Xây dựng lối sống văn hóa trong thanh niên

Thời gian qua, các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã tập trung triển khai thực hiện nhiều hoạt động, phong trào, cuộc vận động... nhằm xây dựng lối sống văn hóa lành mạnh trong đoàn viên, thanh niên (ĐVTN). Thông qua đó, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, sâu rộng trong ĐVTN về ý thức tu dưỡng, rèn luyện, học tập và lao động, góp phần xây dựng hình mẫu thanh niên Thanh Hóa trong thời kỳ mới.

Huyện đoàn Quảng Xương triển khai các hoạt động nâng cao văn hóa ứng xử của thanh niên trên không gian mạng. Ảnh: Nguyễn Đạt

Đồng chí Lê Ngọc Anh, Bí thư Thành đoàn TP Thanh Hóa chia sẻ: Công tác giáo dục đạo đức, lối sống, nếp sống văn hóa cho ĐVTN được Thành đoàn triển khai thực hiện gắn liền với các cuộc vận động “Xây dựng hình ảnh đẹp của thanh niên Thanh Hóa trong tình hình mới”, “Người dân TP Thanh Hóa nói lời hay, làm việc tốt, hành động thân thiện”, “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện đẹp”. Việc tuyên truyền thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, lễ hội, trong đó, mô hình “Đám cưới văn minh trong ĐVTN” hiện đang được duy trì tốt và nhận được sự hưởng ứng tích cực của đông đảo ĐVTN. Tính đến cuối năm 2022, trên địa bàn thành phố đã có 80% đám cưới của ĐVTN được tổ chức theo nếp sống văn minh, các đơn vị thực hiện tiêu biểu là các phường Tân Sơn, Đông Sơn, Trường Thi, Điện Biên...

Ngoài ra, các cấp bộ đoàn trên địa bàn thành phố còn chú trọng tổ chức các hoạt động tạo môi trường lành mạnh cho thanh, thiếu nhi rèn luyện đạo đức, lối sống thông qua các phong trào tình nguyện vì cộng đồng, các hoạt động tri ân, đền ơn đáp nghĩa; sinh hoạt các tổ, đội, nhóm, sinh hoạt ngoại khóa, câu lạc bộ trong các trường học... Những hoạt động đó đã góp phần vào việc hoàn thiện nhân cách và phát huy vai trò của ĐVTN trong xây dựng đời sống văn hóa mới, xây dựng thành phố văn minh, thân thiện.

Tại huyện Quảng Xương, đồng chí Nguyễn Hồng Anh, Bí thư Huyện đoàn chia sẻ: Thời gian qua, các cấp bộ đoàn trong huyện đã không ngừng đổi mới công tác giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa cho ĐVTN, thông qua nhiều hình thức đa dạng, phong phú như: Xây dựng, nâng cấp các thiết chế văn hóa cơ sở tạo ra nhiều sân chơi, môi trường vui chơi lành mạnh cho thanh, thiếu nhi; tổ chức các bộ môn văn hóa nghệ thuật, thể dục thể thao, các hoạt động trải nghiệm nâng cao kỹ năng sống cho ĐVTN. Tính trong 6 tháng năm 2023, ĐVTN trong toàn huyện đã khánh thành và bàn giao 3 điểm vui chơi cấp cơ sở (Quảng Trạch, Quảng Nham, thị trấn Tân Phong) nâng tổng số điểm vui chơi toàn huyện lên 120 điểm; khánh thành 5 đường tranh bích họa, 3 mô hình cột điện nở hoa, 4 mô hình cột treo băng zôn tuyên truyền, trong đó 1 công trình cấp huyện tại nhà văn hóa thôn Trạch Trung (xã Quảng Trạch) với kinh phí gần 10 triệu đồng và 3 mô hình cấp cơ sở.

Cũng trong 6 tháng năm 2023, Huyện đoàn Quảng Xương cũng tổ chức được 28 diễn đàn, buổi sinh hoạt chuyên đề “Xây dựng tình bạn đẹp - nói không bạo lực học đường” được tổ chức thu hút 6.000 lượt ĐVTN, học sinh tham gia... Từ đó, góp phần tạo môi trường lành mạnh để thế hệ trẻ học tập, rèn luyện, trưởng thành.

