Hưởng ứng Ngày Dân số thế giới 11/7: “Quyền tự quyết về sinh sản trong một Thế giới đang thay đổi”

Chủ đề Ngày Dân số thế giới 11/7 năm 2025: “Quyền tự quyết về sinh sản trong một Thế giới đang thay đổi” nhằm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc trao quyền cho mỗi cá nhân, nhất là phụ nữ và thanh niên, để họ có thể đưa ra các quyết định về sinh sản một cách tự nguyện, trong bối cảnh các thách thức toàn cầu ngày càng gia tăng.

Nhận thức về chính sách dân số/KHHGĐ của người dân được nâng lên, góp phần nâng cao chất lượng dân số.

Đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng dân số

Nâng cao chất lượng dân số được phường Sầm Sơn xem là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của công tác dân số trong tình hình mới. Địa phương đã tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo về công tác dân số; tạo sự đồng thuận cao trong Nhân dân về chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển. Công tác truyền thông sâu rộng, nội dung phong phú, đa dạng, hình thức phù hợp với từng nhóm đối tượng đã làm thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi của các nhóm đối tượng về công tác dân số...

Bà Lê Thị Thuỳ, Trạm trưởng Trạm Y tế Quảng Thọ, phường Sầm Sơn cho biết: Với các giải pháp đồng bộ, công tác dân số trên địa bàn đã đạt được những kết quả tích cực, quy mô dân số từng bước ổn định, chất lượng dân số không ngừng được cải thiện, góp phần thực hiện có hiệu quả các chỉ tiêu, kế hoạch đề ra, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Cán bộ y tế Trạm Y tế Quảng Thọ, phường Sầm Sơn, tư vấn kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản cho phụ nữ mang thai.

Thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW, ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới, tỉnh Thanh Hóa đã cụ thể hóa sự lãnh đạo, chỉ đạo bằng việc ban hành Kế hoạch số 105-KH/TU, ngày 8/8/2018 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW và Chỉ thị số 24-CT/TU, ngày 20/2/2020 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng đối với công tác dân số và phát triển trên địa bàn tỉnh trong tình hình mới; Kế hoạch 284/KH-TU, ngày 23/6/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về thực hiện Kết luận số 149-KL/TW của Bộ Chính trị (khóa XIII) về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.

Cùng với đó, UBND tỉnh đã ban hành các văn bản triển khai thực hiện cụ thể. Việc nâng cao chất lượng dân số trong giai đoạn này được xác định là nhiệm vụ trọng tâm và được các cấp, các ngành quan tâm lồng ghép triển khai thực hiện; quy mô dân số dần ổn định và trong tầm kiểm soát; chất lượng dân số từng bước được nâng lên.

Các hoạt động nâng cao chất lượng dân số như: Nâng cao chất lượng dân số các dân tộc ít người tại cộng đồng; tăng cường tư vấn và cung cấp dịch vụ dân số-KHHGĐ cho vị thành niên/thanh niên; hoạt động tư vấn và khám sức khỏe tiền hôn nhân; công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được mở rộng triển khai; các hoạt động sàng lọc trước sinh và sơ sinh được chú trọng... Từ đó, đã góp phần tác động quan trọng trong việc nâng cao nhận thức của các tầng lớp Nhân dân về thực hiện giảm sinh, chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc vị thành niên, thanh niên, người cao tuổi, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, từng bước nâng cao chất lượng dân số.

Với sự vào cuộc, tích cực tham gia, phối hợp, nỗ lực triển khai công tác dân số của các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của các tầng lớp Nhân dân, các tổ chức quốc tế, công tác dân số trong những năm qua đã đạt được những kết quả quan trọng. Đến nay, mức giảm sinh hàng năm trên địa bàn tỉnh đạt 0,1‰; tỷ lệ tăng dân số tự nhiên luôn giữ mức dước 1%, đạt mục tiêu đề ra; tổng tỷ suất sinh (số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ) của Thanh Hóa giảm từ 2,45 con/phụ nữ (năm 2017) còn 2,2 con/phụ nữ (năm 2024), đã tiệm cận mức sinh thay thế (mức sinh thay thế là 2,1 con/phụ nữ).

Thanh Hóa đang trong giai đoạn “cơ cấu dân số vàng”. Từ năm 2017 đến nay, tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động dao động trong khoảng từ 67% đến 68%. Đây là nguồn lao động dồi dào, là cơ hội thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế - xã hội; chất lượng dân số, chỉ số phát triển con người (HDI) không ngừng tăng lên; tuổi thọ bình quân ngày càng được nâng cao...

