Thạch Thành: Chủ động bảo đảm nước tưới cho cây trồng vụ chiêm xuân

Đến cuối tháng 1/2024, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Thạch Thành quản lý, khai thác 12 hồ chứa nước, 1 đập dâng và 23 trạm bơm tưới trên địa bàn huyện Thạch Thành. Do được xây dựng cơ bản đồng bộ từ hệ thống đầu mối đến kênh mương và được tu sửa thường xuyên, nên hệ thống công trình đã phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất, bảo đảm nước tưới cho gần 5.700 ha cây trồng vụ chiêm xuân, trong đó có hơn 3.000 ha lúa.

Trạm bơm Long Đồng (xã Thạch Long) do Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Thạch Thành quản lý, vận hành bơm nước tưới cho hơn 600 ha lúa.

Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Văn Hanh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Thạch Thành, cho biết: Để chủ động phục vụ đủ nước tưới cho cây trồng trên địa bàn huyện Thạch Thành, chi nhánh đã tham mưu và đề xuất UBND huyện Thạch Thành chỉ đạo các xã củng cố các tổ, đội thủy nông tại cơ sở nhằm chủ động làm tốt hơn nhiệm vụ phục vụ nước tưới. Chi nhánh đã huy động toàn bộ nhân lực của đơn vị, vật tư dự trữ hoàn thành sửa chữa kênh mương bị hư hỏng; kiểm tra, duy tu sửa chữa máy móc, thiết bị các trạm bơm tưới. Một số công trình như kênh chính hồ Đồng Phú; kênh bắc hồ Xuân Lũng; kênh chính, kênh N1 hồ Tây Trác; nạo vét kênh dẫn, bể hút các trạm bơm tưới... đã phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất nông nghiệp. Các tháng vừa qua, cán bộ, công nhân đơn vị đã nạo vét kênh mương do đơn vị quản lý với tổng khối lượng đã đào đắp hơn 5.000m3 đất, bùn. Chủ động nạo vét các bể hút bị bồi lắng, đào sâu và mở rộng cửa vào các bể hút trạm bơm nhằm tăng lượng nước trong bể; đắp chặn các đầu mối kênh tiêu để tận dụng nguồn nước hồi quy; nối dài ống hút một số trạm bơm nhằm chủ động bơm đủ nước cho cây trồng.

Để đảm bảo an toàn cho 12 hồ chứa nước, phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh, Công ty TNHH MTV Sông Chu - Chi nhánh Thạch Thành đã tổ chức kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa, bảo đảm các hồ chứa an toàn; chủ động tích nước tại các hồ chứa theo thiết kế; phân công nhiệm vụ cho từng kỹ sư, công nhân kỹ thuật thay ca thường trực tại đầu mối công trình để giải quyết các sự cố và vận hành kịp thời phục vụ sản xuất. Công ty đã chuẩn bị đủ số lượng vật tư dự phòng, tập kết tại các hồ, như đá hộc, bao tải, rọ thép, cọc tre... để chủ động xử lý các sự cố hồ, đập.

Về phía địa phương, đại diện lãnh đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Thạch Thành, cho biết: Nguồn nước tưới cho sản xuất vụ xuân năm 2024 gặp nhiều khó khăn do nhiều hồ, đập các xã trên địa bàn huyện quản lý hư hỏng nặng, mực nước xuống thấp. Đến tháng 1/2024, trên địa bàn huyện có hàng chục hồ chứa bị hư hỏng, trong đó 19 hồ chứa đã xuống cấp nghiêm trọng. Tình trạng phổ biến như đập đất thấp, mặt cắt nhỏ, mái thượng lưu, hạ lưu bị sạt lở; tràn, cống hư hỏng, lòng hồ bồi lắng... không an toàn, chỉ tích được một phần nước theo thiết kế, không phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất nông nghiệp.

UBND các xã thuộc huyện Thạch Thành quản lý 52 hồ, đập thủy lợi, hàng năm đảm nhận tưới cho gần 1.155 ha/vụ. Các hồ, đập do địa phương quản lý, hầu hết được xây dựng từ năm 1980 trở về trước, phần đầu mối được xây dựng, hệ thống kênh mương gần như chưa có. Các năm vừa qua, bằng nhiều nguồn vốn một số hồ, đập trên địa bàn như hồ Ngọc Hón (xã Thành Tân), hồ Châu Sơn (xã Thạch Bình), hồ Bai Sao (xã Thạch Tượng), hồ Đồng Kết (thị trấn Vân Du), hồ Hón Nâu (xã Thành Vinh),... đã được nâng cấp, cải tạo, phát huy hiệu quả phục vụ sản xuất và dân sinh.

Trước mắt, huyện Thạch Thành đã rà soát, chủ động chuyển đổi một số diện tích lúa không có nguồn nước hoặc có nguồn nước nhưng không chắc chắn sang trồng các loại cây chịu hạn, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán gây ra. Các xã, thị trấn trên địa bàn đã chủ động tu sửa, nạo vét kênh mương và xây dựng phương án chống hạn, điều tiết nước tưới hợp lý... cho cây trồng sinh trưởng, phát triển; phát huy nội lực, phát động Nhân dân góp công sức thường xuyên làm thủy lợi nội đồng và mặt ruộng. Huyện và các xã đầu tư vốn sửa chữa, khắc phục tạm thời các hồ, đập bị xuống cấp, hư hỏng nhỏ. Ngoài ra, huyện đã chủ động trồng và bảo vệ rừng, nhất là rừng phòng hộ bảo đảm cân bằng sinh thái, tạo nguồn sinh thủy, giữ nước cho các hồ, đập phục vụ sản xuất và dân sinh. Về lâu dài, huyện Thạch Thành đề nghị Nhà nước tiếp tục quan tâm đầu tư kinh phí cho xây dựng cơ sở hạ tầng thủy lợi, bảo đảm an toàn phục vụ sản xuất, dân sinh.

Bài và ảnh: Thu Hòa