“Nền móng mềm” của năng lực cạnh tranh

Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, văn hóa doanh nghiệp (VHDN) không chỉ là nền tảng định hình bản sắc và khẳng định thương hiệu, mà còn là “nền móng mềm” quyết định năng lực cạnh tranh và sự phát triển bền vững. Tại Thanh Hóa, nhiều doanh nghiệp (DN) đã bắt đầu chú trọng xây dựng VHDN, coi đây là yếu tố cốt lõi để nâng cao hiệu quả quản trị, gắn kết nhân sự, thực hiện trách nhiệm xã hội và thích ứng linh hoạt trước những biến động của thị trường. Tuy nhiên, thực tế cũng cho thấy, việc xây dựng VHDN ở nhiều DN còn mang tính hình thức, thiếu chiều sâu và chưa trở thành chiến lược dài hạn.

Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông thử nghiệm và ứng dụng công nghệ mới để tạo ra những sản phẩm chất lượng, hướng tới nền nông nghiệp xanh, hiện đại.

Gắn VHDN với sản xuất, kinh doanh và trách nhiệm xã hội

Tại Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông, VHDN được bắt đầu từ những điều giản dị: Mỗi công nhân đi làm đúng giờ, làm việc an toàn, giữ gìn vệ sinh, tận tâm trong từng công đoạn. Nhà máy được thiết kế theo hướng xanh - sạch - đẹp, ứng dụng công nghệ xử lý nước thải tuần hoàn, trồng cây ăn quả và rau sạch phục vụ bữa ăn công nhân - những chi tiết tưởng nhỏ nhưng phản ánh cam kết phát triển bền vững của DN.

Đặc biệt, Tiến Nông đã bắt đầu có lộ trình, đặt mục tiêu kiểm kê khí nhà kính và trung hòa carbon, giảm thiểu tác động từ sản xuất tới môi trường. Ông Nguyễn Hồng Lâm, Giám đốc Nhà máy Dinh dưỡng cây trồng Tiến Nông Bỉm Sơn chia sẻ: “Tôi từng làm việc gần 30 năm tại Đức, nơi sản phẩm được coi là tấm gương phản chiếu đạo đức DN. Khi trở về Việt Nam, tôi thấy ở Tiến Nông một tinh thần phụng sự, khát vọng làm điều tử tế. Chúng tôi không chỉ sản xuất phân bón, mà đang gửi gắm danh dự, uy tín của mình tới từng người nông dân. Một nhà máy sạch - một quy trình chuẩn - một đội ngũ có ý thức - một sản phẩm tử tế chính là lời cảm ơn bền vững nhất mà DN gửi đến xã hội”.

Một câu chuyện khác đến từ Công ty TNHH MTV Thương mại Tiến Thành Thảo - một DN trẻ với 10 năm khởi nghiệp đầy khát vọng. Bắt đầu với số vốn ít ỏi, nhưng ngay từ đầu, Tiến Thành Thảo đã xác định VHDN là yếu tố sống còn trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt. Công ty mạnh dạn đầu tư xây dựng hệ thống quản trị bài bản, đào tạo nhân viên chuyên nghiệp, gây dựng thương hiệu và tạo dựng niềm tin nơi khách hàng. Giám đốc Công ty Bùi Tiến Thành cho biết: “Với phương châm “thay đổi để tốt lên mỗi ngày”, chúng tôi đã tổ chức các nhóm xây dựng văn hóa nội bộ, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho từng bộ phận, đồng thời chú trọng phát triển mối quan hệ khách hàng, lấy uy tín làm nền tảng”. Sau 10 năm, Tiến Thành Thảo đã mở rộng hoạt động cung cấp phân phối dầu nhớt, văn phòng phẩm, hàng tiêu dùng và hóa mỹ phẩm ra toàn tỉnh và khu vực, hướng tới mục tiêu trở thành DN uy tín trên cả nước.

