Tổ, đội quần chúng tham gia bảo vệ rừng

Toàn tỉnh hiện có trên 650.000ha rừng, trong đó diện tích rừng tự nhiên là 393.000ha. Để làm tốt công tác bảo vệ rừng (BVR) và phát triển rừng, những năm qua Sở Nông nghiệp và Môi trường đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân ở các thôn, bản tham gia tổ, đội quần chúng BVR.

Hạt Kiểm lâm Quan Sơn phối hợp với các tổ, đội quần chúng tuần tra bảo vệ rừng.

Để nâng cao hiệu quả công tác BVR, từ năm 2013 Vườn quốc gia Xuân Liên đã giao khoán BVR cho 12 cộng đồng thôn, bản vùng đệm với trên 12.000ha rừng. Việc giao khoán BVR cho cộng đồng dân cư góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người dân về công tác BVR cũng như giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Đến nay, ở 12 thôn, bản vùng đệm khu bảo tồn đã có 12 tổ BVR cộng đồng, với trên 300 thành viên. Tổ trưởng Tổ BVR thôn Vịn, xã Bát Mọt Lang Văn Sơn cho biết: Cộng đồng thôn được giao quản lý, bảo vệ trên 1.500ha rừng. Khi ký hợp đồng nhận khoán BVR, ban quản lý thôn đã tổ chức họp xây dựng các quy định, quy ước, trong đó có mức xử phạt đối với các vi phạm liên quan đến công tác giữ rừng ở cộng đồng. Cùng với đó, thôn thành lập tổ chuyên trách để tuần tra, BVR. Thôn còn thường xuyên tổ chức tuyên truyền và tổ chức cho người dân ký cam kết BVR, phòng cháy, chữa cháy rừng (PCCCR). Cộng đồng dân cư được giao rừng đã chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng kiểm lâm tuần tra ngăn chặn, hạn chế tình trạng phá rừng, lấn chiếm đất rừng làm nương rẫy, đặc biệt là làm tốt công tác PCCCR mùa khô.

Tại huyện Quan Sơn, đến nay đã có 92 tổ quần chúng tham gia BVR tại các thôn, bản. Mỗi tổ đội có từ 7 - 15 người. Hằng tháng, tổ BVR cộng đồng và ban quản lý bản đều xây dựng kế hoạch phối hợp tuần tra cùng với lực lượng kiểm lâm, biên phòng, Ban Quản lý rừng phòng hộ Quan Sơn và chính quyền địa phương, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý những hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp. Diện tích rừng do cộng đồng bản được giao khoán bảo vệ không để xảy ra tình trạng phá rừng, cháy rừng, rừng được bảo vệ an toàn, phát triển xanh tốt. Các tổ quần chúng này thường xuyên tuần tra bảo vệ rừng hàng tuần, nếu phát hiện khai thác rừng trái phép hoặc cháy rừng sẽ phối hợp với kiểm lâm viên để xử lý vi phạm.

Theo báo cáo của Chi cục Kiểm lâm tỉnh, đến tháng 6/2025 toàn tỉnh đã có 1.960 tổ, đội quần chúng, 240 đội thanh niên xung kích, 263 trung đội dân quân tự vệ tại các xã, phường tham gia BVR. Khi thành lập, kiện toàn các tổ, cán bộ kiểm lâm địa bàn sẽ tham mưu cho chính quyền địa phương lựa chọn trưởng thôn, bản hoặc những người có uy tín làm tổ trưởng. Các tổ đội tham gia BVR cộng đồng thường xuyên phối hợp với cán bộ trạm kiểm lâm tổ chức tuần tra, kiểm tra rừng để nắm bắt, cung cấp thông tin cho lực lượng kiểm lâm có giải pháp đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả, kịp thời hành vi xâm hại rừng.

Để nâng cao năng lực, kỹ năng và phát huy hơn nữa hiệu quả của các tổ đội BVR, hằng năm Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã chỉ đạo các hạt kiểm lâm tổ chức các lớp tập huấn nhằm trang bị kiến thức cơ bản cho các thành viên trong tổ, đội về công tác BVR, PCCCR. Cùng với đó, thông qua nguồn lực từ các chương trình, dự án của Trung ương và tỉnh, Chi cục Kiểm lâm tỉnh đã phối hợp với chính quyền địa phương và chủ rừng hỗ trợ một phần kinh phí để các tổ, đội tham gia BVR cộng đồng mua sắm trang thiết bị phục vụ tuần tra, BVR. Hằng năm, đơn vị chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng cho 22 chủ rừng, 516 cộng đồng dân cư thôn, bản và trên 2.500 hộ gia đình, cá nhân.

Trưởng phòng BVR và xử lý vi phạm Chi cục Kiểm lâm tỉnh Nguyễn Hữu Hậu cho biết: Các tổ, đội quần chúng tham gia BVR tại cộng đồng đã phát huy tốt hiệu quả. Họ là những người có vai trò quan trọng trong việc tuần tra, giám sát, phát hiện và ngăn chặn các hành vi xâm hại rừng. Họ được ví như “cánh tay nối dài” trong việc tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia BVR, PCCCR, qua đó góp phần nâng độ che phủ rừng trên địa bàn tỉnh lên 53,91%.

Bài và ảnh: Khắc Công