Người tiên phong ứng dụng nông nghiệp tuần hoàn

Từ một nông dân thuần túy, ông Nguyễn Xuân Thiên, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Dịch vụ Thương mại Nông nghiệp Công nghệ cao Thiên Trường 36, phường Đông Tiến đã trở thành người tiên phong ứng dụng nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp đa mục tiêu và liên kết chuỗi giá trị để phát triển mô hình kinh tế bền vững. Câu chuyện của ông là minh chứng sống động cho tinh thần dám nghĩ, dám làm của người nông dân thời hội nhập.

Ông Nguyễn Xuân Thiên (bên trái) giới thiệu mô hình trồng hoa lan Hồ Điệp cho hiệu quả kinh tế cao.

Hơn một thập kỷ trước, khi phần lớn nông dân vẫn quen với cách canh tác thủ công, ông Nguyễn Xuân Thiên đã sớm trăn trở với câu hỏi: Nếu không đổi mới, nông nghiệp sẽ mãi luẩn quẩn trong cái vòng được mùa mất giá? Từ suy nghĩ đó, năm 2012 ông cùng 6 thành viên khác thành lập HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến, bước đầu cung cấp các dịch vụ máy gặt, máy cấy, máy làm đất và sản xuất mạ khay cho hơn 60ha mỗi vụ.

Nhờ đưa cơ giới hóa vào sản xuất, chi phí sản xuất lúa giảm 5 - 6 triệu đồng/ha, trong khi lợi nhuận tăng 7 - 8 triệu đồng/ha. “Lợi ích thấy rõ, nông dân phấn khởi, còn tôi thì tin rằng mình đã đi đúng hướng”, ông Thiên nhớ lại.

Từ thành công ban đầu, ông Thiên và tập thể HTX không dừng lại ở việc cơ giới hóa mà chuyển hướng sang nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp tuần hoàn, với mục tiêu không chỉ tạo ra nông sản chất lượng mà còn xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững. Sau hơn 10 năm, HTX đã trở thành một trong những HTX tiên phong cả nước về ứng dụng mô hình nông nghiệp đa mục tiêu.

Trong tư duy của ông Thiên, nông nghiệp hiện đại không chỉ là chuyện trồng cây, nuôi con, mà là một tư duy kinh tế gắn liền với trách nhiệm môi trường. Từ đó, ông Thiên và HTX đã đầu tư 20.000m2 nhà màng, 2.000m2 trồng hoa lan Hồ Điệp, áp dụng công nghệ cao vào trồng dưa vàng Kim Hoàng hậu, dưa chuột baby, cà chua và rau ăn lá theo tiêu chuẩn VietGAP, hữu cơ và OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Điểm nổi bật là, mô hình nông nghiệp tuần hoàn được HTX triển khai bài bản. Rơm rạ sau thu hoạch không bị đốt bỏ mà được xử lý bằng chế phẩm sinh học, tái sử dụng làm phân hữu cơ. Các phụ phẩm nông nghiệp được HTX tận dụng tối đa, vừa giảm ô nhiễm, vừa cải tạo đất, vừa giảm chi phí sản xuất. Theo ông Thiên chia sẻ: “Đó là cách chúng tôi tạo ra giá trị mới từ những gì người khác xem là bỏ đi. Nông nghiệp tuần hoàn không chỉ là giải pháp kinh tế, mà còn là triết lý sống hài hòa với tự nhiên”. Song song với sản xuất, HTX còn chú trọng phát triển chuỗi liên kết giá trị, ký kết hợp đồng tiêu thụ ổn định với siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch, nhà hàng trong và ngoài tỉnh. Nhờ vậy, sản phẩm nông nghiệp của HTX không chỉ có đầu ra ổn định mà còn xây dựng được thương hiệu uy tín, được người tiêu dùng tin tưởng.

Hiện mỗi năm, HTX cung cấp ra thị trường 120 tấn dưa vàng Kim Hoàng hậu, 70 tấn dưa chuột baby và rau ăn lá, 60 tấn cà chua cùng hàng vạn cây hoa lan Hồ Điệp phục vụ trong dịp tết. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt 2,5 - 3 tỷ đồng/năm, tạo việc làm ổn định cho hàng chục lao động địa phương.

Theo ông Nguyễn Xuân Thiên, để đạt được kết quả hôm nay, có 3 yếu tố quyết định: “Nếu không có cơ chế khuyến khích của chính quyền, không có sự đồng hành của tổ chức đoàn thể, chúng tôi khó có thể mạnh dạn đầu tư và phát triển như hôm nay. HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến tích cực áp dụng chuyển đổi số trong nông nghiệp, quản lý quy trình sản xuất, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo chất lượng và tính minh bạch - yếu tố then chốt để hướng tới xuất khẩu. HTX không chỉ là nơi làm việc, mà còn là “mái nhà chung” của các thành viên. Ở đó, mọi người được khích lệ sáng tạo, cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm và cơ hội. Nhiều lao động yếu thế, từng gặp khó khăn, nay đã có thu nhập ổn định, cuộc sống tốt hơn”.

Tinh thần “nông dân thời 4.0” được ông Thiên thể hiện không chỉ trong mô hình sản xuất mà còn ở cách quản trị và truyền cảm hứng cho cộng đồng. Ông thường xuyên tham gia chia sẻ kinh nghiệm với các HTX, thanh niên khởi nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp, giúp họ định hướng sản xuất hiệu quả và bền vững.

Nhờ nỗ lực không ngừng, HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến và Công ty TNHH MTV Dịch vụ Thương mại Nông nghiệp Công nghệ cao Thiên Trường 36 đã vinh dự được Trung ương Hội Nông dân Việt Nam và UBND tỉnh Thanh Hóa trao tặng Bằng khen, danh hiệu HTX tiêu biểu, nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi toàn quốc. Nhưng với ông Thiên, phần thưởng lớn nhất không nằm ở các danh hiệu, mà ở việc nông sản của HTX ngày càng được người tiêu dùng tin tưởng và lựa chọn.

Không dừng lại ở thành công hiện tại, ông Nguyễn Xuân Thiên cùng tập thể HTX Dịch vụ nông nghiệp Đông Tiến đang hướng đến những mục tiêu lớn hơn, mở rộng vùng sản xuất, đăng ký mã số vùng trồng, chuẩn hóa quy trình VietGAP, GlobalGAP, hướng tới xuất khẩu các sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Thanh Hóa ra thị trường quốc tế.

Ông Thiên cho biết, HTX sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình nông nghiệp tuần hoàn, thúc đẩy sản xuất xanh, giảm phát thải và sử dụng năng lượng tái tạo, qua đó góp phần xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, thân thiện với môi trường, phù hợp định hướng phát triển của quốc gia.

Câu chuyện của ông Nguyễn Xuân Thiên không chỉ là hành trình của một người nông dân thành công, mà còn là biểu tượng cho thế hệ nông dân Việt Nam mới - những người biết đổi mới tư duy, biết ứng dụng khoa học - công nghệ để làm giàu trên chính quê hương mình.

Bài và ảnh: Lê Hợi