Xét xử đúng người, đúng tội trong các vụ án tham nhũng

Các vụ án hình sự tham nhũng đang được tòa án hai cấp trong tỉnh tập trung giải quyết theo hạn định. Hình phạt mà tòa áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi và nhân thân của người phạm tội trong từng vụ án.

Một phiên tòa xét xử sơ thẩm án hình sự tham nhũng tại Tòa án Nhân dân tỉnh.

Sau hơn 1 tháng tạm hoãn do bị cáo có đơn xin vắng mặt vì ốm nặng, giữa tháng 5/2025 Tòa án Nhân dân tỉnh đã tổ chức công khai phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo T.V.C. trú tại phường Đông Hải, TP Thanh Hóa (nay là phường Hạc Thành) cùng 10 đồng phạm về các tội danh: “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Phiên tòa do thẩm phán Lê Thanh Hùng, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh làm chủ tọa, với sự tham gia của nhiều luật sư bào chữa cho các bị cáo.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh tại phiên tòa, quá trình thực hiện chủ trương xét hợp thức hóa và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với đất giao không đúng thẩm quyền năm 1993 tại thôn Ngọc Diêm 1, xã Quảng Chính, huyện Quảng Xương (nay là xã Quảng Chính), trong thời gian từ năm 2018 đến năm 2022 các bị cáo trên đã có hành vi lợi dụng chức năng, nhiệm vụ của mình. Cụ thể là ban hành chủ trương trái pháp luật làm căn cứ đưa thêm cả phần diện tích đất có chiều dài 7m không thuộc đất giao trái thẩm quyền để lập hồ sơ xét hợp thức hóa và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 92 hộ dân. Hành vi này đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước số tiền trên 11,3 tỷ đồng.

Phiên tòa diễn ra theo đúng trình tự, thủ tục tố tụng với phần xét hỏi của thẩm phán, thẩm tra, thẩm vấn những người liên quan... Đặc biệt, hội đồng xét xử đã không giới hạn thời gian tranh tụng tại phiên tòa, đảm bảo cho các bị cáo, luật sư bào chữa cũng như đại diện viện kiểm sát trình bày tối đa quan điểm, chính kiến của mình. Nói lời sau cùng trong phiên tòa, các bị cáo mong muốn được Hội đồng xét xử xem xét, phán quyết mức hình phạt thấp nhất.

Căn cứ vào hành vi phạm tội của bị cáo, tình tiết tăng nặng giảm nhẹ và kết quả tranh tụng tại tòa, hội đồng xét xử đã tuyên án sơ thẩm đối với các bị cáo. Trong đó có 2 bị cáo chịu mức án 5 năm tù, 5 bị cáo chịu mức án 36 tháng tù...

Theo thống kê từ Tòa án Nhân dân tỉnh, từ đầu năm đến tháng 6/2025 tòa án hai cấp trong tỉnh đã thụ lý 21 vụ án với 109 bị cáo về các tội danh tham nhũng. Trong đó, phần nhiều bị cáo bị truy tố về tội “Tham ô tài sản”, “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, “Giả mạo trong công tác”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”, “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”... Nhiều bị cáo trong số này đã từng giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý, vi phạm pháp luật ở các lĩnh vực như: Quản lý đất đai, tài chính, tài sản công... ảnh hưởng lớn đến kinh tế - xã hội, gây dư luận xấu trong quần chúng Nhân dân.

Thẩm phán Nguyễn Văn Khuyên, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh cho biết: Trong giải quyết án hình sự nói chung và án tham nhũng nói riêng, Đảng ủy, lãnh đạo Tòa án Nhân dân tỉnh đã chỉ đạo tòa án hai cấp tăng cường công tác giáo dục, nâng cao bản lĩnh chính trị cho những người giữ chức danh tư pháp của tòa án. Tổ chức thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua “Vì công lý” gắn với thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Đồng thời, vận động các thẩm phán tự học, tự bồi dưỡng trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nâng cao khả năng hiểu biết kiến thức ở các lĩnh vực liên quan như quản lý đất đai, đầu tư xây dựng, tài chính... Chủ động phối hợp với các cơ quan tố tụng để thống nhất đánh giá chứng cứ, áp dụng pháp luật, hoàn thiện hồ sơ, nhanh chóng đưa vụ án ra xét xử kịp thời trước pháp luật. Trong xét xử, tập trung nâng cao chất lượng tranh tụng tại phiên tòa theo hướng dân chủ, thực chất, đảm bảo cho các bên được trình bày hết quan điểm, chính kiến của mình...

Một phiên tòa xét xử sơ thẩm án hình sự tham nhũng tại Tòa án Nhân dân tỉnh.

Nhờ đó, các vụ án tham nhũng đều được xét xử, giải quyết kịp thời. Theo báo cáo của Tòa án Nhân dân tỉnh, trong 6 tháng đầu năm, tòa án hai cấp đã đưa ra xét xử sơ thẩm công khai 16 vụ án tham nhũng với 84 bị cáo. Tòa đã tuyên 1 bị cáo khung án từ 15 năm đến 20 năm tù; 5 bị cáo từ trên 7 năm đến 15 năm tù, 22 bị cáo chịu mức án từ trên 3 năm đến 7 năm tù; 13 bị cáo chịu mức án dưới 3 năm tù... Các bản án được đánh giá tuyên đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Không có trường hợp nào xét xử oan, không bỏ lọt tội phạm. Hình phạt mà tòa án áp dụng đối với các bị cáo bảo đảm nghiêm minh, tương xứng với tính chất, mức độ, hành vi và nhân thân của người phạm tội trong từng vụ án.

Thẩm phán Nguyễn Văn Khuyên, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tỉnh cho biết thêm: Việc xử phạt tù nhưng cho bị cáo hưởng án treo, cải tạo không giam giữ được hội đồng xét xử xem xét, cân nhắc kỹ lưỡng, đảm bảo đúng quy định của Bộ luật Hình sự và hướng dẫn của Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao. Các vụ án tham nhũng đã thụ lý còn lại, tòa đang giải quyết theo hạn định của pháp luật, không có trường hợp án giải quyết quá hạn.

Bài và ảnh: Đỗ Đức