Phòng, chống xâm hại tình dục trẻ em: Trách nhiệm không của riêng ai! (Bài 1) - Hồi chuông cảnh báo!

Xâm hại tình dục trẻ em là tội ác. Bởi những tổn thương mà nó gây ra không chỉ phủ bóng đen lên những mảnh đời con trẻ, khiến chúng trượt dài trong sự khổ đau, tổn thương, tự ti, mặc cảm; mà còn có thể trở thành nguồn cơn của những vấn nạn xã hội chưa có lời giải.

Diễn đàn trẻ em năm 2022 với chủ đề “Chung tay bảo vệ trẻ em, hãy lên tiếng phòng chống bạo lực và xâm hại”.

Từ đời sống thực...

Đến tận lúc này, người dân xã Đ.L (huyện N) vẫn chưa hết bàng hoàng về vụ xâm hại trẻ em thương tâm và hết sức khó tin, đã khiến làng quê yên bình bỗng chốc bị khuấy đảo. Em P.P.H (13 tuổi) – nạn nhân của vụ xâm hại – vốn là trẻ khuyết tật đang được hưởng chế độ bảo trợ xã hội. Cuộc sống với đứa trẻ khuyết tật vốn đã chẳng dễ dàng thế mà H còn gánh chịu cú sốc đau đớn cả thể xác lẫn tinh thần khi em bị “kẻ thủ ác” đáng tuổi ông mình xâm hại. Sự việc đau lòng bị phát giác hồi tháng 2-2022. Ông L.V.Y (78 tuổi) - cũng chính là bạn của ông bà nội H - lợi dụng sự thân quen và khi H ở một mình, đã lẻn sang nhà đe dọa và hiếp cháu H. Khi đang thực hiện hành vi đồi bại thì bà nội cháu H trở về nên đã kịp thời phát hiện. Thế nhưng, theo lời kể của cháu H thì đây không phải lần đầu “yêu râu xanh” này giở trò đồi bại, mà sự việc đã diễn ra từ cách đó 4 tháng. Những lần ông Y thực hiện hành vi xâm hại tình dục đều là lúc cháu H ở nhà một mình và không có khả năng tự vệ. Sau mỗi lần thực hiện hành vi phạm pháp, Y đều đe dọa nếu cháu H nói sự việc cho người khác biết, thì Y sẽ giết cả nhà cháu.

Một trường hợp khác cũng gây phẫn nộ không kém là cháu L.T.T (sinh năm 2011) ở xã Q.T (huyện Q), bị chính cha dượng của mình là ông H.V.K (sinh năm 1958) hãm hiếp. Sự việc diễn ra vào giữa năm 2021, khi K đang ngủ trên chòi canh (cách nhà khoảng 200m) thì cháu T (là con riêng của chị M, vợ K) lên chòi chơi. Cháu T đã lấy điện thoại và nằm bên cạnh K mở nhạc nghe. Khi tỉnh dậy, thú tính nổi lên K đã thực hiện hành vi đồi bại với cháu T bất chấp việc hắn là cha dượng của cháu và cháu bé luôn miệng kêu đau, van xin K buông ra. Sự việc bị chị M phát hiện ngay sau đó và chị đã đến Công an xã để tố giác hành vi của ông K.

Hành vi đồi bại mà “kẻ thủ ác” gây ra cho H và T dẫu sao vẫn có thể lý giải, còn trường hợp của cháu N.T.L (9 tuổi), xã H.T (huyện H) bị chính bố đẻ xâm hại tình dục, thì vừa đau lòng, vừa thương tâm, nghẹn uất. Sự việc xảy ra vào năm 2019 khiến cháu L bị tổn thương nghiêm trọng cả về sức khỏe thể chất và tinh thần, buộc phải điều trị thời gian dài tại Bệnh viện Phụ sản Thanh Hóa. Đáng nói hơn, bố đẻ của L – kẻ gây ra hành vi tán tận lương tâm - trước đó đã được Hội đồng xác định mức độ khuyết tật cấp xã xác định là người khuyết tật dạng mất trí tuệ mức độ nặng và đang được hưởng trợ cấp bảo trợ xã hội hàng tháng.

Trường hợp của H, T, L là ba trong số nhiều vụ xâm hại tình dục trẻ em đã xảy ra trên địa bàn tỉnh những năm qua, trong đó không ít vụ mà “kẻ thủ ác” đều là ruột thịt, người thân, người quen của nạn nhân và gia đình nạn nhân. Sau cùng thì L.V.Y, hay H.V.K đã phải trả giá cho hành vi phạm pháp, khi mới đây TAND huyện N đã tuyên phạt bị cáo L.V.Y 7 năm 6 tháng tù về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và 6 tháng tù về tội cố ý gây thương tích, tổng hợp hình phạt cho cả 2 tội danh là 8 năm tù. Còn với tội “hiếp dâm trẻ em”, L.V.K đã phải nhận khung hình phạt lên đến 20 năm tù. Thế nhưng, những “kẻ thủ ác” vào tù mới tạm khép lại sự việc đau lòng; còn hệ lụy từ những sự việc ấy thì đã “hằn” một vết thương sâu hoắm lên thể xác và tinh thần của các nạn nhân, cũng như ám ảnh cuộc sống gia đình các em.

