Hiện tượng bùn trào ở Phú Yên: Có dấu hiệu hoạt động của các đứt gãy địa chất

(Ảnh minh họa. Nguồn: TTXVN)

Từ ngày 7-9/4 vừa qua, tại thôn Tân Vinh (xã Xuân Sơn Nam, huyện Đồng Xuân, tỉnh Phú Yên) đã xảy ra hiện tượng trào bùn trên mặt đất, chảy thành dòng rồi đông cứng lại, xung quanh xuất hiện nhiều vết nứt dài.

Hiện tượng lạ trên thu hút sự hiếu kỳ của người dân địa phương. Nhiều thông tin về sự việc nhanh chóng được đưa lên các trang mạng xã hội với một số thông tin chưa được xác thực, ít nhiều gây hoang mang dư luận.

“Giải mã” hiện tượng bùn trào

Trước hiện tượng trên, đại diện Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung (Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia) cho biết đã cử chuyên gia đã tới thực địa, khảo sát, đo đạc, thu thập thông tin có liên quan, nhằm đưa ra các nhận định về bản chất hiện tượng dựa trên các căn cứ thực tế chính xác và luận chứng khoa học.

Tiến sỹ Vũ Mạnh Hải - Phó Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung, cho biết vị trí bùn tự phun nằm tại điểm giao cắt theo phương kéo dài của các hệ thống đứt gãy phát triển theo phương Tây Bắc - Đông Nam và phương kinh tuyến.

Theo ông Hải, thành phần của bùn gồm mảnh dăm sạn thạch anh được dự đoán là sản phẩm phong hóa của đá xâm nhập trong khu vực bị các trầm tích đệ tứ phủ bất chỉnh hợp lên trên.

“Điều này có thể đưa ra nhận định ban đầu là bùn trào ra do các hoạt động kiến tạo dọc đứt gãy kéo dài từ các địa hình cao trên khu vực đồi núi lân cận xuống khi gặp điều kiện thuận lợi cho việc xuất lộ (cụ thể là nơi lớp phủ phía trên đứt gãy mỏng, mất liên kết khi đất trên mặt khô cứng),” ông Hải phân tích.

Vị Phó Liên đoàn trưởng Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung cũng cho biết hiện tượng bùn tự phun tương tự, tại đúng vị trí trên đã được ghi nhận gần 50 năm trước, kéo dài khoảng 10 ngày rồi ngừng phun. Nguyên nhân có thể do bùn phun ra rồi đông cứng lại đã làm lấp hệ thống khe nứt kết nối với đứt gãy, bịt lại các con đường đưa bùn trào ra khỏi mặt đất.

“Kết quả của hiện tượng bùn tự phun trào này là hình thành đồi nhỏ hiện nay với đỉnh tại vị trí phun cao hơn xung quanh một vài mét hoàn toàn tự nhiên, không phải kết quả của bất kỳ quá trình san ủi nào của con người hoặc hiện tượng thiên nhiên khác,” Tiến sỹ Vũ Mạnh Hải giải thích thêm.

Trước đó, trao đổi với báo chí, Giáo sư Trần Thanh Hải - Hiệu trưởng Trường đại học Mỏ - Địa chất, cũng cho rằng phun trào bùn là một hiện tượng địa chất mà trong đó hỗn hợp bùn, dung dịch và khí tích tụ trong lòng đất trào lên trên mặt đất.

Các kết quả nghiên cứu địa chất trong thời gian qua cho thấy phun trào bùn thường diễn ra trong các khu vực có khí tạo áp lực cao, có các hoạt động kiến tạo tích cực, nguồn địa nhiệt tăng cao, các khu vực có các tích tụ dầu - khí trong lòng đất.

Hiện tượng bùn phun trào cũng có thể xảy ra trong các bồn trũng có các lớp trầm tích trẻ, bở rời, giàu vật chất hữu cơ đang phân hủy bị vùi lấp. Trong một số trường hợp liên quan đến động đất, hỗn hợp bùn có thể được hình thành do sự hóa lỏng các lớp trầm tích giàu sét bở rời và chứa nhiều nước.

Hiện tượng bùn phun trào ở tỉnh Phú Yên. (Nguồn ảnh: Dân Trí)

Chưa có dấu hiệu gây nguy hiểm

Dù hiện tượng trào bùn trên mặt đất rồi chảy thành dòng, song qua kết quả khảo sát, nghiên cứu thực tế, Tiến sỹ Vũ Mạnh Hải đánh giá chất lượng bùn về cảm quan tương đối tốt, nhiệt độ bình thường, chưa ghi nhận bất kỳ nguy cơ gây hại nào cho môi trường và sức khỏe, đời sống nhân dân.

Tuy vậy, đại diện Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước miền Trung cũng lưu ý chất lượng bùn sẽ được đánh giá cụ thể sau khi có kết quả phân tích một số thành phần quan trọng và so sánh với thành phần tương ứng trong bùn khoáng đang được sử dụng ngâm tắm hiện nay tại khu vực, đặc biệt là tại tỉnh Khánh Hòa.

Bên cạnh đó, các kết luận chính xác cần được dựa trên các thí nghiệm, khảo sát chuyên sâu khác được tiến hành trên cơ sở các nhận định được rút ra từ đợt khảo sát nhanh này. Vì vậy, chính quyền và các cơ quan chức năng cần tiếp tục bám sát diễn biến của hiện tượng này trong thời gian tới để có được các ứng phó phù hợp khi cần thiết./.

Theo Vietnam+