PGS. TS. Trần Đình Thiên: Cát Bà thành hòn đảo du lịch xanh là yêu cầu của thời đại

Đưa Cát Bà thành đảo du lịch xanh vừa đáp ứng yêu cầu thời đại, vừa khẳng định cam kết của Việt Nam với thế giới về Net Zero. Điều này sẽ góp phần đưa Cát Bà thành tọa độ du lịch tầm cỡ quốc tế. Chuyên gia kinh tế, PGS. TS Trần Đình Thiên đã nhận định như vậy khi bàn về việc định hình bản sắc cho du lịch Cát Bà.

Giải quyết thách thức đưa Cát Bà thực sự xanh

PV: Theo ông, Cát Bà đang thiếu điều gì để đi đúng định hướng trở thành hòn đảo xanh không khí thải carbon, từ đó định vị điểm đến trên toàn cầu?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Cát Bà đặt mục tiêu trở thành hòn đảo du lịch xanh là cách khẳng định giá trị riêng mang tính dẫn dắt và thúc đẩy. “Xanh” là yêu cầu của thời đại, cũng là nỗ lực đưa hòn đảo trở thành đại diện Việt Nam thực hiện cam kết với thế giới về Net Zero.

Cát Bà có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển đảo du lịch xanh. Bởi nơi đây sở hữu hệ tài nguyên sinh thái tự nhiên hiếm có và đang được gìn giữ tốt. Chính sự đặc sắc về hệ sinh thái tự nhiên mang tới cho Cát Bà 6 danh hiệu quốc gia và quốc tế. Chính những danh hiệu này buộc chính quyền, cộng đồng, doanh nghiệp phải có trách nhiệm hơn để giữ lợi thế ấy – một hành động mang ý nghĩa dài hạn xây dựng đảo Cát Bà xanh sinh thái.

PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam.

Một lợi thế khác của Cát Bà đến từ vị trí biệt lập của hòn đảo. Nhờ biệt lập, các chính sách thiết lập cho Cát Bà, ví dụ như chính sách hạn chế phương tiện phát thải carbon, dễ triển khai hơn. Hải Phòng hiện đang trỗi dậy rất mạnh và được đặt kỳ vọng vươn lên thành một thành phố tiên phong chuyển đổi xanh, phát triển bền vững ở tầm khu vực và thế giới. Điều này tạo điều kiện để Cát Bà có thể tiên phong phát triển theo định hướng xanh, xuất phát từ yêu cầu của Hải Phòng và từ đất nước.

Tuy nhiên, không phải không có thách thức. Có nhiều điều chúng ta phải bắt tay vào giải quyết ngay, thì Cát Bà mới trở thành đảo du lịch xanh đích thực. Hai yếu tố then chốt là hệ thống năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và hệ thống giao thông xanh cho Cát Bà. Yếu tố thứ ba là xử lý rác thải, hay nói rộng hơn là các vấn đề vệ sinh môi trường nói chung. Cát Bà cần tận dụng những điều kiện thuận lợi, phát huy thế mạnh hiện có và xử lý những vấn đề then chốt từ đầu một cách hệ thống.

Muốn làm được điều này, Cát Bà – Hải Phòng phải có một chiến lược bài bản, với sự tham gia dẫn dắt từ phía chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp.

PV: Du lịch Cát Bà lâu nay phát triển chưa xứng với tiềm năng. Làm cách nào để Cát Bà trở thành điểm du lịch 4 mùa, phát huy hết giá trị?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Gần đây có một khái niệm rất hay - đó là “mở rộng không gian phát triển” để tạo sự phát triển bùng nổ mang tính bền vững. Một trong những vấn đề được đề cập nhiều nhất là Cát Bà mới phát triển du lịch mùa vụ, chỉ được cùng lắm 5-6 tháng một năm. Câu hỏi được trăn trở nhiều nhưng chưa tìm thấy lối ra là: làm cách nào mở rộng không gian phát triển theo thời gian? Điều gì đang giới hạn không gian phát triển của hòn đảo?

