Phát triển lâm nghiệp bền vững gắn với chế biến

Phát triển kinh tế lâm nghiệp theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị rừng trồng sản xuất, giá trị gia tăng chế biến gỗ và các sản phẩm từ gỗ đang được xác định là hướng đi chính để khai thác tiềm năng, lợi thế, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện đời sống cho Nhân dân tại huyện Lang Chánh.

Công nhân làm việc tại nhà máy sản xuất tre và gỗ biến tính Bamboo King Vina, Khu công nghiệp Bãi Bùi (Lang Chánh).

Lang Chánh có 50.904ha đất lâm nghiệp, thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, huyện đã khuyến khích người dân đầu tư thâm canh tăng năng suất, nâng cao hiệu quả sử dụng rừng sản xuất. Đến nay, huyện Lang Chánh đã phát triển được gần 13.676ha luồng nguyên liệu, sản lượng khai thác hàng năm hơn 11 triệu cây và hơn 1.000 tấn nguyên liệu ngoài gỗ. Phát triển 3.647ha vùng nguyên liệu kinh doanh gỗ lớn.

Để phát huy tiềm năng, thế mạnh lâm nghiệp, một trong những phương án khả thi là đưa người nông dân tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm gỗ có chứng chỉ FSC (Forest Stewardship Council - Chứng nhận tiêu chuẩn rừng). Đây chính là một biện pháp để gia tăng giá trị cho sản phẩm gỗ.

Ông Vi Hồng Nghị, thôn Tân Thủy, xã Tân Phúc có 6ha rừng luồng và 19ha rừng trồng keo theo chuẩn FSC. Sau khi được tham gia chuỗi sản xuất, ông đã được hỗ trợ mua cây giống, hướng dẫn kỹ thuật trồng, bón phân, chăm sóc.

Ông Nghị chia sẻ: “Trước kia gia đình trồng rừng tự do, chưa chú trọng đến chất lượng giống cây trồng hay kỹ thuật chăm sóc nên cây trồng cho năng suất thấp, giá bán không ổn định. Sau khi chuyển sang trồng rừng theo tiêu chuẩn FSC thì hiệu quả kinh tế cao hơn hẳn. Thu nhập trung bình của gia đình hằng năm từ 150 - 170 triệu đồng”.

Với thế mạnh về cây luồng, huyện tập trung đột phá về kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch và cải tiến giống để tăng năng suất, chất lượng nguyên liệu. Xây dựng và thành lập đầu mối liên kết chính giữa người dân và doanh nghiệp thông qua HTX; đẩy mạnh công tác nghiên cứu và chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào trồng, chăm sóc và chế biến các sản phẩm tre, luồng. Đến nay, huyện tổ chức thâm canh được 5.000ha rừng luồng có chất lượng cao phục vụ cho chế biến sản phẩm xuất khẩu; phục tráng thêm 1.000ha rừng luồng kém chất lượng mỗi năm.

Ông Lê Văn Hiến, thôn Quắc Quên, xã Đồng Lương, chia sẻ: “Gia đình hiện có 4,2ha rừng luồng. Việc trồng tre, luồng không chỉ là nghề truyền thống mà còn là kế sinh nhai của gia đình mấy chục năm nay. Thu nhập từ luồng mang lại khoảng 60 triệu đồng/năm”.

Lang Chánh hiện có 3.828,8ha rừng trồng sản xuất đã được cấp chứng chỉ kinh doanh rừng bền vững (FSC) với 662 hộ trồng rừng tham gia. Các hộ dân đã liên kết cùng Công ty TNHH Tập đoàn Đại Phát để xây dựng chứng chỉ FSC, cam kết duy trì thực hiện theo các quy định nhằm đảm bảo chứng chỉ phát huy hiệu quả. Đến nay, các hộ dân được quy hoạch cấp chứng chỉ đã bước vào khai thác rừng trồng cung cấp nguyên liệu cho nhà máy. Công ty TNHH Tập đoàn Đại Phát thu mua nguyên liệu từ các hộ có chứng chỉ với giá cao hơn từ 7% - 10% so với giá thị trường, cam kết thu mua ổn định. Dự kiến đến năm 2030, huyện Lang Chánh có 6.000ha rừng được cấp chứng chỉ FSC.

Huyện cũng hỗ trợ bảo vệ rừng đối với diện tích 11.283,87ha; thực hiện có hiệu quả việc chi trả phát thải khí nhà kính theo đơn giá hàng năm đối với diện tích rừng tự nhiên là 30.149,43ha cho các chủ rừng là hộ gia đình và chủ rừng Nhà nước.

Bên cạnh đó, để nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế rừng, hoạt động chế biến lâm sản cũng được huyện Lang Chánh quan tâm thông qua việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoàn thiện thủ tục pháp lý, tạo điều kiện về vay vốn, xây dựng và triển khai các chương trình, dự án đầu tư.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Lang Chánh có 3 nhà máy công suất lớn và 15 cơ sở chế biến lâm sản vừa và nhỏ, tạo việc làm cho hơn 500 lao động, với thu nhập khoảng 5 triệu đồng/người/tháng. Tiêu biểu như Công ty CP Lâm sản Lang Chánh, công suất 2.400 tấn/năm; HTX chế biến lâm sản Lang Chánh, công suất 8.000 tấn/năm; Công ty CP Xây dựng và Thương mại Phúc Đức (xã Giao An) sản xuất dăm gỗ keo 3.000 tấn/năm và nan keo xẻ thanh 300m3/năm; xưởng chế biến lâm sản thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Lang Chánh sản xuất dăm gỗ keo 9.000 tấn/năm, ván bóc 700m3/năm và gỗ xẻ 2.100m3/năm... Vừa qua, nhà máy sản xuất tre và gỗ biến tính Bamboo King Vina đã hoàn thành đi vào hoạt động. Dự án có công suất chế biến 1.000m3 nguyên liệu gỗ và tre/ngày; dự kiến sẽ tạo việc làm cho 1.500 lao động trực tiếp tại nhà máy và 100.000 lao động gián tiếp tại huyện Lang Chánh và các huyện lân cận.

Phó Chủ tịch UBND huyện Lang Chánh Lê Đức Tiến cho biết: “Thời gian tới, huyện sẽ hỗ trợ, khuyến khích và tạo điều kiện để các doanh nghiệp tham gia liên doanh, liên kết với các hộ gia đình trong đầu tư trồng rừng sản xuất, nhất là trồng rừng gỗ lớn theo phương thức: doanh nghiệp đầu tư vốn, khoa học - kỹ thuật, các hộ gia đình góp vốn bằng quyền sử dụng đất khi có sản phẩm khai thác hưởng lợi theo tỷ lệ góp vốn, để hình thành chuỗi giá trị của sản phẩm lâm nghiệp, tăng sức cạnh tranh trên thị trường. Tích cực, chủ động tham gia các hội nghị xúc tiến, kêu gọi đầu tư của các cá nhân, doanh nghiệp trong sản xuất, chế biến lâm sản trên địa bàn huyện. Khuyến khích phát triển các cơ sở chế biến sản xuất ván ghép thanh, ván bóc, chế biến đồ mộc... và cơ sở sản xuất có hợp phần chế biến sau dăm gỗ như ván MDF, ván dăm, viên nén năng lượng..., để tận dụng nguyên liệu, nâng cao hiệu quả sản xuất”.

Bài và ảnh: Anh Tuân