Mùi già - Hương vị Tết xưa

Mùi già - một loại cây thân quen, giản dị nhưng mang trong mình cả một trời ký ức và hương vị của ngày Tết cổ truyền Việt Nam.

Mùi già mang đậm hương vị của Tết xưa.

Mùi già, hay còn gọi là cây rau mùi già, là một loại thảo mộc quen thuộc trong đời sống người Việt. Cây có mùi thơm đặc trưng, được người dân sử dụng không chỉ trong ẩm thực mà còn trong phong tục truyền thống. Đặc biệt, đối với thế hệ 7X, 8X thì hương mùi già lưu giữ cả một vùng ký ức Tết xưa, thấy hương mùi già là thấy hương vị của sum vầy, đoàn tụ.

Vào những ngày cuối năm, cây mùi già được hái, bó lại thành từng nắm, rồi đun sôi nước để tắm gội.

Nước mùi già được xem như “nước thanh xuân” của người Việt. Tắm gội bằng nước lá mùi vào ngày cuối năm không chỉ giúp cơ thể sạch sẽ mà còn mang ý nghĩa tẩy trần, rũ bỏ những điều không may mắn của năm cũ, để đón chào một năm mới với nhiều hy vọng. Hương thơm nhẹ nhàng, tinh khiết của mùi già như một thứ “nước hoa” tự nhiên, khắc sâu trong ký ức của mỗi người về những ngày giáp Tết.

Trong văn hóa dân gian, tắm bằng nước mùi già không chỉ là thói quen mà còn mang ý nghĩa tâm linh.

Tục tắm gội bằng nước lá mùi già xuất phát từ quan niệm dân gian rằng cây mùi già có mùi thơm thanh khiết, giúp thanh lọc cơ thể, tẩy trần và xua đuổi những điều không may mắn. Theo tín ngưỡng, việc sử dụng nước lá mùi già vào ngày cuối năm không chỉ làm sạch thân thể mà còn là cách để chuẩn bị tinh thần, đón chào năm mới với một khởi đầu trong trẻo, an lành.

Việc chuẩn bị nước mùi già là một cách gợi nhắc về ký ức xưa, những ngày Tết truyền thống giản dị.

Vì vậy, cứ vào những ngày từ 26 đến 30 tháng Chạp, người ta thường hái lá mùi, khi cây đã già, hoa mùi nở thành chùm nhỏ xinh và dậy mùi thơm đặc trưng. Lá mùi già được rửa sạch, bó thành từng nắm nhỏ, sau đó đun cùng nước trong một nồi lớn. Khi nước sôi, hương mùi già sẽ lan tỏa, thơm nồng cả gian bếp. Nước mùi già sau khi đun xong được pha thêm nước lạnh để tắm gội. Nhiều gia đình còn dùng nước này để lau dọn bàn thờ, cửa nhà, tạo không gian sạch sẽ và thanh tịnh.

Mùi già chỉ là một loại cây cỏ bình dị, nhưng lại chứa đựng hương vị đặc biệt không thể thiếu trong mỗi dịp Tết của người Việt.

Ngày nay, dẫu cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi, nhưng tục lệ dùng mùi già vẫn được nhiều gia đình Việt gìn giữ. Mùi già không chỉ xuất hiện ở chợ quê mà còn được bày bán ở các khu phố đô thị, như một minh chứng cho sức sống bền bỉ của giá trị văn hóa truyền thống. Hương mùi già là sự kết nối giữa quá khứ và hiện tại, giữa ký ức và hiện thực. Mỗi khi hít thở làn hương ấy, người ta như được sống lại những khoảnh khắc ấm áp của Tết xưa, của tình thân và những điều giản dị nhất.

Phương Đỗ