hút sự quan tâm lớn nhất trong workshop là họa màu trên rối mộc. Tại đây, người tham gia được trực tiếp làm việc với chất liệu gỗ, tự tay lựa chọn màu sắc, đường nét và hoàn thiện tạo hình theo cảm nhận cá nhân.

Không khí tại khu vực trải nghiệm luôn sôi nổi, khi người trẻ vừa sáng tạo, vừa trao đổi về ý nghĩa của từng chi tiết, qua đó hiểu rõ hơn quá trình hình thành một tạo hình rối trước khi xuất hiện trong các tiết mục biểu diễn.

NSƯT Đặng Duy Bằng, họa sĩ chế tác rối với hơn 30 năm gắn bó với nghề.

Song song với hoạt động thực hành là không gian giao lưu, nơi người trẻ có cơ hội trò chuyện trực tiếp với nghệ nhân. NSƯT Đặng Duy Bằng, họa sĩ chế tác rối với hơn 30 năm gắn bó với nghề, cho rằng việc để người trẻ “chạm” vào di sản là yếu tố quan trọng để khơi dậy sự quan tâm bền vững. Khi được tiếp cận từ chất liệu, câu chuyện nghề và quá trình sáng tạo, người trẻ sẽ có cái nhìn sâu sắc hơn về giá trị văn hóa ẩn sau mỗi tiết mục biểu diễn.

Tham gia workshop, bạn Lê Quang Nhật, sinh viên năm cuối Trường Đại học Mở Hà Nội, chia sẻ: “Trước đây mình chỉ biết múa rối qua những buổi xem biểu diễn hồi nhỏ. Khi trực tiếp tham gia trải nghiệm, mình mới hiểu để tạo ra một tạo hình hoàn chỉnh cần rất nhiều công sức và sự tỉ mỉ. Điều đó khiến mình nhìn múa rối với sự trân trọng hơn.”

Ông Lê Đức Anh, Phó Giám đốc Nhà hát Múa rối Quốc gia phát biểu tại chương trình.

Bên cạnh các hoạt động trải nghiệm, workshop còn giới thiệu những sản phẩm sáng tạo lấy cảm hứng từ múa rối, trong đó có bộ boardgame RỐIGENZ! - sản phẩm độc quyền của dự án. Thông qua hình thức trò chơi suy luận, các yếu tố văn hóa dân gian được lồng ghép linh hoạt, phù hợp với thói quen tiếp cận văn hóa của người trẻ, đồng thời mở ra một hướng thử nghiệm mới trong việc đưa di sản vào đời sống đương đại.

Theo chị Nghiêm Trà My, Trưởng ban Tổ chức dự án RỐICONIC, việc đưa di sản vào các hình thức sáng tạo mới không nhằm “hiện đại hóa bằng mọi giá”, mà để mở rộng không gian tồn tại của nghệ thuật truyền thống.

“Chúng tôi không muốn múa rối chỉ xuất hiện trong nhà hát hay sách giáo khoa. Di sản cần có mặt trong đời sống, trong những hoạt động mà người trẻ cảm thấy gần gũi. Khi đó, việc bảo tồn mới thực sự có ý nghĩa”, chị Trà My cho biết.

Chương trình nghệ thuật “Âm vang đồng quê”.

Sau các hoạt động trải nghiệm, khán giả được dẫn vào không gian biểu diễn với chương trình nghệ thuật “Âm vang đồng quê” tại sân khấu chính, qua đó hoàn thiện chuỗi tiếp cận di sản từ tìm hiểu, tương tác đến thưởng thức. Vở diễn tái hiện không gian làng quê Bắc Bộ với những sinh hoạt quen thuộc, được thể hiện thông qua sự kết hợp giữa múa rối nước và múa rối cạn.

Với sự thành công vượt ngoài sức mong đợi, dự án RỐICONIC hứa hẹn sẽ tiếp tục lan tỏa những thông điệp, ý nghĩa sâu sắc qua hành trình giàu cảm xúc ở chặng đường chinh phục loại hình văn hoá xưa cũ với một góc nhìn mới mẻ, sáng tạo.

Nam Phương (CTV)