Xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản

Để xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cho các sản phẩm nông nghiệp chủ lực, các địa phương đã thực hiện nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích người dân, doanh nghiệp, HTX, nông dân tham gia liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản. Qua đó, góp phần chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp manh mún, nhỏ lẻ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, theo tiêu chuẩn, quy chuẩn, có truy xuất nguồn gốc, đáp ứng nhu cầu thị trường.

Sản xuất nước mắm truyền thống theo chuỗi liên kết tại làng nghề Cự Nham, xã Quảng Nham (Quảng Xương). Ảnh: Khánh Phương

Nhiều năm nay, HTX dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao Định Hòa, xã Định Hòa (Yên Định) đã trở thành điểm sáng trong việc thay đổi tư duy sản xuất manh mún, nhỏ lẻ của người dân. Chỉ sau 4 năm phát triển, HTX đã có sự tham gia của 50 hộ với diện tích hơn 10ha trồng dưa vàng, cây cảnh và các loại rau an toàn, mỗi năm trung bình mỗi sào cho thu nhập 14 - 15 triệu đồng. Tham gia HTX, người dân được tập huấn quy trình kỹ thuật trồng dưa trong nhà lưới, rau an toàn như sử dụng thuốc bảo vệ, chăm sóc, thu hoạch sản phẩm đúng cách giúp cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt, đem lại năng suất cao hơn trước. Quan trọng hơn, sản phẩm sản xuất ra được ký kết hợp đồng bao tiêu với các trường học, doanh nghiệp, siêu thị, cửa hàng với giá cao hơn thị trường từ 20 đến 30%. Cùng với đó, tư duy sản xuất và nhận thức của người dân trong việc tuân thủ các quy trình, hướng dẫn kỹ thuật trồng rau an toàn, tạo nguồn thực phẩm sạch, đảm bảo sức khỏe, đáp ứng nhu cầu thị trường được nâng lên.

Tương tự, việc thực hiện liên kết, bao tiêu sản phẩm đã giúp HTX thủ công mỹ nghệ Tân Thọ (Nông Cống) phát triển. Hiện nay, HTX có hơn 60 thành viên. Trong 12 năm hoạt động và phát triển, HTX luôn nỗ lực, cố gắng và mạnh dạn đầu tư phát triển ngành nghề tiểu thủ công nghiệp, nghề truyền thống. Sau khi chậu cói được công nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh, HTX đã chủ động xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm; tổ chức tập huấn cho hàng trăm học viên nắm vững các quy trình kỹ thuật được chuyển giao. Đồng thời, tập trung xây dựng nhãn mác hàng hóa cho sản phẩm. Hiện HTX đang giải quyết việc làm cho gần 500 lao động với mức thu nhập từ 5 đến 7 triệu đồng/người/tháng. 5 tháng đầu năm 2025, HTX có doanh thu đạt gần 10 tỷ đồng.

Để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp, HTX xây dựng các chuỗi liên kết hiệu quả, UBND tỉnh đã chỉ đạo các ban, ngành liên quan và các địa phương tổ chức nhiều hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu; từ đó, góp phần thúc đẩy tiêu thụ nông sản, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Hiện toàn tỉnh có hơn 1.300 cơ sở chế biến nông - lâm - thủy sản; 634 sản phẩm OCOP đã được xếp hạng (xếp thứ 3 toàn quốc). Nhiều đặc sản truyền thống tạo được dấu ấn rõ nét trên thị trường như: nem chua Thanh Hóa, chè lam Phủ Quảng, bánh gai Tứ Trụ, nước mắm Ba Làng... Cùng với đó, toàn tỉnh đã xây dựng, phát triển được 112 chuỗi cung ứng, tiêu thụ sản phẩm nông sản an toàn tại thị trường trong và ngoài tỉnh, với sự tham gia của 80 doanh nghiệp, HTX, cơ sở sản xuất; khối lượng cung ứng ước đạt hơn 570 nghìn tấn thực phẩm an toàn mỗi năm.

Liên kết sản xuất rau màu tại HTX dịch vụ nông nghiệp công nghệ cao Định Hòa, xã Định Hòa (Yên Định).

Việc đẩy mạnh liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm tạo ra những chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn là cần thiết để hướng đến nền sản xuất hàng hóa hiện đại mang lại giá trị tăng cao. Khi tham gia vào chuỗi liên kết, nông dân được tiêu thụ sản phẩm với giá cả ổn định, an toàn, ít rủi ro; được doanh nghiệp đầu tư giống, vật tư nông nghiệp để yên tâm sản xuất. Đồng thời, doanh nghiệp cũng chủ động được nguồn cung sản phẩm, chất lượng được quản lý. Bên cạnh những lợi ích đó, việc phát triển sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị còn góp phần quan trọng trong việc giải bài toán về chất lượng nông sản, nâng cao được giá trị gia tăng và phát triển nông nghiệp một cách bền vững trước những biến động của thị trường. Các mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp giúp tăng năng suất, chất lượng cây trồng vật nuôi, tăng giá trị sản phẩm và từng bước nâng cao thu nhập cho nông dân. Đây cũng là tiền đề quan trọng giúp các doanh nghiệp tạo ra vùng nguyên liệu lớn, mở rộng sản xuất, đưa nông sản đến với thị trường thế giới. Thông qua đó, tạo kết nối chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ nông sản bền vững, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - kỹ thuật nông nghiệp để giành những vụ mùa bội thu.

Cùng với đó, các HTX, doanh nghiệp và cơ sở sản xuất đã tích cực mở rộng tiêu thụ qua việc đa dạng kênh phân phối, với hệ thống gồm 19 siêu thị tổng hợp, 122 cửa hàng thực phẩm an toàn và 387 chợ dân sinh trên toàn tỉnh. Hoạt động xuất khẩu nông sản đạt nhiều kết quả tích cực. Toàn tỉnh hiện có 36 doanh nghiệp xuất khẩu nông sản sang 30 quốc gia, với kim ngạch xuất khẩu đạt từ 290 - 310 triệu USD/năm. Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực gồm tinh bột sắn, dưa chuột đóng hộp, dứa đóng hộp, bột cá, ngao đông lạnh, chả cá surimi... Người dân, doanh nghiệp, HTX cũng đã thực hiện chuyển đổi số trong sản xuất, quảng bá, tiêu thụ nông sản, đến nay có trên 600 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm, nông sản tham gia quảng bá, giới thiệu và bán hàng trên các sàn thương mại điện tử như: voso.vn, posmart.vn, lazada, shopee, tiki... giúp tăng doanh số bán hàng bình quân từ 15 - 20%/năm.

Những kết quả trên là minh chứng cho sự nỗ lực đồng bộ của các cấp, các ngành, doanh nghiệp và người dân trong phát triển chuỗi giá trị nông sản bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, từng bước đưa nông sản Thanh Hóa khẳng định vị thế trên thị trường trong nước và quốc tế.

Bài và ảnh: Khánh Phương