Chị em phụ nữ xã Lưu Vệ tìm hiểu kiến thức về dân số/KHHGĐ.

Tuyên truyền chính sách dân số đến người dân

Xác định truyền thông dân số là một nhiệm vụ quan trọng, chính vì thế trong những năm qua, các hoạt động tuyên truyền giáo dục về dân số-KHHGĐ được đội ngũ những người làm công tác dân số từ tỉnh đến cơ sở, các sở, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị- xã hội và cơ quan thông tin đại chúng các cấp... tiến hành đồng bộ.

Công tác phối hợp truyền thông được các ngành, các tổ chức đoàn thể, các địa phương quan tâm, nhiều mô hình được xây dựng và triển khai có hiệu quả. Nội dung tuyên truyền chủ yếu tập trung vào các đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về công tác dân số trong giai đoạn mới, những vấn đề dân số nổi cộm hiện nay như: Mất cân bằng giới tính khi sinh, già hóa dân số, sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên, sàng lọc trước sinh và sơ sinh, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, sức khỏe sinh sản/KHHGĐ, lợi ích của việc sinh đủ 2 con, không kết hôn muộn và không sinh con muộn nhằm đảm bảo cân bằng cơ cấu dân số, giảm áp lực tài chính và chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ khi sinh con muộn...

Công tác truyền thông dân số sâu rộng, nội dung phong phú,đa dạng, đã làm thay đổi nhận thức, thái độ, hành vi của các nhóm đối tượng về công tác dân số và phát triển.

Trao đổi với ông Lê Bá Thắng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số được biết, tại Thanh Hóa trong những năm qua, nhận thức của cán bộ, đảng viên và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh về chính sách dân số được nâng lên rõ rệt. Theo Pháp lệnh Dân số (sửa đổi) vừa được thông qua, mỗi cặp vợ chồng được quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, trình trạng sức khỏe đã tạo cơ sở pháp lý thể chế hóa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về công tác dân số, trong đó chú trọng về mức sinh; quy định quyền nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con, bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân, bình đẳng giới trong thực hiện công tác dân số, góp phần duy trì vũng chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, khắc phục tình trạng chênh lệch đáng kể mức sinh giữa các vùng, đối tượng.

Hưởng ứng Ngày Dân số thế giới 11/7, Chi cục Dân số đã xây dựng kế hoạch triển khai các hoạt động truyền thông hưởng ứng với chủ đề: “Quyền tự quyết về sinh sản trong một Thế giới đang thay đổi”, nhằm đẩy mạnh truyền thông, vận động; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp; huy động sự tham gia tích cực của các ban, ngành, đoàn thể và vận động các tầng lớp Nhân dân để thực hiện yêu cầu, nhiệm vụ và các mục tiêu về công tác dân số, đó là: Duy trì vững chắc mức sinh thay thế; đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng, thích ứng với già hóa dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số... Đồng thời nâng cao nhận thức về vai trò, quyền lợi và trách nhiệm trong vấn đề sinh sản và trách nhiệm của toàn xã hội về vai trò, tầm quan trọng của công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình đối với sự phát triển nhanh và bền vững.

Băng rôn treo trên các trục đường chính ở phường Hạc Thành, tuyên truyền về các thông điệp, khẩu hiệu Ngày Dân số thế giới.

Theo đó, tại Chi cục Dân số và các Trung tâm Y tế tổ chức hội nghị tuyên truyền Ngày Dân số thế giới; sản xuất băng rôn treo trên các trục đường chính về các thông điệp, khẩu hiệu Ngày Dân số thế giới 11/7; phối hợp với các cơ quan truyền thông đại chúng và các phòng, ban tại địa phương tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, luật pháp của Nhà nước về công tác dân số trong tình hình mới...; tổ chức hội nghị tuyên truyền cho lãnh đạo các ban, ngành, chính quyền, đoàn thể tại cơ sở về dân số và phát triển, tổ chức sinh hoạt chuyên đề, treo băng rôn, khẩu hiệu tuyên truyền về dân số và phát triển...

Trong thời gian tới, ngành y tế tiếp tục triển khai các giải pháp toàn diện, đồng bộ nhằm giải quyết các vấn đề về quy mô, cơ cấu, phân bố, chất lượng dân số và đặt trong mối quan hệ tác động qua lại với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Điều chỉnh mức sinh nhằm đạt và duy trì mức sinh thay thế; đưa tỉ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; tận dụng hiệu quả cơ cấu dân số vàng; thích ứng với già hoá dân số; phân bố dân số hợp lý; nâng cao chất lượng dân số, góp phần vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh.

Tô Hà