Lan tỏa thông điệp “Nói không với thuốc lá” vì sức khỏe cộng đồng

Thuốc lá dù ở dạng truyền thống hay các sản phẩm mới như thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, đều là một trong những mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng đó, Thanh Hóa đang từng bước lan tỏa mạnh mẽ thông điệp “Nói không với thuốc lá”, huy động sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, ngành và toàn xã hội hướng tới xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh.

Một buổi truyền thông phòng, chống tác hại thuốc lá cho học sinh tại Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh.

Quyết liệt từ chủ trương đến hành động

Theo đánh giá của ngành y tế Thanh Hóa, thuốc lá là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh mạn tính nguy hiểm như ung thư phổi, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD)... Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến người hút, khói thuốc thụ động còn gây hại nghiêm trọng cho những người xung quanh, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai và người cao tuổi. Đáng lo ngại, những năm gần đây, thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang gia tăng nhanh trong giới trẻ. Với hình thức bắt mắt, mùi vị đa dạng và sự quảng bá sai lệch là “ít hại”, nhiều thanh thiếu niên tò mò sử dụng mà không nhận thức đầy đủ về tác hại lâu dài đối với sức khỏe thể chất, tinh thần và sự phát triển trí não.

Nhận thức rõ tác hại của thuốc lá, thời gian qua, tỉnh Thanh Hóa đã ban hành nhiều chủ trương, kế hoạch nhằm tăng cường công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá. Ban Chỉ đạo phòng, chống tác hại của thuốc lá tỉnh được kiện toàn; chiến lược quốc gia về phòng, chống tác hại thuốc lá đến năm 2030 được triển khai đồng bộ trên địa bàn. Đặc biệt, ngành y tế Thanh Hóa xác định xây dựng môi trường không khói thuốc tại cơ sở y tế, trường học, cơ quan hành chính là nhiệm vụ trọng tâm. Sở Y tế đã ban hành các quy định cụ thể, yêu cầu các đơn vị trực thuộc niêm yết biển cấm hút thuốc tại các vị trí dễ quan sát; lồng ghép nội dung phòng, chống tác hại thuốc lá vào sinh hoạt chuyên môn; gắn trách nhiệm người đứng đầu trong việc duy trì môi trường làm việc không khói thuốc.

Cùng với đó, công tác truyền thông được đẩy mạnh thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các lớp tập huấn và truyền thông trực tiếp tại cộng đồng. Những thông điệp ngắn gọn, dễ nhớ như “Không hút thuốc - bảo vệ chính bạn và người thân”, “Trường học không khói thuốc - môi trường an toàn cho học sinh” đang dần lan tỏa sâu rộng.

Chung tay vì một Thanh Hóa không khói thuốc

Xác định học sinh là nhóm đối tượng dễ bị tác động bởi thuốc lá điện tử, Thanh Hóa đã chú trọng đưa thông điệp phòng, chống tác hại thuốc lá vào học đường. Tại nhiều trường THCS, THPT trên địa bàn tỉnh nội dung này được lồng ghép thường xuyên trong các buổi sinh hoạt dưới cờ, hoạt động ngoại khóa và giáo dục kỹ năng sống.

Các trường học treo biển “Cấm hút thuốc” trong khuôn viên, tổ chức cho cán bộ, giáo viên và học sinh ký cam kết không hút thuốc lá; đồng thời phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong quản lý, giáo dục học sinh ngoài giờ học. Nhiều trường chủ động mời cán bộ y tế đến nói chuyện chuyên đề, cung cấp thông tin khoa học về tác hại của thuốc lá, thuốc lá điện tử đối với sức khỏe và khả năng học tập.

Thầy Hà Duyên Tùng, Hiệu trưởng Trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Sau các buổi truyền thông, học sinh hiểu rõ hơn thuốc lá điện tử không hề vô hại. Các em chủ động trao đổi với thầy cô, mạnh dạn từ chối khi bị rủ rê. Đây là tín hiệu rất tích cực trong việc phòng ngừa từ sớm".

Là học sinh lớp 11, em Lê Minh Hiếu chia sẻ: "Trước đây em từng nghĩ thuốc lá điện tử chỉ là đồ chơi, không nguy hiểm. Sau khi được nghe bác sĩ phân tích tác hại, em thấy sợ và nhắc cả bạn bè không nên thử".

Với vai trò là tuyến đầu chăm sóc sức khỏe Nhân dân, các cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh được xác định phải đi đầu, làm gương trong thực hiện môi trường không khói thuốc. Nhiều bệnh viện, trung tâm y tế đã ban hành quy định nội bộ, phân công đầu mối phụ trách, thường xuyên nhắc nhở và xử lý vi phạm. Thực tế cho thấy, tình trạng hút thuốc tại nơi cấm trong các cơ sở y tế đã giảm đáng kể so với trước. Tuy nhiên, vẫn còn xuất hiện rải rác tại một số khu vực như nhà chờ, khuôn viên bệnh viện, đòi hỏi sự kiên trì trong tuyên truyền, giám sát và từng bước thay đổi thói quen, văn hóa ứng xử nơi công cộng.

Công tác phòng, chống tác hại thuốc lá vẫn còn nhiều khó khăn, nhất là thói quen hút thuốc lâu năm của một bộ phận người dân, sự xuất hiện ngày càng tinh vi của các sản phẩm thuốc lá mới, cùng với nguồn lực hạn chế cho công tác giám sát, xử lý vi phạm. Tuy nhiên, với quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, Thanh Hóa đang từng bước tạo chuyển biến tích cực. Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục tập trung truyền thông có trọng tâm, trọng điểm, đặc biệt hướng tới thanh thiếu niên; duy trì và nhân rộng các mô hình môi trường không khói thuốc; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm; đồng thời đổi mới phương thức tuyên truyền, kết hợp báo chí truyền thống với mạng xã hội để lan tỏa mạnh mẽ thông điệp “Nói không với thuốc lá”.

Mỗi người dân, mỗi gia đình hãy bắt đầu từ những hành động nhỏ nhưng thiết thực: không hút thuốc nơi công cộng, từ bỏ thuốc lá vì sức khỏe bản thân và cộng đồng. Khi thông điệp “Thanh Hóa nói không với thuốc lá” được lan tỏa rộng khắp, đó cũng là lúc một môi trường sống an toàn, văn minh và khỏe mạnh hơn sẽ được hình thành cho hôm nay và các thế hệ mai sau.

Bài và ảnh: Tô Hà