Chấm điểm cán bộ thuế

Rất nhiều năm tôi ám ảnh, và có phần sợ cán bộ thuế.

Chả là hồi nhỏ, đi chợ cùng bà gặp một người đeo kính đen đầu đội chiếc mũ bê rê nỉ - là một trong những thứ được xếp vào nhóm hàng hóa hạng sang lúc bấy giờ. Anh ta đeo chiếc xà cột màu đen, tay cầm cuốn sổ đi qua những túp lều chợ. Tôi chú ý nhiều hơn khi anh dừng lại ở một lều bán thịt. Sau mấy câu trao đổi nho nhỏ, anh cầm một chiếc chân giò rồi thản nhiên đi. Người bán thịt lầm bầm đầy vẻ khó chịu như vừa bị cưỡng ép làm việc gì đó. Tôi hỏi người đeo kính đen là ai, thì bà bảo là “ông phòng thuế”. Sau này tôi biết đó là cách gọi của người quê tôi hồi ấy để chỉ những cán bộ cơ quan thuế.

Tôi còn có lần thứ hai ám ảnh với cán bộ thuế. Khi ấy tôi là sinh viên. Thông thường mỗi lần về tết, sinh viên mua hàng hóa ở Hà Nội về quê bán để kiếm chênh lệch. Tôi mua một ít quần áo hàng thùng và đem ra chợ phiên bán. Một cán bộ thuế đến xem từng chiếc áo một, khi mà tôi nghĩ anh sẽ mua, thì anh hỏi số hàng này nguồn gốc thế nào. Tôi trả lời mua trên phố Kim Liên và nói rõ mục đích của mình nhằm kiếm chút tiền qua năm trở lại trường có thêm phần chi phí. Anh cán bộ thuế nói tôi vi phạm và tịch thu toàn bộ số hàng hóa, kệ tôi ngơ ngác đứng khóc. Sau đó tôi biết việc mình làm vi phạm như thế nào, nhưng không thể biết số hàng của tôi sau khi bị thu giữ sẽ đem về đâu. Thậm chí tôi còn chả biết người thu tên là gì.

Sau đó một số lần tôi nghe những người quen biết phàn nàn những câu chuyện không hay liên quan đến việc thu và nộp thuế. Trên báo lâu lâu cũng có những thông tin kiểu như thế.

Cán bộ thuế là lực lượng chấp pháp trong lĩnh vực thuế. Họ có nghĩa vụ tuân thủ các quy định của pháp luật, nhất là lễ tiết, tác phong theo quy định của ngành. Thời gian gần đây ngành thuế dù ban hành rất nhiều quy định để giáo dục, quản lý cán bộ thuế tốt hơn. Tuy nhiên, những quy định ấy vẫn chưa được thấm nhuần một cách đầy đủ, vẫn còn những cá nhân vi phạm. Câu chuyện gây bức xúc trong nhiều tháng qua là một cán bộ thuế thuộc Đội thuế liên huyện Vĩnh Lộc - Thạch Thành (cũ) đã xưng mày tao với công dân ngay tại nơi làm việc.

Thuế là nguồn thu quan trọng cho ngân sách Nhà nước. Bên cạnh các biện pháp tăng thu để không bỏ sót tiền thuế, thì phương pháp làm việc, thái độ ứng xử của cán bộ thuế với các đối tượng nộp thuế là rất quan trọng. Nó phải là mối quan hệ hai chiều. Những câu chuyện lấy hàng thay thu thuế hay chửi người nộp thuế như từng xảy ra chỉ còn là câu chuyện quá khứ.

Thông tin tại hội nghị điển hình tiên tiến và sơ kết công tác thuế 6 tháng đầu năm, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 vừa diễn ra, Cục trưởng Cục Thuế (Bộ Tài chính) Mai Xuân Thành cho biết, ngành thuế sẽ áp dụng hệ thống công nghệ thông tin mới và thực hiện chương trình “người nộp thuế chấm điểm cán bộ thuế”. Vì vậy, cán bộ, công chức thuế cần trau dồi kiến thức, đặc biệt là cán bộ trực tiếp tiếp xúc với người dân phải trở thành chuyên gia trong lĩnh vực thuế. Lãnh đạo ngành thuế còn cho biết: Dữ liệu này được gửi trực tiếp về hệ thống tổng hợp của Cục Thuế. Chấm điểm thấp thì trưởng thuế tỉnh, thành phố phải chịu trách nhiệm.

Khi mà máy móc thay con người thì sẽ không còn chỗ cho sự nể nang, cảm tính. Cán bộ thuế hoàn thành hay không hoàn thành nhiệm vụ giờ đây không còn tù mù cảm tính được nữa, mà do người nộp thuế quyết định thông qua công cụ, không bị chi phối bởi ý chí hay tình cảm. Hy vọng việc chấm điểm cán bộ thuế bằng phần mềm sẽ được thực hiện sớm, thực hiện nghiêm.

Hạnh Nhiên