Tới Cát Bà không chỉ có tắm biển, ăn hải sản. Khi các hoạt động du lịch được đẩy mạnh, đa dạng hóa, mục tiêu du lịch được mở rộng ra, du khách tới Cát Bà sẽ gia tăng trải nghiệm, kéo dài thời gian lưu trú. Du khách tới để tận hưởng các chiều không gian rộng lớn hơn từ môi trường, khí hậu của cả vùng Vịnh Lan Hạ, của Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long – Quần đảo Cát Bà, ở những mùa khác nhau, thì thời gian du lịch có thể kéo dài quanh năm.

Cát Bà đang vươn mình mạnh mẽ thành “điểm đến bốn mùa” (Ảnh: Ánh Dương).

Đấy mới là một phần câu chuyện. Mở rộng không gian phát triển cho du lịch Cát Bà đồng nghĩa với các tầng cấu trúc du lịch cũng thay đổi. Nhưng thay đổi này là cần thiết và theo hướng tích cực, nâng du lịch Cát Bà lên tầng cao mới. Ví dụ, bổ sung các trải nghiệm thủy phi cơ, trực thăng ngắm cảnh, thêm các trải nghiệm dù lượn, lặn biển, các show diễn nghệ thuật quy mô...

Với cách tiếp cận như vậy, Cát Bà có cơ hội để mở rộng cả chiều rộng (không gian), chiều dài (thời gian), chiều sâu (sản phẩm du lịch), để xứng tầm là một trung tâm du lịch quốc gia và tầm cỡ quốc tế, gắn liền với các Vịnh Lan Hạ, Hạ Long, Bái Tử Long. Làm được như vậy, du lịch sẽ không đi ngang, mà phát triển vượt bậc.

Cát Bà thành tọa độ du lịch tầm cỡ quốc tế

PV: Sức hút của các show diễn nghệ thuật đã được chứng minh ở nhiều thành phố du lịch nổi tiếng. Ông nghĩ sao về tiềm năng tăng trưởng du lịch khi Cát Bà sắp tới bổ sung trải nghiệm mới như vậy?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Kinh nghiệm thực tiễn của Việt Nam cho thấy những show diễn như thế tạo ra sức hấp dẫn tuyệt vời. Sức hấp dẫn không phải chỉ đến từ việc thưởng thức cho đã mắt, mà đến để du khách tận hưởng màn trình diễn nghệ thuật, nâng cao sự hiểu biết và mang tới cảm giác thỏa mãn đỉnh cao.

Điển hình là show diễn nghệ thuật kết hợp bắn pháo hoa tại Phú Quốc, Đà Nẵng - thành công cực kỳ ấn tượng. Đây là “tệp” khách trình độ cao sẵn sàng trả tiền, để tận hưởng những cái hay cái đẹp, xứng tầm.

Dự án Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island do Sun Group đầu tư tại Cát Bà (Ảnh: Sun Property)

Tại miền Bắc, chưa nơi nào có show diễn nghệ thuật quy mô hoành tráng, bắn pháo hoa kết hợp trình diễn nghệ thuật như vậy. Cát Bà có cơ hội trở thành tọa độ du lịch đẳng cấp – khác biệt ở miền Bắc khi sắp tới ra mắt show diễn Symphony of The Green Island – Bản giao hưởng Đảo Xanh.

Cát Bà sở hữu lợi thế tâm điểm của Vùng Duyên hải phía Bắc, nơi tập trung kinh tế, có mức thu nhập khá cao. Lại thêm lợi thế biển đảo, các giá trị di sản, khu dự trữ sinh quyển mang tới giá trị khác biệt, độc nhất của cả vùng địa lý rộng lớn. Bởi vậy, khi show trình diễn thể thao mạo hiểm Jetski kết hợp pháo hoa quy mô lớn được kiến tạo thì sẽ tạo ra sức hấp dẫn đặc biệt.

