Giá thực phẩm tăng cao do mưa lũ ảnh hưởng trực tiếp đến CPI tháng 11

CPI tháng 11 tăng 0,45% so với tháng Mười, CPI bình quân tăng 3,29% so với cùng kỳ năm trước, trong khi lạm phát cơ bản tăng 3,21%, điều này cho thấy nỗ lực kiểm soát lạm phát vẫn đang đi đúng hướng.

Sự leo thang của giá nhóm hàng ăn uống trong tháng do ảnh hưởng nặng nề của thiên tai và sự điều chỉnh tăng giá của nhóm nhiên liệu.

Thông tin được Cục Thống kê công bố ngày 6/12 cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 11/2025 đã tăng 0,45% so với tháng Mười, chủ yếu chịu áp lực từ sự leo thang của giá nhóm hàng ăn uống do ảnh hưởng nặng nề của thiên tai và sự điều chỉnh tăng giá của nhóm nhiên liệu.

Tính chung 11 tháng, CPI bình quân tăng 3,29% so với cùng kỳ năm trước, trong khi lạm phát cơ bản tăng 3,21%, điều này cho thấy nỗ lực kiểm soát lạm phát vẫn đang đi đúng hướng, dù gặp nhiều thách thức.

So với tháng 12/2024, CPI tháng 11 đã tăng 3,28% và tăng 3,58% so với cùng kỳ năm trước. Cùng với diễn biến chung, thị trường vàng tiếp tục xác lập mức tăng trưởng kỷ lục, trở thành kênh trú ẩn an toàn hấp dẫn trong bối cảnh địa chính trị toàn cầu bất ổn.

Mưa lũ và chi phí đầu vào đẩy giá nhóm hàng ăn uống

CPI tháng 11 ghi nhận sự đóng góp tăng giá từ 9/11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chính, trong đó nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,95%, là nhóm có mức tăng cao và tác động lớn nhất, đóng góp tới 0,34 điểm phần trăm vào mức tăng CPI chung.

Sự tăng giá này đến từ nhiều yếu tố cộng hưởng, bà Nguyễn Thu Oanh, Trưởng ban Dịch vụ và Giá, Cục Thống kê, cho biết giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão. Theo đó, giá các sản phẩm ăn uống ngoài gia đình tăng theo chi phí nguyên liệu đầu vào. Thêm vào đó, giá nhiên liệu tăng là những nguyên nhân chính làm chỉ số giá tiêu dùng tháng này.

Giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão.

Cụ thể, báo cáo của Cục Thống kê cho biết chỉ số giá nhóm thực phẩm tăng 1,33% trong tháng 11. Sự gia tăng này chịu ảnh hưởng liên tiếp bởi các cơn bão và mưa lũ, gây ngập úng diện rộng và làm gián đoạn nguồn cung. Đặc biệt, giá rau tươi, khô và chế biến tăng đột biến tới 12,71% so với tháng trước, với nhiều địa phương ghi nhận mức tăng từ 10% đến 62%.

Giá các mặt hàng thực phẩm tươi sống khác cũng theo đà tăng, trong đó mặt hàng thủy sản tươi sống tăng 0,87% do hạn chế hoạt động khai thác. Trứng các loại tăng 1,14% do nhu cầu tiêu dùng tăng trong khi nguồn cung giảm sau mưa lũ, giá thịt gia cầm cũng tăng 0,28% do nguồn cung giảm sút.

Cùng với đó, giá mặt hàng ăn uống ngoài gia đình cũng tăng 0,34% do chi phí nguyên liệu và dịch vụ tăng. Mặc dù vậy, áp lực thị trường cũng có phần giảm bớt khi giá thịt lợn đã giảm nhẹ 0,42% nhờ giá thức ăn chăn nuôi ổn định.

