Xây dựng quy ước, hương ước gắn với thực tiễn đời sống

Việc xây dựng quy ước, hương ước (QUHU) trong cộng đồng dân cư ở huyện Nông Cống luôn bám sát thực tiễn, phù hợp phong tục, tập quán, gắn kết cộng đồng, góp phần quan trọng vào kết quả thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, XDNTM.

Quy ước, hương ước thôn Liêm Chính, xã Tế Lợi được xây dựng và trích yếu một số nội dung cơ bản dễ nhớ, dễ hiểu, được niêm yết tại nhà văn hóa thôn.

Để tiếp tục phát huy vai trò, giá trị của hương ước, thôn Liêm Chính, xã Tế Lợi đã điều chỉnh một số nội dung cho phù hợp với các quy định và hướng dẫn về xây dựng QUHU cộng đồng dân cư. Hiện quy ước thôn gồm 4 chương, 23 điều, ngoài quy định chung, quy ước còn chú trọng việc thực hiện các quy định về môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm, đoàn kết, giúp nhau phát triển kinh tế, xây dựng gia đình văn hóa...

Thực hiện các nội dung của hương ước, Nhân dân trong thôn đã ký cam kết luôn chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng đời sống văn hóa, làm tốt công tác khuyến học, khuyến tài và bảo vệ môi trường. Nổi bật là việc cưới, việc tang và lễ hội được thực hiện theo nếp sống văn minh, đảm bảo yêu cầu tiết kiệm. Đến nay đã có trên 40% hộ gia đình thực hiện việc hỏa táng khi có người thân qua đời...

Trưởng thôn Liêm Chính Đỗ Văn Hanh cho biết: Quy ước của thôn được xây dựng cách đây nhiều năm. Trong quá trình thực hiện, hương ước đã được sửa đổi, bổ sung nhiều lần để phù hợp với điều kiện thực tế, theo nguyện vọng của Nhân dân. Việc sửa đổi, bổ sung hương ước được đưa ra chi bộ, các tổ chức đoàn thể, những người có uy tín và Nhân dân bàn bạc quyết định. Thực hiện QUHU đã góp phần bảo tồn, gìn giữ, phát huy các phong tục, tập quán tốt đẹp, xây dựng đời sống văn hóa, bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tại địa phương, góp phần đưa thôn Liêm Chính đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu vào tháng 6/2024.

Hiện nay, 100% thôn, tổ dân phố trên địa bàn huyện Nông Cống đã xây dựng và được phê duyệt QUHU. Nội dung xây dựng dựa trên cơ sở kế thừa và phát huy thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa; đồng thời bổ sung những nội dung mới, tiến bộ, phù hợp với tình hình thực tế ở từng địa phương, bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật. Các QUHU tập trung vào các vấn đề: bảo vệ môi trường; xóa bỏ hủ tục, xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội; đảm bảo an ninh - trật tự, phòng chống tệ nạn xã hội; xây dựng gia đình văn hóa; XDNTM... Việc xây dựng QUHU dựa trên nguyện vọng của người dân, người dân được tham gia ý kiến đóng góp và tự nguyện, tự giác thực hiện một cách nghiêm túc, hiệu quả.

Nội dung và hình thức của QUHU phù hợp với các nguyên tắc của quy định hiện hành. Không đặt ra các khoản phí, lệ phí, phạt tiền, phạt vật chất. Sau khi ban hành có thể sao thành nhiều bản để cấp phát cho các hộ gia đình, in treo tại nhà văn hóa làng, thôn. Hàng năm, đến ngày có việc làng, tế lễ, hội làng mang ra đọc cho toàn dân trong thôn, làng, tiểu khu nghe. Việc theo dõi, đánh giá kết quả thực hiện QUHU được các khu dân cư thực hiện hàng năm qua các cuộc họp thôn, tổ dân phố. Trong đó, kịp thời biểu dương, khen thưởng các gia đình thực hiện tốt.

Các QUHU được triển khai trên địa bàn huyện Nông Cống đã góp phần khơi dậy tinh thần tương thân, tương ái, giúp nhau xóa đói, giảm nghèo, nâng cao ý thức tự quản trong cộng đồng; huy động mọi nguồn lực trong Nhân dân, tạo sự chuyển biến tích cực trong việc thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, góp phần ngăn chặn và đẩy lùi các tệ tạn xã hội, tạo cơ sở vững chắc cho XDNTM, đô thị văn minh. Theo báo cáo, năm 2024 toàn huyện có 83% làng, thôn, tiểu khu được xét công nhận danh hiệu văn hóa; 87% hộ đạt danh hiệu gia đình văn hóa...

Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Nông Cống Đặng Minh Thư cho biết: Phòng đã tham mưu cho UBND huyện có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng việc biên soạn, sửa đổi, bổ sung, xây dựng QUHU mới theo tên làng, thôn, tiểu khu đảm bảo đúng các quy định của pháp luật và phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán; xóa bỏ hủ tục không phù hợp trong đời sống Nhân dân. Đồng thời, thường xuyên tổ chức tập huấn cho cán bộ làm công tác văn hóa, trưởng thôn, trưởng ban công tác mặt trận về xây dựng, điều chỉnh, bổ sung QUHU theo Nghị định số 61/2023/NĐ-CP ngày 16/8/2023 của Chính phủ về xây dựng và thực hiện QUHU của cộng đồng dân cư.

Bài và ảnh: Minh Khanh