Show diễn Symphony of The Green Island chuẩn bị ra mắt mùa du lịch hè 2025 (Ảnh: Sun Property)

Thêm vào đó, chủ đầu tư show diễn ắt hẳn sẽ cập nhật công nghệ, đưa thêm những điều khác biệt, riêng có ở Cát Bà. Đó chính là yếu tố văn hóa, bản sắc vùng đất. Điều này sẽ khiến du khách dù đã thưởng thức các show diễn ở Phú Quốc hay Đà Nẵng vẫn muốn đi Cát Bà.

PV: Ông nhận định như nào về sự vào cuộc của nhà đầu tư tên tuổi, có tiềm lực, kinh nghiệm tại Cát Bà?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Những điều doanh nghiệp lớn làm được - tạo ra sản phẩm du lịch ở trình độ cao, tầm cỡ thế giới - không chỉ ở khía cạnh kích thích chi tiêu cao, mà còn ở khía cạnh văn hóa, cung cấp giá trị sống từ chính sản phẩm đó. Trong số các doanh nghiệp này, tôi đánh giá Sun Group là tập đoàn luôn tạo ra những giá trị đỉnh cao. Những ví dụ thực tiễn mà chúng ta thấy cho đến nay đều khẳng định điều đó. Theo tôi biết, Sun Group đang đầu tư bài bản cho du lịch Cát Bàtừ hệ thống giao thông, tổ hợp du lịch - thương mại dịch vụ tại trung tâm đảo, tới các show diễn nghệ thuật đẳng cấp thế giới.

Cuối tháng 3, khi tham dự hội nghị kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng Đà Nẵng, tôi có nhắc đến câu chuyện Đà Nẵng đã tạo ra một chân dung khác thường, khác biệt sau 50 năm giải phóng, mà Sun Group là đơn vị tạo tác chính.

Các công trình do Sun Group đầu tư giúp làm đẹp và nâng tầm vùng đất.

Trên nhiều địa phương, ngoài Đà Nẵng, Phú Quốc, thì Sa Pa (Lào Cai), Núi Bà Đen (Tây Ninh), Quảng Ninh... đều là những tọa độ mà Sun Group ghi dấu ấn, định hình chân dung hiện đại, nâng tầm phát triển, trong đó nổi bật tầm vóc du lịch. Không chỉ thu hút đầu tư, tăng doanh thu du lịch, mà Sun Group còn phát triển các giá trị văn hóa, nâng tầm vị thế vùng đất, góp phần giúp các địa phương này được hưởng lợi lớn.

Như tôi chia sẻ nhiều lần, các địa phương cần nỗ lực mời gọi những doanh nghiệp biết nâng giá trị vùng đất. Sun Group có slogan rất hay: “Làm đẹp những vùng đất”. Tôi cho rằng còn hơn thế - cách làm đó còn góp phần nâng tầm giá trị những vùng đất, rộng hơn là nâng tầm đất nước.

Như vậy, chúng ta hoàn toàn có thể tin cậy, và phải biết đặt ra những bài toán mới cho Sun Group, bởi doanh nghiệp này chưa bao giờ muốn dừng lại ở những tầm cao đã ghi danh mà luôn muốn tạo ra sự khác biệt. Và việc đặt ra những bài toán mới là trách nhiệm của địa phương, trong đó có Hải Phòng, có Cát Bà.

PV: Ngay tại trung tâm đảo Cát Bà, Sun Group đang đầu tư dự án du lịch Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island. Ông đánh giá thế nào về vai trò, đóng góp của các dự án lớn cho sự phát triển bền vững của hòn đảo?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Tôi nghĩ rằng dự án thiết lập một thành phố xanh ở trung tâm đảo Cát Bà là một ý tưởng tuyệt vời.

Bởi dựa trên nền tảng tự nhiên, chúng ta còn phải biết phát triển, làm cho đẹp hơn, nâng tầm hòn đảo. Điều này cần đến trí tuệ, những nguồn đầu tư cực lớn và đồng thời phải biết chấp nhận những ý tưởng sáng tạo, khác với tư duy thông thường. Theo ngôn ngữ kinh tế học, phải biết đánh đổi để có những lợi ích, những giá trị gia tăng vượt trội. Đó là cách đặt vấn đề khi triển khai Thành phố Vịnh trung tâm Xanh Island.