Trong thời đại 4.0, để phát huy vai trò tiên phong của ĐVTN trong chuyển đổi số, các cấp bộ đoàn trên địa bàn huyện Quảng Xương còn chú trọng công tác giáo dục, xây dựng văn hóa ứng xử trên mạng xã hội cho ĐVTN. Đồng thời, tích cực lan tỏa các phong trào thi đua yêu nước, gương người tốt, việc tốt, “Lấy cái đẹp, dẹp cái xấu”, tích cực bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, thù địch với phương châm “Mỗi cán bộ đoàn là một sứ giả truyền thông, mỗi ĐVTN là một tuyên truyền viên tích cực”...

Từ các ví dụ nêu trên, có thể thấy rằng, các cấp bộ đoàn trong tỉnh đã có nhiều cách làm sáng tạo, linh hoạt trong việc xây dựng lối sống văn hóa trong ĐVTN. Đặc biệt, thời gian qua, Tỉnh đoàn Thanh Hóa đã chỉ đạo quyết liệt các cấp bộ đoàn tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, lý tưởng cách mạng, xây dựng lối sống văn hóa trong ĐVTN. Quan tâm dành thời gian gặp gỡ, đối thoại với thanh niên, nắm được tâm tư, nguyện vọng của thanh niên, hiểu thanh niên để kịp thời định hướng cũng như giải quyết, đáp ứng những vấn đề chính đáng mà thanh niên quan tâm, trăn trở; có các chương trình, hoạt động cụ thể, thiết thực, động viên, thu hút thanh niên tích cực tham gia, phát huy vai trò xung kích của tuổi trẻ. Đẩy mạnh vận động xã hội hóa, tìm nguồn lực và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để thực hiện các hoạt động an sinh xã hội, phong trào thanh, thiếu nhi; nâng cấp, đầu tư cơ sở vật chất các thiết chế văn hóa, sân thể thao thôn, bản... tạo các điểm sinh hoạt, vui chơi cho Nhân dân và thanh, thiếu nhi trên địa bàn.

Hội trại hè thanh thiếu nhi TP Thanh Hóa năm 2023.

Ngoài ra, Tỉnh đoàn Thanh Hóa cũng đã xây dựng kế hoạch triển khai cuộc vận động “Ứng xử văn minh trên không gian mạng” giai đoạn 2023-2030, với các hoạt động cụ thể như: Tuyên truyền về cuộc vận động, nâng cao nhận thức của cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu niên về ứng xử văn minh trên không gian mạng; nâng cao kỹ năng của cán bộ nòng cốt và đoàn viên, thanh thiếu niên khi tham gia các hoạt động trên không gian mạng; tổ chức diễn đàn, tọa đàm trên không gian mạng, tham gia phát hiện, cảnh báo và kiến nghị các cơ quan chức năng, xử lý các hành vi, vi phạm pháp luật trên không gian mạng... Thông qua đó, góp phần tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong ĐVTN về ý thức, trách nhiệm đối với việc ứng xử với những thông tin trên mạng xã hội. Tạo môi trường cho đoàn viên, thanh thiếu niên chủ động thay đổi, điều chỉnh hành vi để tham gia các hoạt động trên không gian mạng an toàn, lành mạnh.

Tuy nhiên, dưới tác động của mặt trái kinh tế thị trường hiện nay, cũng phải khách quan nhìn nhận ở nhiều nơi, lối sống của một số ĐVTN còn có biểu hiện lệch lạc, như: ăn mặc phản cảm, ứng xử không hợp với đạo lý truyền thống, ít tham gia vào các hoạt động cộng đồng... Công tác tuyên truyền xây dựng lối sống văn hóa cho ĐVTN ở nhiều cơ sở đoàn còn mang tính hình thức. Công tác dự báo, nắm bắt, định hướng tình hình tư tưởng trong ĐVTN chưa chủ động, kịp thời. Việc triển khai các phong trào và các chương trình, hoạt động cho ĐVTN còn thiếu linh hoạt, chưa cụ thể hóa cho phù hợp với điều kiện của địa phương. Các hoạt động hỗ trợ thanh niên tham gia phát triển kinh tế, giải quyết việc làm chưa đáp ứng được nhu cầu của ĐVTN...

Bởi vậy, để xây dựng lối sống văn hóa trong ĐVTN được triển khai rộng rãi và thu hút đông đảo ĐVTN tham gia, ngoài sự chủ động, tích cực từ mỗi ĐVTN và các cấp bộ đoàn, thì cần hơn nữa sự vào cuộc đồng bộ từ các cấp, ngành trong việc đa dạng hóa các hình thức sinh hoạt Đoàn, sáng tạo ra nhiều hoạt động, mô hình mới mang lại hiệu quả cao.

Bài và ảnh: Nguyễn Đạt