EU có thể không đạt được thỏa thuận về việc sử dụng tài sản Nga bị đóng băng

Theo nguồn tin từ Euractiv, dẫn lời nhiều nhà ngoại giao châu Âu, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) có thể sẽ không đạt được thỏa thuận chính trị trong tháng này về khoản vay trị giá 175 tỷ euro (tương đương 190 tỷ USD) dành cho Ukraine, được tài trợ từ lợi nhuận thu được từ tài sản Nga bị đóng băng.

Ngân hàng trung ương Nga. Ảnh: Getty

Một nhà ngoại giao EU cho biết hôm 10/10: “Với tính chất phức tạp của vấn đề, khả năng đạt được thỏa thuận tại Hội nghị Thượng đỉnh châu Âu trong hai tuần tới là rất thấp”. Một quan chức khác nhận định, hiện vẫn còn nhiều vấn đề “kỹ thuật, pháp lý và chính trị” cần được giải quyết, đồng thời cảnh báo quá trình này có thể sẽ kéo dài.

Khoảng 190 tỷ euro tài sản quốc gia Nga hiện đang bị phong tỏa tại tổ chức tài chính Euroclear ở Bỉ. Phần lợi nhuận phát sinh từ các trái phiếu đáo hạn liên quan đến số tài sản này đã tăng lên đáng kể, và các nhà lãnh đạo EU đang muốn sử dụng nguồn tiền đó để tài trợ cho một khoản vay “bồi thường” trị giá 140 tỷ euro dành cho Ukraine trước cuối năm nay. Mục tiêu của kế hoạch là tránh việc tịch thu trực tiếp tài sản Nga, thay vào đó dùng phần lợi nhuận từ chúng để bảo đảm cho các trái phiếu do EU phát hành - một bước đi được coi là hợp pháp và khả thi hơn về mặt pháp lý.

Trụ sở Ủy ban EU tại Brussels. Ảnh: Reuters

Tuy nhiên, theo Financial Times, căng thẳng đang gia tăng trong nội bộ EU khi nhiều quốc gia tỏ ra bất bình trước sự chần chừ của Bỉ trong việc phê duyệt cơ chế này. Thủ tướng Bart De Wever gần đây tuyên bố Bỉ không muốn “gánh mọi trách nhiệm nếu mọi thứ đổ vỡ”, đồng thời kêu gọi các quốc gia thành viên khác cùng chia sẻ rủi ro.

Bất đồng giữa các nước thành viên cũng trở nên rõ ràng hơn khi một số quốc gia lo ngại về tính hợp pháp và hậu quả quốc tế nếu Nga kiện ngược trở lại. Trong khi đó, các nước ủng hộ - gồm Đức, Pháp và một số nước Đông Âu - cho rằng việc sử dụng lợi nhuận thay vì tịch thu tài sản là một bước đi thận trọng, và có thể khiến Moscow đồng ý hoàn trả khoản vay như một phần trong thỏa thuận hòa bình trong tương lai.

Kế hoạch đang phải đối mặt với thời hạn gấp rút, khi các nhà lãnh đạo EU đặt mục tiêu hoàn tất thỏa thuận trước tháng 12 - thời điểm then chốt trong việc bảo đảm tài chính lâu dài cho Ukraine giữa lúc viện trợ của phương Tây đang có dấu hiệu chững lại.

Nga đã lên tiếng chỉ trích gay gắt bất kỳ nỗ lực nào của phương Tây nhằm sử dụng tài sản quốc gia bị phong tỏa, gọi đó là hành vi “trộm cắp”.

Không chỉ Nga phản đối, ngay trong nội bộ châu Âu cũng xuất hiện những tiếng nói cảnh báo. Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), bà Christine Lagarde, đã lên tiếng cảnh báo rằng việc chuyển hướng sử dụng lợi nhuận từ tài sản Nga có thể làm suy yếu uy tín của đồng euro, khiến nhà đầu tư mất niềm tin và đe dọa sự ổn định tài chính khu vực. Theo bà Lagarde, động thái này không chỉ đặt ra câu hỏi về tính pháp lý mà còn có thể gây ra hiệu ứng lan tỏa, khi các quốc gia khác bắt đầu nghi ngờ về mức độ an toàn của việc giữ tài sản tại châu Âu. Đây là rủi ro mà khối EU khó có thể xem nhẹ, trong bối cảnh môi trường tài chính toàn cầu đang đối mặt với nhiều biến động.

Thúy Hà (Nguồn: RT)