Thiết kế của dự án Xanh Island tôn trọng thiên nhiên và văn hóa bản địa (Ảnh: Sun Property)

Tiếp đó là tính tới việc triển khai ý tưởng đó như thế nào, có khả thi không, có thỏa mãn các điều kiện, đáp ứng được tiêu chuẩn thời đại, có theo đúng định hướng phát triển Cát Bà thành hòn đảo sinh thái hay không. Cát Bà đẹp như vậy thì chủ đầu tư có triển khai dự án với những công trình đẹp ngang tầm hay không?

Theo tìm hiểu của tôi, sau khi đọc những ý kiến phản biện, thậm chí ý kiến phản đối việc san lấp để xây dựng bãi tắm mới ở Cát Bà, tôi cho rằng, cách tiếp cận của Sun Group được thành phố Hải Phòng, các cơ quan Bộ, Sở, Ngành có thẩm quyền chấp nhận cơ bản là theo đúng tinh thần làm đẹp và biết tôn trọng, bảo vệ giá trị di sản. Dự án đó thể hiện sự tôn trọng, bảo vệ và nâng cấp khu vực trung tâm đảo Cát Bà, mang lại giá trị gia tăng cho sự phát triển và tận hưởng mới cho con người.

PV: Để đạt được mục tiêu đưa Cát Bà trở thành hòn đảo sinh thái xanh không khí thải carbon, chính quyền, nhà đầu tư, cộng đồng cần làm gì, thưa ông?

PGS. TS. Trần Đình Thiên: Lâu nay các hoạt động du lịch ở thị trấn Cát Bà phát triển tự phát, chưa có tính liên kết. Giờ đây, cần nhìn nhận vấn đề ở tầm cao hơn, theo hướng thị trấn nâng cấp thành một thành phố đô thị đảo xanh.

Như Sun Group dự định làm hệ thống cáp treo nối vào trung tâm đảo Cát Bà, như thế vừa đảm bảo giao thông xanh, vừa tạo ra tiện nghi cho hành trình du lịch. Ngay giờ đây, du khách có thể gửi xe ở bên đảo Cát Hải, di chuyển cáp treo, xe bus điện, và tương lai cáp treo nối thẳng tới trung tâm đảo.

Bãi tắm mới Cát Bà sẵn sàng đón khách dịp nghỉ lễ 30/4 (Ảnh: Sun Property)

Ngay cả bãi tắm mới được Sun Group kiến tạo tại trung tâm đảo Cát Bà, trên mạng cũng có ý kiến này nọ nhưng tôi cho rằng, hình hài bãi tắm đang hoàn thiện, với hàng nghìn cây dừa được trồng xanh mướt, làm đẹp cho vùng đất, tạo thêm giá trị gia tăng mới. Cả bãi tắm dài gần cây số sẽ giúp cư dân, du khách kết nối du lịch ngay tại trung tâm đảo, đầy đủ tiện ích bãi tắm, nghỉ dưỡng, nhà hàng... Cũng tại đây, các dịch vụ, sản phẩm du lịch đẳng cấp cao, ví dụ show diễn Symphony of The Green Island, được thiết lập tạo nên một tổ hợp du lịch, dịch vụ đẳng cấp cao, đưa Cát Bà phát triển xứng tầm với tư cách là tọa độ du lịch đặc sắc trong Vịnh Lan Hạ, và trở thành trung tâm du lịch quốc gia. Tôi cho rằng, cách đặt vấn đề như vậy đã được suy xét thấu đáo.

Phát triển xanh là một “sự nghiệp” khó khăn. Vì thế, hơn lúc nào hết, những điểm đến, những tọa độ du lịch đang mong muốn có những bước tiến mang tính “hình mẫu” như Cát Bà rất cần phải có sự phối hợp chặt chẽ, cũng như sự đồng hành, đồng nhịp giữa chính quyền, nhà đầu tư và cộng đồng.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Tùng Dương