Phát hiện phương pháp ngăn chặn bệnh dị ứng thực phẩm ngay từ khi khởi phát

Các nhà khoa học Israel vừa công bố bước đột phá quan trọng: ngăn chặn một loại protein cụ thể có thể giúp ngăn ngừa căn bệnh viêm thực quản tăng bạch cầu ái toan (Eosinophilic Esophagitis - EoE), một bệnh lý liên quan đến dị ứng thực phẩm gây đau đớn, ngay từ giai đoạn khởi phát.

Giáo sư Ariel Munitz (phải) và đồng nghiệp. (Ảnh: TAU)

Phát hiện này, được Đại học Tel Aviv công bố ngày 11/8, có thể mở đường cho các phương pháp điều trị nhắm mục tiêu, giúp bệnh nhân tránh khỏi các triệu chứng nghiêm trọng và chế độ ăn uống hà khắc.

EoE là một dạng viêm mạn tính ở thực quản, ảnh hưởng đến khoảng 1/2.500 người. Các đợt bùng phát xảy ra do phản ứng dị ứng bất thường với một số loại thực phẩm hoặc yếu tố môi trường, dẫn đến viêm và thay đổi mô tại thực quản.

Nếu không được điều trị, sẹo sẽ khiến thực quản bị hẹp lại, gây đau và khó nuốt. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, thực quản thậm chí có thể bị rách.

Hiện, chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn EoE, và bệnh chỉ được kiểm soát thông qua chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt và thuốc.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu tại Đại học Tel Aviv đã xác định được một loại protein - thymic stromal lymphopoietin (TSLP) - có vai trò quan trọng trong quá trình hình thành bệnh.

Việc trung hòa protein này có thể giúp ngăn chặn hoàn toàn hoặc giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của EoE.

Giáo sư Ariel Munitz - người dẫn đầu nhóm nghiên cứu, cho biết: “EoE là một loại dị ứng thực phẩm gây viêm mạn tính ở thực quản, do phản ứng miễn dịch bất thường với các thực phẩm như sữa, trứng, lúa mỳ, các loại hạt, cá... Bệnh này đặc trưng bởi sự tích tụ của bạch cầu ái toan, một loại tế bào bạch cầu không xuất hiện trong thực quản khỏe mạnh.”

Các triệu chứng bao gồm khó nuốt, đau ngực và bụng, thức ăn mắc ở cổ họng, và ở trẻ em có thể gây chậm phát triển. EoE thường đi kèm với hen suyễn và viêm da cơ địa.

Phương pháp điều trị hiện tại chủ yếu là ăn kiêng nghiêm ngặt hoặc dùng công thức dinh dưỡng đặc biệt, song hiệu quả còn hạn chế.

Giáo sư Munitz cảnh báo:“Trong thập kỷ qua, tỷ lệ mắc EoE trên toàn cầu, bao gồm cả Israel, đang gia tăng đáng lo ngại. Chúng tôi đang nghiên cứu sâu hơn về vai trò của các thành phần trong hệ miễn dịch để tìm ra những mục tiêu điều trị mới, không chỉ cho EoE mà còn cho các bệnh dị ứng khác.”

Dựa trên mô hình mô phỏng EoE ở người, nhóm nghiên cứu tập trung vào các tế bào biểu mô - lớp tế bào bảo vệ niêm mạc thực quản. Trong điều kiện dị ứng, các tế bào này giải phóng nhiều chất gây viêm khi tiếp xúc với dị nguyên.

Nhóm phát hiện hai protein gồm IL-33 và TSLP được tiết ra với nồng độ cao trong mô hình EoE, và các tế bào miễn dịch tại thực quản có thụ thể cho cả hai protein này.

Để xác định protein nào quan trọng hơn, nhóm đã sử dụng kỹ thuật di truyền để tạo ra các mô hình thiếu từng loại protein. Kết quả rất rõ ràng: thiếu IL-33 gần như không thay đổi gì, nhưng khi loại bỏ TSLP, mức độ bệnh giảm mạnh - thậm chí trong nhiều trường hợp bệnh không phát triển.

Ngoài ra, các phương pháp điều trị bằng kháng thể nhằm trung hòa TSLP cũng cho thấy kết quả tương tự, với việc giảm đáng kể các triệu chứng.

Phân tích di truyền và sinh học tính toán xác nhận rằng TSLP là “yếu tố điều hòa chính” trong quá trình phát triển bệnh.

Nếu các thử nghiệm lâm sàng trong tương lai xác nhận kết quả này, việc trung hòa TSLP có thể trở thành một phương pháp điều trị nhắm mục tiêu, ít gây phiền toái hơn, giúp bệnh nhân tránh khỏi nhiều năm đau đớn và chế độ ăn kiêng khắt khe.

Giáo sư Munitz chia sẻ: “EoE gây ra nhiều đau đớn và đang ngày càng phổ biến trên toàn thế giới. Nghiên cứu của chúng tôi mang lại hy vọng thực sự cho một liệu pháp điều trị tận gốc căn bệnh này”./.

Theo TTXVN