Nâng cao năng lực cạnh tranh cho sản phẩm công nghiệp chủ lực

Những năm qua, Thanh Hóa đã tập trung đầu tư vào các ngành công nghiệp chủ lực, không chỉ tạo ra động lực tăng trưởng kinh tế mà còn giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động, đóng góp lớn vào ngân sách địa phương. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập kinh tế sâu rộng, các doanh nghiệp công nghiệp chủ lực của tỉnh đang đối mặt với những thách thức lớn, đòi hỏi sự đổi mới liên tục để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.

Thanh Hóa đạt mức tăng trưởng công nghiệp trên 15% mỗi năm.

Hiện nay, Thanh Hóa có nhiều sản phẩm công nghiệp chủ lực, thuộc các lĩnh vực như lọc hóa dầu, sản xuất điện, thép, vật liệu xây dựng, may mặc, giày da và chế biến nông - lâm sản. Trong đó, đáng chú ý nhất là Nhà máy Lọc hóa dầu Nghi Sơn - dự án trọng điểm quốc gia, cung cấp khoảng 40% nhu cầu xăng dầu trong nước và xuất khẩu sang các thị trường quốc tế. Ngành sản xuất điện cũng đóng vai trò then chốt với Nhà máy Nhiệt điện BOT Nghi Sơn 2, cung cấp khoảng 8,5 tỷ kWh điện mỗi năm. Ngành vật liệu xây dựng với các nhà máy xi măng Bỉm Sơn, Nghi Sơn, Long Sơn; ngành dệt may - giày da với nhiều doanh nghiệp FDI, tạo ra hàng nghìn việc làm. Ngoài ra, ngành chế biến nông - lâm sản với đại diện tiêu biểu là Công ty CP Mía đường Lam Sơn đã và đang gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp địa phương. Những sản phẩm này đã giúp Thanh Hóa đạt mức tăng trưởng công nghiệp trên 15% mỗi năm, khẳng định vị thế là một trong những trung tâm công nghiệp lớn của miền Bắc.

Dù vậy, các doanh nghiệp công nghiệp chủ lực của tỉnh đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt không chỉ từ các doanh nghiệp trong nước mà còn từ những tập đoàn quốc tế có tiềm lực mạnh. Việc đổi mới công nghệ sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường đang trở thành những yếu tố mang tính sống còn.

Công ty TNHH Dụng cụ thể thao Sunrise (Hoằng Hóa) là một trong những doanh nghiệp tiêu biểu của tỉnh trong lĩnh vực sản xuất dụng cụ thể thao. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, doanh nghiệp đang đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các nhà sản xuất Trung Quốc và Ấn Độ - những đối thủ có lợi thế về giá thành rẻ và công nghệ tiên tiến. Trước áp lực này, Sunrise buộc phải đổi mới để giữ vững vị thế trên thị trường. Theo ông Trần Văn Hợp, giám đốc công ty, giải pháp cốt lõi để nâng cao năng lực cạnh tranh chính là đẩy mạnh tự động hóa trong sản xuất và ứng dụng công nghệ số vào quản lý đơn hàng. Hiện tại, doanh nghiệp đang đầu tư vào dây chuyền sản xuất hiện đại nhằm tối ưu chi phí, đồng thời áp dụng hệ thống kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt để cải thiện độ bền và tính năng của sản phẩm. Tuy nhiên, theo ông Hợp, bên cạnh nỗ lực tự thân, doanh nghiệp rất cần sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương trong việc tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, nâng cấp cơ sở hạ tầng và đào tạo đội ngũ lao động có tay nghề cao để đáp ứng yêu cầu sản xuất ngày càng khắt khe của thị trường trong và ngoài nước.

Không chỉ công nghệ, khả năng tiếp cận thị trường và xây dựng thương hiệu cũng là một thách thức lớn. Nhiều sản phẩm công nghiệp chủ lực vẫn chủ yếu xuất khẩu qua trung gian, gia công theo đơn đặt hàng mà chưa có thương hiệu riêng. Điều này khiến doanh nghiệp bị động về giá cả, lợi nhuận thấp và khó có cơ hội bứt phá.

Công ty TNHH May xuất khẩu An Khánh (Yên Định) là một trong những đơn vị tiêu biểu trong ngành dệt may khi chuyên sản xuất hàng thời trang xuất khẩu sang Mỹ và Hàn Quốc. Dù đạt doanh thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm nhưng theo ông Vũ Duy Lý, giám đốc công ty, lợi nhuận thực tế chưa tương xứng do doanh nghiệp chủ yếu làm gia công, trong khi chi phí lao động và nguyên liệu liên tục tăng. Để nâng cao giá trị sản phẩm, công ty đang tập trung xây dựng thương hiệu riêng, tham gia hội chợ quốc tế, mở rộng kênh phân phối trực tiếp nhằm từng bước giảm sự phụ thuộc vào các tập đoàn nước ngoài, tăng giá trị gia tăng cho sản phẩm.

Việc nâng cao năng lực cạnh tranh không thể chỉ dựa vào nỗ lực của doanh nghiệp mà cần sự hỗ trợ từ chính quyền. Thanh Hóa đang triển khai nhiều chính sách hỗ trợ phát triển công nghiệp, tập trung cải thiện hạ tầng, đơn giản hóa thủ tục hành chính và kết nối doanh nghiệp với các tổ chức xúc tiến thương mại. Tuy nhiên, để nâng cao năng lực cạnh tranh, cần đồng bộ hóa chính sách và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn.

Một giải pháp quan trọng là đẩy mạnh đầu tư vào khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn trong tiếp cận công nghệ hiện đại do chi phí cao và khả năng hấp thụ hạn chế. Vì vậy, tỉnh cần hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, tiếp cận nguồn vốn ưu đãi để nâng cao năng lực sản xuất. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng vào việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh hợp tác giữa doanh nghiệp và các cơ sở đào tạo nghề, nhằm đáp ứng yêu cầu sản xuất hiện đại; đồng thời, tăng cường xúc tiến thương mại, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường...

Bài và ảnh: Chi Phạm