Tội phạm kinh tế ngày càng đa dạng, tinh vi, gây hậu quả nghiêm trọng

Ngày 9-4-2019, tiếp tục điều tra mở rộng, Công an huyện Thường Xuân đã ra quyết định khởi tố bị can Hà Đình Quy, sinh năm 1978 – cán bộ địa chính xã Xuân Cao, huyện Thường Xuân về hành vi đồng phạm trong vụ án lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ xảy ra trong quá trình giải phóng mặt bằng Thủy điện Xuân Minh (Thường Xuân).

Trước đó, ngày 11-6-2018, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Thường Xuân đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với Lê Ngọc Thiên vì đã có hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong thi hành công vụ”, theo Điều 356, Bộ luật Hình sự. Theo điều tra ban đầu, tháng 12-2016, trong quá trình kiểm kê bồi thường phục vụ công tác giải phóng mặt bằng cho Dự án Thủy điện Xuân Minh tại thôn Xuân Minh 1, xã Xuân Cao, huyện Thường Xuân, Lê Ngọc Thiên - cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường UBND huyện Thường Xuân đồng thời là tổ trưởng tổ kiểm kê bồi thường khi đó đã lập khống hồ sơ, số lượng bồi thường của nhiều hộ dân. Sau khi các hộ dân nhận tiền bồi thường, Lê Ngọc Thiên giao cho Nguyễn Đình Hưng là người thân của Thiên đến từng nhà dân lấy đi một nửa số tiền. Tổng số tiền mà Nguyễn Đình Hưng đã lấy của các hộ dân là 830 triệu đồng, trong đó Hưng đưa cho Thiên 690 triệu đồng, còn Hưng giữ lại 140 triệu đồng. Hiện cơ quan điều tra đang tiếp tục điều tra, củng cố các tài liệu để xử lý các đối tượng vi phạm nghiêm minh. Song hậu quả từ vụ án này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế của người dân, của Nhà nước, mà nghiêm trọng hơn là làm cho người dân mất niềm tin vào cán bộ, vào chính quyền ở cơ sở.

Đây chỉ là một trong những vụ án liên quan đến lĩnh vực kinh tế mà lực lượng cảnh sát kinh tế tỉnh Thanh Hóa đã phát hiện, điều tra, xác minh, làm rõ trong thời gian qua. Chỉ tính từ tháng 11 – 2018 đến hết tháng 4 – 2019, riêng lực lượng cảnh sát kinh tế toàn tỉnh đã khởi tố mới 21 vụ, 38 bị can liên quan đến các hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ; lừa đảo, chiếm đoạt tài sản; sản xuất, buôn bán hàng cấm, hàng giả; mua bán hóa đơn trái phép... Đáng chú ý, trong các vụ án mới khởi tố và mở rộng điều tra khởi tố bị can có nhiều vụ án, bị can liên quan đến các hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Qua theo dõi của Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an tỉnh cho thấy những năm gần đây, tình hình tội phạm trong lĩnh vực kinh tế có những diễn biến phức tạp, số vụ và số đối tượng vi phạm có xu hướng gia tăng với những thủ đoạn hết sức tinh vi, đa dạng. Trong đó, nổi lên các hành vi: Vi phạm trong lĩnh vực thực hiện các dự án đầu tư và an sinh xã hội có nguồn vốn từ ngân sách Nhà nước, trên lĩnh vực y tế, giáo dục, ngân hàng, tài chính, đất đai, mua bán hóa đơn, bảo hiểm xã hội, công nghệ cao...

