Góp ý về điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021- 2030

Sáng 17/6, tiếp tục Chương trình Kỳ họp thứ 7 Quốc hội khóa XV, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Quốc hội thảo luận ở hội trường về điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) giai đoạn 2021-2030.

Tham gia góp ý, ĐBQH Mai Văn Hải, Tỉnh ủy viên, Phó trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho rằng, Chương trình phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS&MN được phê duyệt chủ trương đầu tư theo Nghị quyết số 120/2020/QH14 của Quốc hội là một chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước dành cho đồng bào DTTS&MN. Đây là Chương trình MTQG mới gồm nhiều dự án, tiểu dự án thành phần với sự tham gia của nhiều bộ, ngành, địa phương, cơ quan Trung ương chủ trì, quản lý các dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần.

Với sự quan tâm của cả hệ thống chính trị, thời gian qua, chương trình triển khai cũng đã đạt được kết quả bước đầu quan trọng, tạo được những tác động tích cực đến đời sống người dân, đặc biệt là ở các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, như việc thực hiện khá tốt công tác xóa đói, giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm; đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào được nâng lên; công tác chăm sóc sức khỏe, giáo dục đào tạo có những chuyển biến tích cực

Tuy nhiên, cũng còn một số tồn tại, khó khăn, vướng mắc làm ảnh hưởng đến kết quả triển khai tổ chức thực hiện chương trình nên cần phải điều chỉnh một số chủ trương là cần thiết.

Để góp phần hoàn thiện nội dung điều chỉnh, đại biểu Mai Văn Hải đề xuất một số ý kiến sau: Về điều chỉnh vốn thực hiện chương trình, đại biểu Mai Văn Hải cơ bản thống nhất, đây là vấn đề rất cần thiết để thực hiện tốt việc lồng ghép, phân bổ vốn thực hiện chương trình. Song, đề nghị cần xem lại thời gian áp dụng; bởi vì giai đoạn 1: 2021-2025, vốn đầu tư công đã được giao cho các địa phương, vốn sự nghiệp cũng đã được phân bổ đến hết năm 2024. Vì thế cần nêu rõ là điều chỉnh bổ sung cho giai đoạn 2026-2030 là hợp lý và đề nghị việc phân bổ vốn trung hạn hàng năm và phân bổ vốn sự nghiệp cũng phải phù hợp, tránh trường hợp phân bổ, giao vốn sự nghiệp và phân bổ vốn đầu tư công không ăn khớp sẽ ảnh hưởng lớn đến bố trí vốn cho các dự án cụ thể.

Về điều chỉnh đối tượng thuộc diện đầu tư của chương trình, theo đại biểu Mai Văn Hải là rất cần thiết để giúp một số đối tượng thụ hưởng tại các dự án 4, dự án 5, dự án 6, dự án 7 thuộc Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi có trụ sở nằm ngoài địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào DTTS&MN tháo gỡ được các khó khăn, vướng mắc và bảo đảm sự thống nhất giữa chủ trương đầu tư với các nội dung đầu tư của chương trình. Qua đó góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư thực hiện chương trình, đưa chính sách vào cuộc sống, để đồng bào DTTS&MN được hưởng thụ đầy đủ các chính sách của chương trình.

Tuy nhiên, theo đại biểu Mai Văn Hải cũng cần làm rõ một số vấn đề sau: Quyết định 1719-QĐ/TTg quy định đối tượng đầu tư Tiểu dự án 2 thuộc dự án thành phần 4 về đầu tư cơ sở vật chất các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực công tác dân tộc đã xác định rõ đối tượng các đơn vị sự nghiệp công lập hoạt động trong lĩnh vực dân tộc, bao gồm: Trường dự bị Đại học dân tộc Trung ương; Trường dự bị Đại học dân tộc Sầm Sơn; Trường dự bị Đại học dân tộc Nha Trang; Trường dự bị Đại học Thành phố Hồ Chí Minh; Trường Phổ thông vùng cao Việt Bắc; Trường Hữu nghị T78; Trường Hữu nghị 80; Trường Đại học Tây Bắc; Trường Đại học Tây nguyên; Trường Đại học Tân trào. Các hạng mục này đã được Quốc hội phân bổ, giao vốn đầu tư công trung hạn. Vì vậy cần rà soát lại đối tượng cụ thể thuộc diện điều chỉnh của chương trình có trụ sở không nằm trên địa bàn các xã, thôn vùng đồng bào DTTS&MN thuộc 4 nhóm đối tượng điều chỉnh, để không trùng với đối tượng đã được phân bổ, giao vốn đầu tư công trung hạn như: Trường Phổ thông vùng cao Việt Bắc; Trường Hữu nghị T78; Trường Hữu nghị 80. Cần rà soát để không nên điều chỉnh đối tượng đã được phân bổ, giao vốn đầu tư công trung hạn, mà chỉ cần điều chỉnh sang vốn đầu tư công và vốn sự nghiệp được phân bổ hàng năm.

Về một số trung tâm y tế huyện, bệnh viện của huyện có xã thuộc vùng đồng bào DTTS&MN, cần rà soát để không trùng lắp với nội dung các chương trình khác như: một số trung tâm y tế, bệnh viện huyện có xã thuộc vùng đồng bào DTTS&MN đã được đầu tư theo Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội.

Về việc điều chỉnh đối tượng các di tích Quốc gia đặc biệt, di tích Quốc gia có giá trị tiêu biểu của các DTTS, đại biểu Mai Văn Hải cho rằng, vấn đề này Quốc hội sẽ xem xét quyết định Chương trình MTQG về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035. Vì vậy, đề nghị phải được rà soát, nên đưa việc bảo tồn, phát huy giá trị di tích lịch sử, văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc vào Chương trình MTQG về phát triển văn hóa để có sự quản lý thống nhất, tập trung, dễ triển khai tổ chức thực hiện.

Quốc Hương