Ngoài nhóm hàng ăn uống, hai nhóm giao thông và giáo dục cũng ghi nhận mức tăng đáng kể trong tháng, trong đó nhóm giao thông tăng 1,07%, tác động làm tăng CPI chung 0,11 điểm phần trăm. Nguyên nhân chủ yếu do giá xăng dầu trong nước điều chỉnh tăng. Nhóm Giáo dục tăng 0,05%, chủ yếu do một số trường đại học, cao đẳng, trung cấp, nghề nghiệp, trung học dân lập và mầm non tư thục điều chỉnh tăng học phí cho năm học 2025-2026, mặc dù các trường công lập vẫn được hưởng chính sách miễn, giảm học phí theo Nghị định 238/2025/NĐ-CP.

Ở chiều ngược lại, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng là một trong hai nhóm hàng lớn giảm giá với mức 0,1%. Sự giảm giá này là do thời tiết chuyển lạnh đã làm giảm nhu cầu sử dụng, khiến giá điện sinh hoạt giảm 1,53% và giá nước sinh hoạt giảm 0,34%. Tuy nhiên, giá thuê nhà và vật liệu bảo dưỡng nhà ở vẫn tăng do nhu cầu sửa chữa, xây dựng cuối năm.

Vàng tăng 66,74% từ đầu năm

Trong tháng 11, dữ liệu từ Cục Thống kê ghi nhận chỉ số giá vàng tiếp tục đà tăng “nóng” với mức tăng 1,9% so với tháng trước. Đáng chú ý, so với tháng 12/2024, chỉ số giá vàng đã tăng kỷ lục 66,74%.

Đà tăng của giá vàng trong nước hoàn toàn đồng pha với diễn biến trên thị trường thế giới. Tính đến ngày 28/11, giá vàng thế giới bình quân đạt 4.109,63 USD/ounce.

Bà Nguyễn Thu Oanh cho biết nguyên nhân chính là nhờ kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) sẽ tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ trong giai đoạn cuối năm. Bên cạnh đó, tâm lý lo ngại rủi ro leo thang khi tình hình xung đột địa chính trị tại một số khu vực bước vào giai đoạn căng thẳng mới đã thúc đẩy nhu cầu trú ẩn an toàn vào kim loại quý. Bên cạnh đó, nhu cầu tiêu thụ vàng vật chất bước vào mùa cao điểm lễ hội và mùa cưới tại châu Á cũng góp phần “thổi” giá lên.

Trong khi đó, báo cáo cho biết chỉ số giá USD trong nước tháng 11 lại giảm 0,11% so với tháng trước, bất chấp việc chỉ số USD trên thị trường quốc tế tăng 1,2% do nhu cầu trú ẩn an toàn vào USD tăng cao trước các diễn biến khó lường.

So với tháng 12/2024, chỉ số giá vàng đã tăng kỷ lục 66,74%.

Tính chung 11 tháng, CPI tăng 3,29% so với cùng kỳ năm trước. Mức tăng này chịu tác động chủ yếu từ việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế, tăng giá nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng, cũng như sự tăng giá của nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống.

Tuy nhiên, bà Nguyễn Thu Oanh nhận định điểm tích cực là lạm phát cơ bản bình quân 11 tháng chỉ tăng 3,21% so với cùng kỳ năm trước, thấp hơn mức tăng CPI chung (3,29%). Điều này cho thấy áp lực lạm phát không đến từ tổng cầu tiêu dùng chung mà chủ yếu đến từ các yếu tố mang tính mùa vụ, biến động giá thị trường thế giới và các mặt hàng do Nhà nước quản lý.

Đặc biệt, các mặt hàng lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt, giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục là những yếu tố tác động mạnh làm tăng CPI nhưng lại được loại trừ trong danh mục tính lạm phát cơ bản. Việc lạm phát cơ bản duy trì ở mức thấp hơn CPI chung là một tín hiệu tích cực, củng cố thêm niềm tin vào khả năng kiểm soát lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ mô của Chính phủ trong những tháng cuối năm 2025.

Theo TTXVN