Đến nay, dù đã qua hơn một năm kể từ khi vụ việc xảy ra và dù đã được điều trị sức khỏe, tâm lý ở nhiều nơi, nhưng cháu L.T.T vẫn luôn sống trong trạng thái hoảng loạn, sợ hãi, nhất là khi gặp người lạ. Chị M (mẹ cháu T) chia sẻ: “Thời gian cháu xảy ra chuyện, gia đình tôi đóng cửa cả tháng trời để đưa con đi điều trị sức khỏe, tâm lý. Đến hiện tại sức khỏe của cháu đã hồi phục, nhưng chúng tôi rất lo di chứng để lại sẽ ảnh hưởng đến đường con cái sau này. Còn tâm lý của cháu tuy đã điều trị nhiều nơi nhưng vẫn chưa thể hồi phục. Có lẽ tôi sẽ phải chuyển đến nơi khác để con bắt đầu cuộc sống mới, tránh gợi lại quá khứ đau lòng. Thế nhưng, cuộc sống hiện tại của tôi đang còn khó khăn nên nguyện vọng này ẫn chưa thực hiện được”.

... đến đời sống ảo

Không chỉ đối mặt với nguy cơ xâm hại và bị xâm hại bởi “kẻ thủ ác” núp bóng người thân, người quen, thậm chí là ruột thịt; mà hiện trẻ em còn đang bị bủa vây bởi một mối nguy không kém: mạng xã hội.

Tháng 1-2022, L.V.N, sinh năm 2000, trú tại xã Đ.T (huyện N) thông qua mạng xã hội facebook kết bạn với T.T.D sinh năm 2008, trú tại Đ.L (huyện N). Sau khi kết bạn, N thường xuyên nhắn tin cho D bày tỏ tình cảm yêu đương và D đã mềm lòng trước những lời tán tỉnh. Không lâu sau đó, em nhận lời làm người yêu của N. Trong một lần đi chơi, N đã quan hệ tình dục với D. Khi gia đình D phát hiện sự việc qua lời kể của con gái đã đến trình báo cơ quan chức năng. Đau lòng thay, sự non nớt và thiếu hiểu biết đã biến những rung động đầu đời trở thành nguồn cơn của bi kịch. Đó là bản án hiếp dâm người dưới 16 tuổi dành cho bị cáo - cũng chính là người yêu của người bị hại.

Một ngày nọ, chị N.T.N phụ huynh có con đang học một trường THPT trên địa bàn TP Thanh Hóa đã đăng nhập vào facebook của con và đập vào mắt là những ngôn từ tục tĩu, gạ gẫm khiến chị rất sốc và vô cùng bối rối. Mặc dù con chị không nhắn lại hay tương tác, thậm chí đã chặn tài khoản này, song vẫn tiếp tục bị quấy rối nhiều lần từ những tài khoản ảo khác. Không chỉ những nữ sinh THPT, mà những em nhỏ hơn cũng đang trở thành “đích ngắm” của các hành vi quấy rối trên mạng, hay chịu tác động từ những thông tin độc hại. Em P.M.A, học sinh lớp 7 của một trường THCS trên địa bàn huyện Quảng Xương có sở thích tạo clip đăng lên tiktok và lướt mạng xã hội. Quá trình tham gia mạng xã hội, P.M.A đã vô tình xem phải những clip, hình ảnh không phù hợp với lứa tuổi học trò. “Em thấy xuất hiện những quảng cáo có hình ảnh ăn mặc hở hang, ngôn từ thô tục, phản cảm có thể gây ảnh hưởng đến nhận thức, suy nghĩ và hành vi của chúng em”, M.A bày tỏ.

Theo báo cáo Tổng quan phát triển kỹ thuật số Việt Nam năm 2021 do We aresocial và Kepios công bố đầu năm 2022, hiện Việt Nam có 76,95 triệu người dùng mạng xã hội (chiếm 97,8% dân số). Cũng bởi sự phổ biến, dễ tiếp cận và nhiều lợi ích nó mang lại, nên mạng xã hội đang trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho những hành vi phạm pháp, hoặc cố ý, hoặc vô tình được cổ súy, lan truyền và làm gia tăng rủi ro đối với trẻ em và thanh thiếu niên. Điển hình nhất là tình trạng bạo lực mạng và nguy cơ trẻ bị xâm hại đến sức khỏe, nhân phẩm. Mặc dù mạng xã hội là ảo, nhưng ảnh hưởng của nó là thật. Thậm chí, sức chi phối của nó lên nhận thức và hành vi của nhiều đối tượng sử dụng, đặc biệt là thanh thiếu niên, là rất ghê gớm.