Trong lĩnh vực thực hiện các dự án đầu tư và an sinh xã hội có nguồn gốc từ ngân sách, các sai phạm thường tập trung trong khâu giải phóng mặt bằng, liên quan đến các tài sản trên đất, các loại đất và việc hỗ trợ giải quyết khó khăn cho các hộ di dời. Trong phần xây lắp, xây dựng các công trình dự án, sai phạm chủ yếu là các hành vi không bóc phong hóa, rút bớt vật tư, không thực hiện theo đúng dự toán thiết kế; các nhà thầu thông đồng với chủ đầu tư nâng khống khối lượng đưa vào dự toán nghiệm thu thanh toán khống khối lượng qua đó chiếm đoạt tiền từ ngân sách Nhà nước. Trong lĩnh vực thực hiện các chương trình an sinh xã hội, sai phạm tập trung vào các chương trình chính sách của Nhà nước như hỗ trợ về nhà ở, trường học, trạm y tế, vật chăn nuôi, đào tạo nghề, hỗ trợ việc làm, hỗ trợ tàu thuyền đánh bắt cá, nuôi trồng thủy sản... Thủ đoạn vi phạm thường là các đối tượng thông đồng với nhau nhằm lập khống hồ sơ đối tượng chính sách rút tiền của Nhà nước để tham ô, thông đồng với cán bộ, đối tượng chính sách, các đối tượng là người địa phương để khai khống, chiếm đoạt tiền của Nhà nước...

Trên lĩnh vực giáo dục, y tế, sai phạm xảy ra chủ yếu trong thu các khoản chi phí dịch vụ, trục lợi bảo hiểm y tế, thu phí tại các trường học trái với quy định, dựng khống chứng từ để thanh quyết toán các khoản chi phí phục vụ hoạt động của các trường học... Trên lĩnh vực ngân hàng nổi lên là tình trạng không tuân thủ các quy định cho vay trong hoạt động ngân hàng, tín dụng, cán bộ ngân hàng tha hóa, biến chất lập khống hồ sơ giả để lừa đảo chiếm đọat tiền của ngân hàng, khách hàng... Trong lĩnh vực tài chính nổi lên là hành vi cố ý hoặc vô ý chấp thuận quyết toán các dự án, công trình gây thất thoát tiền ngân sách Nhà nước. Trên lĩnh vực đất đai xảy ra tình trạng bán đất trái thẩm quyền, đấu giá đất và quyền sử dụng đất không tuân thủ các quy định của Nhà nước, gây thất thoát lớn cho ngân sách và ảnh hưởng đến quy hoạch đô thị...

Trước tình hình tội phạm kinh tế ngày càng diễn biến phức tạp, thủ đoạn tinh vi, gây hậu quả nghiêm trọng, với vai trò là lực lượng nòng cốt, lực lượng cảnh sát kinh tế toàn tỉnh đã triển khai nhiều kế hoạch, phương án, phối hợp đồng bộ nhằm tăng cường công tác phòng ngừa, đấu tranh quyết liệt với tội phạm kinh tế. Năm 2018, lực lượng cảnh sát kinh tế toàn tỉnh đã tiến hành khởi tố 42 vụ, 64 bị can phạm tội về kinh tế, tham nhũng, công nghệ cao, buôn lậu, hàng cấm, hàng giả, gian lận thương mại...; trong đó có 8 vụ, 11 bị can phạm tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, tăng 6 vụ so với năm 2017, đáng chú ý là số vụ án, bị can do cơ quan cảnh sát điều tra cấp huyện khởi tố tăng so với trước kia.

Dự báo tình hình tội phạm kinh tế thời gian tới vẫn có những diễn biến phức tạp, vì vậy lực lượng cảnh sát kinh tế đang tiếp tục tập trung triển khai 6 chuyên đề công tác trọng tâm, tăng cường phòng ngừa, phát hiện, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật nhất là trong lĩnh vực quản lý, quy hoạch và sử dụng đất đai, quy hoạch đô thị, ngân hàng, tín dụng, thuế, trong triển khai các dự án có sử dụng ngân sách Nhà nước. Bên cạnh vai trò nòng cốt của lực lượng công an, cần có sự phối hợp đồng bộ của các lực lượng chức năng để giữ vững sự lành mạnh của thị trường, sự ổn định và phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Hà Linh