Xanh lại bản Lát

Đã từng có thời điểm, bản Lát, xã Tam Chung (Mường Lát) chìm đắm trong cơn “mê lú” của ma túy. Gần 2 thập kỷ trôi qua, vượt qua những khó khăn, bản Lát vươn mình mạnh mẽ trở thành bản đạt chuẩn NTM đầu tiên của xã Tam Chung. Kỳ tích ấy được xây kết từ tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng của cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân nơi đây.

Đường vào bản Lát, xã Tam Chung (Mường Lát).

Trở lại bản Lát sau 5 năm, vùng “đất dữ” xưa, hôm nay khoác lên mình “tấm áo mới” với những tuyến đường bê tông chạy dài đến từng cổng những nếp nhà kiên cố. Bản Lát có 284 hộ dân, với 1.163 nhân khẩu, nằm nép bên dòng suối Lát từ bao đời với phần lớn là đồng bào dân tộc Thái, sống hồn hậu. Cuộc sống của bà con trong bản đảo lộn từ cuối những năm 2000, khi “cơn lốc ma túy” tràn về. Ban đầu là vì tò mò, một người hút, hai người hút, rồi ai cũng học đòi. Nhiều đứa trẻ mới lớn đi theo các anh rồi mang cái nghiện về nhà, vô tình lôi cuốn những người thân trong gia đình vào vòng xoáy không lối thoát.

Khoảng từ năm 2009 - 2011 là thời điểm bản Lát phải chứng kiến nhiều cái chết đau thương nhất vì ma túy, toàn những thanh niên đang độ tuổi lao động, đang hừng hực sức xuân. Nỗi buồn, sự đói nghèo cứ thế quẩn quanh, bám riết lấy mảnh đất này, khi bản Lát chỉ còn lại những nếp nhà sàn vắng tiếng cười bởi những người vợ mất chồng, những đứa con thơ vắng bóng cha.

Thời gian đó, công an và lực lượng biên phòng trực chốt tại bản 24/24 giờ. Các “cửa ngõ” vào bản được quản lý đặc biệt. Công tác sàng lọc được thực hiện cẩn thận. Nhờ thế, lực lượng chức năng đã triệt phá, bắt giữ được nhiều đối tượng mua bán, tàng trữ ma túy. Chuyển hóa đã khó, giữ địa bàn trong sạch càng khó hơn. Để đấu tranh với ma túy, cấp ủy, chính quyền cơ sở đã quán triệt đến từng đảng viên, xem đây là “đầu tàu” trong quá trình ngăn chặn, đẩy lùi sự tàn phá của tệ nạn này. Đồng thời, chi bộ và ban quản lý bản thường xuyên phối hợp với cơ quan chức năng tổ chức các đợt tập huấn, tư vấn các kỹ năng phòng tránh lây nhiễm HIV/AIDS và bảo vệ sức khỏe cho người dân.

Thiếu tá Phan Văn Ú, Trưởng Công an xã Tam Chung, chia sẻ: “Thời gian qua, công an xã đã triển khai nhiều biện pháp, trong đó chú trọng công tác điều tra cơ bản, nắm rõ lý lịch, di biến động của đối tượng; phối hợp với bộ đội biên phòng, ban quản lý bản tổ chức nhiều buổi tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nhất là tuyên truyền tác hại và hệ lụy của ma túy; vận động các gia đình, dòng họ ký cam kết không tàng trữ, mua bán, sử dụng trái phép chất ma túy. Đồng thời, phối hợp với các lực lượng chức năng, tổ chức bắt giữ nhiều vụ việc liên quan đến ma túy, qua đó xóa các điểm phức tạp, lập hồ sơ đưa đi cai nghiện tập trung hoặc cai nghiện tại xã. Đến nay, các đối tượng cốt cán liên quan đến ma túy ở bản Lát nói riêng và toàn xã nói chung không còn”. Qua hồ sơ theo dõi của công an xã, bản Lát hiện chỉ có 1 trường hợp đi cai nghiện bắt buộc, 3 trường hợp nằm trong diện quản lý của cơ quan chức năng và 5 trường hợp đang chấp hành án về ma túy. Đặc biệt, trong năm gần đây bản Lát không có thêm trường hợp nghiện mới.

Anh Hoàng Văn Yêu, bí thư chi bộ, trưởng bản Lát, xã Tam Chung (Mường Lát) trò chuyện, nắm bắt đời sống người dân.

Khi “cái chết trắng” từng bước được đẩy lùi và bà con dần vững tâm trở lại. Năm 2020, bản Lát được xã Tam Chung chọn làm điểm chỉ đạo XDNTM. Xác định phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, giúp đồng bào các dân tộc trong bản thoát nghèo bền vững là một trong những nội dung quan trọng, vừa là động lực, vừa là mục tiêu của chương trình XDNTM, chi bộ bản Lát đã tập trung chỉ đạo, hướng dẫn bà con khai hoang các piềng bãi, ruộng bậc thang để trồng lúa nước 2 vụ. Nhờ vậy, năng suất lúa nước của bản được nâng lên 46 tạ/ha. Phát huy tiềm năng đất đai, chi bộ còn khuyến khích bà con đưa cây chuối tiêu vào trồng trên các sườn đồi. Song song với việc quy hoạch diện tích đất trồng ngô, lúa rẫy, sắn cho phù hợp để nâng cao năng suất, sản lượng, chi bộ còn lãnh đạo Nhân dân phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi cá nhằm góp phần tăng thêm thu nhập của mỗi hộ dân. Hiện tại, bản Lát có 35ha sắn, 28ha lúa, 6ha chuối và hơn 1.000 gia súc cùng 2.000 con gia cầm. Sản xuất phát triển đã góp phần nâng thu nhập bình quân đầu người của bản Lát lên 42 triệu đồng; trong bản giờ chỉ còn 18 hộ nghèo. Đặc biệt, bản Lát dẫn đầu xã Tam Chung về lực lượng thanh niên đi xuất khẩu lao động với 17 người.

Đi liền với đẩy mạnh sản xuất, chi bộ bản Lát đã chủ động xây dựng kế hoạch XDNTM, nhất là lộ trình thực hiện các tiêu chí cơ sở hạ tầng. Theo đó, chi bộ đã phối hợp với ban công tác mặt trận bản tuyên truyền, vận động Nhân dân đóng góp 2,2 tỷ đồng để làm 2,25km đường giao thông; sửa chữa, nâng cấp nhà văn hóa; xây dựng các công trình vệ sinh gia đình... Từ chỗ khó khăn, nhưng với tinh thần đoàn kết, sự đồng lòng của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân, đầu năm 2021, bản Lát đã về đích NTM. Bên cạnh đó, đời sống văn hóa tinh thần của Nhân dân trong bản cũng được nâng lên, việc cưới, việc tang được thực hiện theo nếp sống mới.

Bí thư chi bộ, trưởng bản Lát Hoàng Văn Yêu chia sẻ: “Bản Lát bây giờ khác rồi! Từ bản tiêu điều vì cơn bão ma túy trở thành bản tiên phong của xã. Trong thời gian tới, bản đang nỗ lực hoàn thành các tiêu chí cần thiết để xây dựng bản thành bản NTM kiểu mẫu”.

Bài và ảnh: Tăng Thúy