Hành vi tham nhũng, tiêu cực - nhìn từ những vụ án

Tham nhũng, tiêu cực là tệ nạn gây nhức nhối, bức xúc trong Nhân dân. Hành vi này liên quan đến đạo đức công vụ của công chức, viên chức. Các vụ án tham nhũng, tiêu cực sẽ không có vùng cấm, đều bị xử lý thích đáng.

Phiên tòa xét xử bị cáo Nguyễn Văn Thiệp, cựu Giám đốc Trung tâm Y tế thị xã Nghi Sơn về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Tòa án Nhân dân tỉnh Thanh Hóa vừa đưa ra xét xử sơ thẩm đối với các bị cáo nguyên cán bộ Trường Cao đẳng Công nghiệp Thanh Hóa về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”. Theo bản cáo trạng, trong các năm từ 2017-2019, để tăng thêm kinh phí cho hoạt động chi tiêu của trường, Nguyễn Văn Hùng, sinh năm 1974, nguyên Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghiệp Thanh Hóa đã cùng Nguyễn Giang Quân, sinh năm 1969, Trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch và Lê Đình Đặng, sinh năm 1989, kế toán của trường bàn bạc, thống nhất báo cáo không đúng số học sinh học thực tế tại trường. Các đối tượng còn không giảm trừ số học sinh THCS học tiếp lên trình độ trung cấp đã bỏ học, có quyết định xóa tên mà vẫn kê khai danh sách để đề nghị quyết toán kinh phí chi thường xuyên theo định mức học sinh và kinh phí cấp bù miễn giảm học phí. Hành vi phạm tội của các bị cáo đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước gần 6,62 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền trên được chi cho các hoạt động chung của trường. Quá trình điều tra, các bị cáo và đơn vị liên quan đã nộp lại toàn bộ số tiền trên.

Tại phiên tòa, Nguyễn Văn Hùng và các đồng phạm đã thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình như trong cáo trạng viện kiểm sát truy tố. Trong lời nói sau cùng, Nguyễn Văn Hùng cùng các đồng phạm đã thể hiện sự ăn năn, hối hận và mong được xét xử khoan hồng để được sớm trở về tái hòa nhập với cộng đồng. Căn cứ cáo trạng và tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ, hội đồng xét xử đã tuyên phạt Nguyễn Văn Hùng 5 năm 6 tháng tù; Nguyễn Giang Quân 5 năm tù; Lê Đình Đặng 3 năm tù.

Đầu tháng 3/2024, phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Cầm Bá Xuân, nguyên Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh, cựu Chủ tịch UBND huyện Thường Xuân cùng Lê Văn Khánh, cựu Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Thường Xuân, Vũ Ngọc Nam, cựu Chủ tịch UBND xã Ngọc Phụng, Nguyễn Chí Thành, cựu Chi cục trưởng Chi cục Thuế huyện Thường Xuân và Nguyễn Anh Linh, cựu chuyên viên Chi cục Thuế huyện Thường Xuân về tội “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Theo cáo trạng, năm 2014 với vai trò là Chủ tịch UBND huyện Thường Xuân, Cầm Bá Xuân đã chỉ đạo, điều chỉnh quy hoạch, ký quyết định phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ đầu của xã Ngọc Phụng, ký quyết định cho phép chuyển mục đích sử dụng đất 5.000m2 từ đất rừng sản xuất sang đất ở nông thôn, ký phê duyệt giá đất để chuyển mục đích sử dụng đất thấp hơn giá quy định nhằm tạo điều kiện cho công dân xây dựng cơ sở chế biến lâm sản trái quy định của pháp luật về quản lý đất đai, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước 973 triệu đồng.

Được nói lời sau cùng trước khi tòa nghị án, các bị cáo nhận thức được sai phạm, ăn năn hối lỗi và mong được hội đồng xét xử xem xét thấu tình đạt lý, cho các bị cáo được hưởng khoan hồng để có mức án thấp nhất.

Sau khi xem xét các tình tiết tăng nặng giảm nhẹ, hội đồng xét xử tuyên phạt bị cáo Cầm Bá Xuân 3 năm tù; Lê Văn Khánh 30 tháng tù. Bị cáo Vũ Ngọc Nam 24 tháng tù, cộng với bản án sơ thẩm của Tòa án Nhân dân huyện Thường Xuân trong vụ án trước đó, buộc phải chấp hành 48 tháng tù. Các bị cáo: Nguyễn Chí Thành 24 tháng tù; Nguyễn Anh Linh 18 tháng tù, cùng được cho hưởng án treo.

Phiên tòa kết thúc, với những bản án khác nhau là bài học cảnh tỉnh cho một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên có những biểu hiện lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ, được dư luận đánh giá là rất thích đáng.

Để không còn những giọt nước mắt hối hận, ăn năn của các đối tượng sau những phiên tòa; đồng thời để ngăn chặn và đẩy lùi tình trạng tham nhũng, lãng phí, thiết nghĩ các ngành, các đơn vị, địa phương trong tỉnh cần tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên trong đấu tranh, phòng chống hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn để trục lợi. Tăng cường và nâng cao hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực thi nhiệm vụ, chức trách, quyền hạn của cán bộ, đảng viên. Các cơ quan, đơn vị cần thực hiện nghiêm túc quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; các quy định về kiểm soát quyền lực, trách nhiệm người đứng đầu khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm giải trình, bảo đảm dân chủ, công khai, minh bạch.

Song song với đó, cần thực hiện tốt cơ chế kiểm soát, giám sát và phản biện từ trên xuống, từ dưới lên, từ bên ngoài (của Nhân dân, các tổ chức xã hội...) và từ trong nội bộ cơ quan, tổ chức, làm cho cán bộ, đảng viên “không thể” và “không dám” lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn hoặc cố ý làm trái trong khi thi hành công vụ. Kịp thời xử lý đối với cán bộ, đảng viên có những biểu hiện, hành vi lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ...

Bài và ảnh: Lê Quốc