Chung tay xây dựng bản làng

Về bản Suối Tôn, xã Phú Sơn, hỏi thăm người có uy tín (NCUT) Mùa A Lo, hầu như mọi người dân đều biết đến ông Lo. Ông không chỉ gương mẫu “nói đi đôi với làm”, mà còn có nhiều đóng góp cho sự đổi thay của bản, nhất là việc đẩy lùi tệ nạn xã hội, xóa bỏ những hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới của đồng bào dân tộc Mông.

NCUT Mùa A Lo là gương điển hình trong phát triển kinh tế ở bản Suối Tôn, xã Phú Sơn (Quan Hóa).

Qua câu chuyện với ông Mùa A Lo, chúng tôi được biết, bản Suối Tôn là nơi sinh sống của 82 hộ, với 463 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mông được di cư từ các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Sơn La vào những năm 1998. Trước đây do địa hình hiểm trở, việc tiếp cận thông tin hạn chế nên trình độ dân trí thấp, từ đó kéo theo kinh tế chậm phát triển, nhiều hủ tục “ăn sâu, bén rễ” trong nếp nghĩ, cách làm của đồng bào Mông, trong đó có hủ tục tang ma. Theo quan niệm xưa của người Mông, nhà có bao nhiêu người con trai thì làm thịt bấy nhiêu con trâu, bò để thờ cúng và ăn uống linh đình, điều đó không chỉ ảnh hưởng môi trường mà còn khiến cuộc sống của nhiều gia đình càng thêm khó khăn.

Trước tình hình đó, được sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, trong những năm qua với vai trò là NCUT, ông Mùa A Lo luôn phối hợp với ban quản lý bản để tuyên truyền, vận động bà con thực hiện nghiêm chính sách, pháp luật của Nhà nước bằng nhiều hình thức, như: đến nhà, lên nương rẫy hoặc trong các cuộc họp... với phương châm “Mưa dầm thấm sâu”.

Gia đình ông Lo cũng là hộ đầu tiên trong bản tiên phong thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang. Đến nay, trong đám tang của bản không mổ trâu, bò tốn kém; trong đám cưới cũng không còn tình trạng thách cưới, ăn uống linh đình, kéo dài ngày. Bà con trong bản luôn có ý thức giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc của người Mông qua các hoạt động văn hóa, văn nghệ, giữ gìn trang phục dân tộc truyền thống.

Bên cạnh đó, ông Lo cũng là tấm gương sáng trong phát triển kinh tế. Với việc nuôi 7 con bò, trồng cây gai xanh, trồng lúa nước, trồng cây... đã mang đến cho gia đình ông cuộc sống ổn định. Từ hiệu quả kinh tế của gia đình ông, nhiều hộ dân cũng học hỏi kinh nghiệm để phát triển kinh tế gia đình, điều đáng mừng là đến nay đã có 25 hộ thoát nghèo.

Cùng với ông Mùa A Lo, trên địa bàn huyện Quan Hóa còn có nhiều tấm gương NCUT điển hình, đó là các ông: Ngân Văn Xuân, NCUT bản Bất, xã Nam Động; Đinh Ngọc Xiêng, NCUT bản Thành Yên, xã Thành Sơn; Phạm Thanh Nêu, NCUT bản Ngà, xã Nam Tiến... đều là những người tích cực tuyên truyền, vận động bà con giúp nhau phát triển kinh tế, thực hiện tốt hương ước, quy ước tại khu dân cư.

Huyện vùng cao biên giới Quan Hóa có dân số trên 50.000 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm trên 91%. Với trình độ nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế, đời sống còn nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo ở mức cao; điều kiện sản xuất, phát triển kinh tế phụ thuộc nhiều vào thiên nhiên. Cấp ủy, chính quyền từ huyện đến xã, thị trấn đã xây dựng kế hoạch và phân công nhiệm vụ cho các phòng, ban, ngành, đoàn thể vận động tuyên truyền Nhân dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; đặc biệt luôn đề cao vai trò quan trọng của 107 NCUT tại các thôn, bản.

Với uy tín và trách nhiệm của mình, những năm qua đội ngũ NCUT huyện Quan Hóa đã phát huy tốt vai trò góp ý, xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch vững mạnh, chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho người dân, nhận được sự đồng thuận cao.

Bên cạnh vận động phát triển kinh tế, đội ngũ NCUT còn vận động đồng bào dân tộc thiểu số ổn định cuộc sống, không di cư tự do, xóa bỏ hủ tục trong cưới xin, tang lễ, đẩy lùi tệ nạn xã hội. Họ tham gia hòa giải mâu thuẫn tại cộng đồng, ngăn chặn hoạt động truyền đạo trái phép, giáo dục gia đình gìn giữ phong tục tập quán tốt đẹp, thực hiện tốt chính sách dân số, giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, vận động trẻ em đến trường.

Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” được triển khai hiệu quả tại từng bản, khu phố, từng người dân trong các khu dân cư. Bằng những việc làm thiết thực, đội ngũ NCUT đã khẳng định vị trí quan trọng, là “cầu nối” giữa cấp ủy đảng, Mặt trận Tổ quốc với người dân trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần XDNTM hiệu quả.

Đến nay, toàn huyện có 1 xã, 38 bản đạt chuẩn NTM, 1 bản NTM kiểu mẫu, 11 sản phẩm đạt OCOP 3 sao cấp tỉnh. Các lĩnh vực văn hóa - xã hội, y tế, giáo dục có nhiều chuyển biến tích cực, công tác giảm nghèo đạt kết quả đáng khích lệ, tạo tiền đề quan trọng cho sự phát triển của huyện Quan Hóa.

Bài và ảnh: Trung Hiếu