Tiến sĩ Thịnh Văn Khoa, Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị Thanh Hóa nhận định: “VHDN là yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại và phát triển lâu dài, giúp DN định hình bản sắc, tạo lợi thế cạnh tranh và thương hiệu riêng. Thời gian qua, nhiều DN ở Thanh Hóa đã quan tâm xây dựng VHDN, đạo đức kinh doanh, thiết lập nguyên tắc, giá trị cốt lõi và thích ứng với môi trường cạnh tranh toàn cầu. Đặc biệt, nhiều DN coi VHDN là trụ cột phát triển, với sự đầu tư bài bản vào khoa học - công nghệ, xây dựng tổ chức Đảng cơ sở để lan tỏa giá trị văn hóa và chuẩn mực trong sản xuất, kinh doanh”.

Để VHDN trở thành lợi thế cạnh tranh

Theo đánh giá của Hiệp hội DN tỉnh, mỗi DN tại Thanh Hóa thời gian qua đã quan tâm xây dựng VHDN với những cách làm riêng. Ba mối quan hệ cơ bản trong VHDN là ứng xử với đồng nghiệp, với đối tác khách hàng và với chính thương hiệu ngày càng được chú trọng. Tuy nhiên, không ít DN mới dừng lại ở việc treo khẩu hiệu, ban hành quy tắc ứng xử mà thiếu một chiến lược phát triển VHDN gắn liền với sản xuất, kinh doanh và trách nhiệm xã hội. Phong cách lãnh đạo thiếu nhất quán, quản lý nhân sự còn yếu, chưa chú trọng đào tạo và giữ chân nhân tài... là những “nút thắt” cản trở quá trình hình thành một VHDN vững mạnh.

Lãnh đạo Công ty CP Tập đoàn Tiên Sơn Thanh Hóa kiểm tra tình hình sản xuất tại phân xưởng.

Tiến sĩ Thịnh Văn Khoa, Phó Hiệu trưởng Trường Chính trị Thanh Hóa cũng chia sẻ thêm: “VHDN là một phần của văn hóa kinh tế, góp phần tạo nên bản sắc và sức cạnh tranh cho DN. Nhưng hiện nay, nhiều DN vẫn chưa chú trọng đúng mức, thậm chí nhầm tưởng VHDN chỉ là các hoạt động phong trào hay sự kiện quảng bá”. Ông Khoa cũng cho biết, năm 2025 Trường Chính trị Thanh Hóa đã được giao nhiệm vụ nghiên cứu phát triển văn hóa - đạo đức DN trong chương trình phát triển DN của tỉnh. Nhà trường đang phối hợp với Hiệp hội DN tỉnh, VCCI Chi nhánh Thanh Hóa - Ninh Bình và các DN tổ chức nghiên cứu, tọa đàm với các chủ đề thực tiễn; từ đó kiến nghị Tỉnh ủy, UBND những giải pháp phát triển văn hóa - đạo đức DN trong bối cảnh hội nhập. Một trong những đề xuất cụ thể là tỉnh cần xây dựng chương trình bồi dưỡng dành riêng cho đội ngũ doanh nhân.

Những thách thức từ đại dịch COVID-19 và biến động thị trường gần đây đã minh chứng rằng, DN có nền tảng văn hóa vững chắc sẽ thích ứng tốt hơn, giữ chân được nhân tài và vững vàng vượt qua khủng hoảng. Do đó, xây dựng VHDN không thể là nhiệm vụ “ngắn hạn” hay dừng ở khẩu hiệu, mà phải là một quá trình dài hơi, đòi hỏi cam kết từ lãnh đạo DN, sự đồng lòng của nhân viên và sự đồng hành của các tổ chức hỗ trợ. Với hơn 22.000 DN và 155.000 hộ kinh doanh, Thanh Hóa cần xác định VHDN là trụ cột then chốt để nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút nhân tài và chinh phục thị trường trong nước lẫn quốc tế.

Bài và ảnh: Tùng Lâm