Tăng cường quản lý, bảo vệ tài nguyên đất và xử lý nghiêm các hành vi hủy hoại đất

Để tăng cường quản lý, bảo vệ tài nguyên đất và xử lý nghiêm các hành vi hủy hoại đất trên địa bàn tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 46/2025/QĐ-UBND ngày 30/05/2025 quy định mức độ khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất và các trường hợp không có tính khả thi để khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm đối với hành vi hủy hoại đất trên địa bàn tỉnh.

Theo quy định, các biện pháp khôi phục được chia thành hai nhóm chính tương ứng với từng loại hành vi vi phạm.

Đối với hành vi làm suy giảm chất lượng đất, quy định nêu rõ các biện pháp khôi phục cụ thể. Trường hợp làm mất hoặc giảm độ dày tầng đất đang canh tác, người vi phạm phải khôi phục lại tầng đất đang canh tác với độ dày như trước khi vi phạm, sử dụng loại đất cũ đã lấy đi hoặc đất có thành phần, tính chất tương đương. Đối với hành vi thay đổi lớp mặt đất sản xuất nông nghiệp bằng các loại vật liệu, chất thải hoặc đất lẫn cát, sỏi, đá, người vi phạm buộc phải thu gom, vận chuyển các vật liệu này ra khỏi phạm vi diện tích đất vi phạm và thực hiện khôi phục tình trạng ban đầu nếu việc thu gom làm mất hoặc giảm độ dày lớp đất mặt.

Trong trường hợp gây bạc màu, gây xói mòn, rửa trôi đất nông nghiệp dẫn đến làm mất hoặc giảm khả năng sử dụng đất, người vi phạm phải thực hiện các biện pháp cải tạo đất như che phủ đất bằng vật liệu hữu cơ, luân canh cây trồng, tạo thảm thực vật, canh tác theo đường đồng mức, bón vôi, phân hữu cơ, điều chỉnh lượng nước tưới phù hợp, đắp bờ kè, phân tán dòng nước để ngăn chặn dòng chảy bề mặt nhằm khôi phục sự màu mỡ của đất.

Đối với hành vi làm biến dạng địa hình đất, quy định cũng đưa ra các biện pháp khôi phục tương ứng. Khi thay đổi độ dốc bề mặt đất, người vi phạm phải thực hiện san gạt, đào, đắp, nâng cao, hạ thấp mặt bằng để điều chỉnh lại độ dốc bề mặt đất như trước khi vi phạm. Trường hợp hạ thấp bề mặt đất, cần thực hiện san lấp, khôi phục lại độ cao bề mặt thửa đất trước khi vi phạm, đồng thời đảm bảo không ảnh hưởng đến việc sử dụng đất của các thửa đất liền kề.

Quy định cũng xác định rõ 4 trường hợp không có tính khả thi để khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất. Thứ nhất, việc thực hiện khôi phục không thể thực hiện được bằng các biện pháp tối đa cần thiết có thể áp dụng tại thời điểm buộc khôi phục. Thứ hai, việc khôi phục có thể gây nguy hiểm cho người, động vật, các phương tiện cơ giới, các công trình kiến trúc hoặc gây sạt lở, vùi lấp, ngập úng đến khu đất xung quanh. Thứ ba, hiện trạng diện tích đất vi phạm phù hợp với quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc phù hợp với dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Thứ tư, không thể tiếp tục sử dụng đất sau khi khôi phục theo mục đích ban đầu do các yếu tố khách quan.

Về tổ chức thực hiện, quy định phân công trách nhiệm cụ thể cho các cơ quan, tổ chức liên quan. Người có thẩm quyền lập biên bản vi phạm hành chính và cơ quan trình xử phạt vi phạm hành chính có trách nhiệm xác định trường hợp không có tính khả thi để khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất. UBND cấp xã có trách nhiệm cung cấp kịp thời, chính xác các thông tin, hồ sơ liên quan đến tình trạng ban đầu của đất trước khi vi phạm và phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để xác định kết quả khôi phục.

Quyết định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 10/06/2025. Đối với những hành vi vi phạm hành chính hủy hoại đất xảy ra trước ngày quy định này có hiệu lực mà tổ chức, cá nhân vi phạm chưa thực hiện xong việc khôi phục lại tình trạng ban đầu của đất sẽ thực hiện áp dụng theo quy định này.

Ngân Hà