Chùa Mèo - điểm du lịch văn hóa tâm linh

Linh Sơn là vùng đất giàu truyền thống lịch sử, văn hóa, nơi đồng bào dân tộc còn gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Đến đây, du khách không thể bỏ qua chùa Mèo - di tích gắn liền với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Anh hùng Lê Lợi lãnh đạo chống quân Minh.

Một góc của chùa Mèo.

Chùa Mèo còn được biết đến với tên gọi Đỉnh Miêu Thiền Tự, nằm trên một quả đồi thuộc thôn Chiềng Ban 1, xã Linh Sơn, bên tả ngôi chùa là dãy núi Pù Bằng, bên hữu là dãy núi Pù Rinh, trước mặt là dòng sông Âm. Ngôi chùa này không chỉ thờ Phật mà còn thờ vua và thờ Mẫu. Đại đức Thích Nguyên Hải, trụ trì chùa Mèo, cho biết: Chùa Mèo có từ thế kỷ XIII, do công chúa nhà Trần - Chu Huyền cùng với nhà Lang Mường Chếnh xây dựng (lúc này chùa có tên là chùa Chu). Tương truyền vào mùa xuân năm 1418, Lê Lợi phất cờ khởi nghĩa chống lại quân xâm lược nhà Minh. Dù lực lượng mỏng, nghĩa quân Lam Sơn vẫn kiên cường chiến đấu, nhưng do lực lượng tương quan chênh lệch quá lớn, Lê Lợi đã chủ động vừa chiến đấu vừa lui quân về Mường Mọt, vùng rừng sâu, địa thế hiểm trở (nay là xã Bát Mọt) để bảo toàn lực lượng chiến đấu lâu dài. Giai đoạn này, trước sự truy sát gắt gao của quân giặc, Lê Lợi không ít lần đưa quân về địa bàn rừng núi Lang Chánh (địa danh trước ngày 1/7/2025). Một lần, nghĩa quân Lam Sơn lánh nạn trong chùa Chu trước sự truy lùng của giặc Minh, thấy trong chùa chỉ còn lại con mèo, ông đã sai nghĩa quân đem theo. Sau khi đánh đuổi quân Minh ra khỏi bờ cõi, Lê Lợi lên ngôi, rồi cho tu bổ chùa Chu và đổi tên thành chùa Mèo.

Với những giá trị đặc sắc về văn hóa, lịch sử, năm 2005 chùa Mèo được UBND tỉnh công nhận là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh. Hằng năm, vào ngày 6 và 7 tháng Giêng, xã Linh Sơn lại tổ chức lễ hội truyền thống chùa Mèo. Nhân dân trong vùng thường đến đây cầu an, cầu phúc, góp công, góp sức trùng tu, tôn tạo các công trình thờ tự, trở thành địa điểm sinh hoạt tâm linh của đồng bào các dân tộc trong và ngoài xã Linh Sơn.

Chùa Mèo được xây dựng kiểu tam quan, trong chùa có nhiều pho tượng, như: Quan Âm, Thích Ca Mâu Ni và các vị anh hùng của dân tộc. Đến với chùa Mèo, du khách không chỉ tìm thấy sự tĩnh tâm, mà còn được thả hồn vào cảnh đẹp bình yên nơi đây, ngắm nhìn dòng sông Âm. Với vị trí đẹp, kiến trúc hoa văn trang trí độc đáo, cảnh quan thiên nhiên thơ mộng, cùng với sự linh thiêng, hằng năm chùa Mèo đón hàng nghìn du khách đến tham quan, vãn cảnh, cầu phúc, cầu an.

Trên hành trình khám phá vùng đất Linh Sơn, từ chùa Mèo, du khách di chuyển về bản Năng Cát. Đến đây, du khách được khám phá thác Ma Hao, bắt nguồn từ đỉnh Pù Rinh có độ cao hơn 1.000m gắn liền với cuộc khởi nghĩa Lam Sơn. Du khách cũng được lưu trú tại những ngôi nhà sàn truyền thống, thưởng thức những tiết mục ca múa đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái. Đến với bản Năng Cát vào tháng 3 âm lịch, du khách sẽ được hòa mình vào lễ hội Chí Linh Sơn. Đây là lễ hội tưởng nhớ công lao của Anh hùng dân tộc Lê Lợi; tôn vinh giá trị văn hóa, lịch sử của địa phương, góp phần giáo dục truyền thống đoàn kết, yêu nước...

Ông Nguyễn Ngọc Sơn, Chủ tịch UBND xã Linh Sơn, cho biết: Để thu hút đông đảo người dân, du khách thập phương đến tham quan, chiêm bái, xã Linh Sơn tiếp tục huy động các nguồn lực để tu bổ, tôn tạo, cải tạo cảnh quan xung quanh chùa; tăng cường công tác đảm bảo an toàn cho du khách. Xã cũng kết nối chùa Mèo với các điểm du lịch, các di tích của các địa phương lân cận, như: Di tích lịch sử văn hóa, thắng cảnh Bàn Bù (xã Ngọc Lặc); các điểm du lịch của các xã Pù Luông, Cổ Lũng... để hình thành và phát triển điểm du lịch văn hóa tâm linh.

Bài và ảnh: Hải Anh