Cảnh giác với các chiêu lừa đảo dịp cận tết

Theo nghiên cứu, khảo sát của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, lừa đảo qua mạng đã gây thiệt hại ước tính lên đến 18.900 tỷ đồng trong năm 2024; với các hình thức phổ biến nhất là mời gọi đầu tư, đánh cắp thông tin tài khoản ngân hàng trực tuyến. Các cơ quan chức năng khuyến cáo người dân nâng cao cảnh giác trước nhiều thủ đoạn tinh vi mới, đặc biệt là dịp cận Tết Nguyên đán.

Ngành điện tiếp tục khuyến cáo về hành vi mạo danh nhân viên điện lực dọa cắt điện khách hàng. Ảnh: Internet

Luôn thanh toán tiền điện đúng kỳ hạn trên ứng dụng ngân hàng, tuy nhiên gần đây, chị Trần Thanh H. ở phường Đông Sơn (TP Thanh Hóa) liên tục nhận được các cuộc gọi từ số điện thoại lạ thông báo bị ghi nhận chậm đóng tiền điện trên hệ thống của ngành điện lực. “Nhân viên” điện lực còn hướng dẫn chị H. kết bạn zalo với số điện thoại khác để được hỗ trợ tra cứu, xác minh thông tin, nếu không sẽ cắt điện. Tuy nhiên, khi thấy hướng dẫn qua zalo gửi đến có đường link lạ, chị H. đã thận trọng không tiếp tục làm theo hướng dẫn mà gọi điện trực tiếp đến đường dây nóng của Trung tâm Chăm sóc khách hàng Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc. Tại đây, chị được nhân viên chăm sóc khách hàng cảnh báo, đây là hình thức lừa đảo mới đã được ngành điện khuyến cáo.

Theo Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc, thời gian gần đây, nhiều người dân thông báo về việc có những số điện thoại lạ, giả danh nhân viên điện lực với mục đích lừa đảo. Sau khi thông báo chưa đóng tiền điện và “dọa” cắt điện ngay lập tức, các đối tượng thường gợi ý khách hàng kết bạn qua các ứng dụng mạng xã hội như zalo, messenger, telegram... rồi truy cập các đường link, ứng dụng giả mạo do đối tượng gửi đến. Các ứng dụng này thực chất là phần mềm độc hại, có khả năng lấy cắp thông tin cá nhân và tài khoản ngân hàng để thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản.

Các đường link lạ được khuyến cáo, như: https://evnnpccskh.com hay https://evn.brvgov.com,... Tổng Công ty Điện lực Miền Bắc cũng khẳng định hiện nay đơn vị chỉ có có duy nhất APP EVNNPC CSKH được đăng tải chính thức trên CH play (hệ điều hành Android) và APP Store (hệ điều hành Ios). Các thông tin và tài khoản ngân hàng phục vụ thanh toán tiền điện cũng đều được điện lực trực thuộc cung cấp trong hợp đồng mua bán điện. Ngoài ra, khách hàng có thể thanh toán tiền điện qua các ngân hàng hoặc các ví điện tử có nguồn gốc rõ ràng đã liên kết với EVNNPC như Momo, Zalopay, Viettel Money, VNPT Money... Đơn vị đề nghị khách hàng nêu cao tinh thần cảnh giác, không truy cập các đường link lạ hoặc app nghi ngờ giả mạo. Đặc biệt, khách hàng tuyệt đối không thanh toán tiền điện, các khoản phí dịch vụ điện vào tài khoản cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng của doanh nghiệp khi chưa được xác minh.

Ngoài ra, thủ đoạn “việc nhẹ, lương cao” vẫn tiếp tục thao túng tâm lý khiến nhiều người dễ dàng sập bẫy. Điển hình như đầu tháng 1/2025, Công an tỉnh Quảng Ninh đã tiếp nhận đơn trình báo của người dân ở TP Cẩm Phả bị lừa 1,7 tỷ đồng. Nạn nhân nhận được lời mời làm cộng tác viên online tại nhà, với nhiệm vụ tăng tương tác cho một sàn thương mại điện tử và tiền hoa hồng sẽ được trả hằng ngày. Thấy công việc đơn giản, lại có thu nhập nên nạn nhân liên tục chuyển tiền vào số tài khoản được cung cấp để thực hiện “nhiệm vụ mua hàng”. Tuy nhiên, khi đã chuyển đến 1,7 tỷ đồng, nạn nhân không rút được cả tiền gốc và hoa hồng...

Thông tin từ Cục An toàn thông tin, ngay trong tuần đầu tiên của năm mới 2025, đã có 6.685 phản ánh trường hợp lừa đảo trực tuyến. Một số hình thức lừa đảo phổ biến như đổi tiền lẻ qua mạng, giả danh chuyên gia tài chính dụ dỗ đầu tư. Đáng chú ý, tình trạng giả mạo các trang web của các tổ chức ngân hàng, sàn thương mại điện tử vẫn tiếp diễn. Trong đó, có 2 trang web giả mạo Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam; 1 trang web giả mạo Ngân hàng TMCP Quân đội; 1 trang web giả mạo Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội; 2 website giả mạo Amazon; 2 website giả mạo Shopee; 4 website giả mạo Điện máy Xanh. Các cơ quan Nhà nước cũng bị giả mạo, như: 2 website giả mạo Cổng dịch vụ công quốc gia; 1 trang giả mạo Cục An ninh mạng; 1 trang web giả mạo Cục Cảnh sát giao thông; 2 trang web giả mạo Văn phòng Chính phủ.

Đặc biệt, cơ quan chức năng khuyến cáo các hình thức lừa đảo rầm rộ trong những ngày cận tết như: đổi tiền lẻ qua mạng xã hội, các chương trình “khuyến mãi tết”, “vé xe tết giá rẻ” hoặc “vé máy bay ưu đãi.” Những hành vi này không chỉ gây thiệt hại tài chính mà còn làm giảm lòng tin của người dân vào các giao dịch trực tuyến.

Các cơ quan chức năng khuyến cáo, người dân cần chủ động nâng cao cảnh giác và trang bị kiến thức về an ninh mạng. Một số biện pháp phòng tránh bao gồm kiểm tra kỹ nguồn gốc thông tin, không click vào các đường link không rõ nguồn gốc, hạn chế cung cấp thông tin cá nhân trên các nền tảng không tin cậy. Người dân cũng cần đề cao cảnh giác trước các lời hứa hẹn về thu nhập cao, việc làm dễ dàng không cần bằng cấp; không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng hoặc mật khẩu cho bất kỳ ai... Trong trường hợp nghi ngờ bản thân bị lừa đảo, người dân cần ngay lập tức báo cáo cho cơ quan chức năng hoặc tổ chức bảo vệ người tiêu dùng để được hỗ trợ, giải quyết và ngăn chặn kịp thời.

Tùng Lâm