Và con số đáng suy ngẫm

Những năm gần đây, các vụ xâm hại trẻ em trên địa bàn tỉnh có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp. Thực trạng ấy đã và đang là hồi chuông cảnh báo về sự băng hoại đạo đức xã hội; đồng thời, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý, nhân phẩm của nạn nhân và gia đình họ. Theo số liệu tổng hợp của Công an tỉnh, từ năm 2018 đến tháng 10-2022, toàn tỉnh xảy ra 168 vụ xâm hại tình dục trẻ em, với 176 đối tượng, trong đó 170 nạn nhân là nữ. Cụ thể, năm 2018 xảy ra 22 vụ, 2019 xảy ra 17 vụ, 2020 xảy ra 31 vụ, 2021 xảy ra 54 vụ và 10 tháng năm 2022 xảy ra 44 vụ. Song thực tế, những con số thống kê ấy mới chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”, bởi nhiều vụ việc đau lòng, nhiều tội ác vẫn chưa được đưa ra ánh sáng, hoặc đã rơi vào im lặng.

Trung tá Lê Văn Đức, Đội trưởng Đội 1, Phòng Cảnh sát Hình sự, Công an tỉnh, cho biết: Những năm gần đây, tình trạng xâm hại tình dục trẻ em trở nên rất đáng báo động. Nhiều vụ án xâm hại tình dục trẻ em đã gây hậu quả nghiêm trọng về thể xác và tâm, sinh lý nạn nhân, cũng như gây bức xúc, phẫn nộ trong dư luận xã hội. Đặc biệt, đáng lên án hơn là nhiều thủ phạm lại chính là những người mà ít ai đề phòng như hàng xóm, bạn bè của cha mẹ, thậm chí là những người ruột thịt của nạn nhân. Thủ phạm xâm hại tình dục trẻ em cũng đa dạng lứa tuổi, có kẻ mới 14-15 tuổi nhưng có kẻ đã ngoài 60-70 tuổi, thậm chí còn nhiều hơn. Thủ đoạn phổ biến của các đối tượng là lợi dụng sức ảnh hưởng của mình để đe dọa, hoặc lợi dụng sự tin tưởng, “lòng tốt” để dụ dỗ nhằm thực hiện hành vi xâm hại trẻ. Đáng nói, sau khi bị xâm hại, hầu hết các nạn nhân do còn quá ít tuổi nên không biết hoặc không dám kể lại sự việc. Chính vì vậy, những tổn hại về thể chất, tinh thần với trẻ càng nặng nề, luôn bị sự mặc cảm, tự ti đeo bám và không thể phát triển bình thường cũng như gặp rất nhiều khó khăn khi hòa nhập cộng đồng.

Còn theo ông Lê Văn Dương, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp Pháp lý Thanh Hóa, thì nguyên nhân của phần lớn các vụ xâm hại tình dục trẻ em là do gia đình có hoàn cảnh khó khăn, không đủ điều kiện để chăm sóc, bảo vệ, giáo dục con cái. Vì mưu sinh, họ buộc phải để con em ở nhà một mình, hoặc nhờ người thân, người quen chăm sóc. Điều này đã vô tình tạo cơ hội cho những kẻ xấu lợi dụng để thực hiện hành vi xâm hại. Mặt khác nhiều em do thiếu thốn tình cảm, sống trong hoàn cảnh gia đình ly tán, không được trang bị kiến thức cơ bản về giới tính, tình dục... nên không nhận thức hết được sự nguy hiểm khi bị xâm hại tình dục, cũng như không có các kỹ năng cần thiết để xử lý tình huống khi bị kẻ xấu động chạm vào cơ thể. Ngoài ra, tác động xấu từ sách vở, phim ảnh đồi trụy cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hành vi tình dục lệch lạc, hay tình trạng xâm hại tình dục trẻ em.

Có thể nói, xâm hại tình dục trẻ em đang gây nhức nhối trong xã hội và để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng không chỉ cho nạn nhân, hay gia đình họ; mà còn là hồi chuông cảnh báo tình trạng xuống cấp của thuần phong gia đình, sự băng hoại các giá trị đạo đức. Chính vì lẽ đó, cùng với sự lên án, cần có các giải pháp, chế tài thực sự mạnh mẽ để vừa bảo vệ trẻ em, vừa xử lý nghiêm minh các đối tượng có hành vi xâm hại trẻ em.

Nhóm Phóng viên CTXH

(Tên nhân vật và địa danh trong bài đã thay đổi)

Bài 2: Im lặng - “kẻ đồng lõa” nguy hại.