Tuyên truyền phòng, chống ma túy qua hoạt động xét xử ở huyện Mường Lát

Cùng với việc xét xử nghiêm minh đúng người, đúng tội, không xét xử oan sai, không bỏ lọt tội phạm, Tòa án Nhân dân (TAND) huyện Mường Lát đã góp phần đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong phòng, chống ma túy.

Một phiên tòa xét xử án ma túy tại Tòa án Nhân dân huyện Mường Lát.

Do là huyện giáp biên với nước Lào và tỉnh Sơn La - nơi hoạt động tội phạm về ma túy còn diễn biến phức tạp, trong khi trình độ hiểu biết pháp luật của người dân còn hạn chế, nên tình trạng mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy trên địa bàn huyện Mường Lát còn diễn biến phức tạp. Theo thống kê sơ bộ của TAND huyện Mường Lát, số án ma túy qua các năm thường chiếm khoảng 80% trong tổng số án hình sự được thụ lý, giải quyết. Cụ thể, năm 2022, tòa đã thụ lý 73 vụ án ma túy trong tổng số 87 vụ án hình sự. Năm 2023, số án này là 69 trong tổng số 94 vụ án hình sự. Từ đầu năm đến ngày 30/4/2024, TAND huyện Mường Lát đã thụ lý 31 vụ án hình sự, trong đó có 23 vụ án ma túy.

Nhằm góp phần cùng với hệ thống chính trị huyện trong đấu tranh ngăn chặn tội phạm về ma túy, TAND huyện Mường Lát đã đẩy nhanh tiến độ giải quyết các vụ án hình sự trên tinh thần thượng tôn pháp luật, đúng người, đúng tội, không xét xử oan sai, không bỏ lọt tội phạm. Đồng thời tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật về ma túy nhằm nâng cao hiểu biết kiến thức pháp luật, cảnh tỉnh những ai có ý định đi theo con đường ma túy.

Cụ thể, trong quá trình giải quyết án, từ khi tiếp nhận hồ sơ vụ việc, cán bộ TAND huyện Mường Lát đã chủ động đấu nối với các cơ quan tố tụng xác định rõ động cơ, hành vi phạm tội, hậu quả do hành vi phạm tội gây ra và nhân thân của các bị cáo; xem xét khách quan các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ và hoàn cảnh gia đình bị cáo... Thông qua những biện pháp này giúp các thẩm phán, thư ký tòa án có thêm các căn cứ để xét xử nghiêm minh, đúng pháp luật.

Trong quá trình xét xử án, ngoài hoạt động tố tụng tại tòa, thẩm phán và hội đồng xét xử đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật gắn với từng hành vi, tội danh để bị cáo, người nhà bị cáo và người dân theo dõi phiên tòa được biết. Ngoài ra, trong phần xét hỏi bị cáo, thẩm phán chủ tọa phiên tòa và các thành phần tham gia đã lồng ghép tuyên truyền về tác hại của ma túy, cũng như các hành vi có thể cấu thành tội phạm ma túy.

Đặc biệt, tuy không được tòa án cấp trên giao chỉ tiêu, nhưng căn cứ vào thực tiễn địa phương và tình hình tội phạm, TAND huyện Mường Lát đã thường xuyên tổ chức phiên tòa xét xử lưu động. Thông qua quá trình xét hỏi, luận tội và tranh tụng, thẩm phán, chủ tọa phiên tòa, đại diện viện kiểm sát và các thành phần tham gia đã lồng ghép tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật để người dân, đặc biệt là thanh, thiếu niên tham dự phiên tòa được “mắt thấy, tai nghe” và hiểu rõ từng hành vi, vụ việc cụ thể. Thông qua đó đã góp phần nâng cao hiểu biết của người dân về công tác phòng chống ma túy, ý thức chấp hành pháp luật, tinh thần cảnh giác, tố giác tội phạm.

Điển hình như năm 2023, tại Trường THPT Mường Lát, TAND huyện đã tổ chức phiên tòa xét xử lưu động vụ án tàng trữ, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy, với sự tham gia của toàn bộ học sinh, giáo viên nhà trường. Trong vụ án có 2 bị cáo là học sinh trên địa bàn huyện. Tại phiên tòa, thẩm phán chủ tọa phiên tòa và đại diện Viện Kiểm sát Nhân dân huyện đã lồng ghép tuyên truyền các hành vi cấu thành tội phạm tàng trữ, sử dụng và tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Học sinh Trường THPT Mường Lát cũng đã được nghe những lời ăn năn, hối cải của các bị cáo khi nói lời sau cùng; mức án mà các bị cáo phải nhận để trả giá cho sai lầm của mình. Phiên tòa đã trở thành giờ học thực tế sinh động, giúp học sinh nâng cao nhận thức, hiểu biết pháp luật, nhất là các hành vi phạm tội tàng trữ, tổ chức sử dụng ma túy, phòng tránh và tham gia đấu tranh tố giác tội phạm.

Chánh án TAND huyện Mường Lát Nguyễn Tiến Dũng cho biết: Ngoài công tác tuyên truyền qua quá trình giải quyết án, sau mỗi phiên tòa, hội đồng xét xử đã kiến nghị các cấp chính quyền, cơ quan, đơn vị có bị cáo phạm tội thường xuyên tuyên truyền công tác phòng, chống ma túy. Trong thời gian tới, TAND huyện sẽ lựa chọn các vụ án điểm có tính tuyên truyền, giáo dục cao để tổ chức xét xử lưu động. Thông qua đó, nhằm góp phần tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, ý thức, trách nhiệm của người dân trong chấp hành nghiêm pháp luật; tham gia đấu tranh các loại tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng.

Bài và ảnh: Đồng Thành