Bảo đảm an toàn cho đàn vật nuôi mùa nắng nóng

Mùa hè năm 2025, tuy nắng nóng không vượt đỉnh như năm 2024, nhưng được dự báo sẽ có nhiều đợt nắng nóng diện rộng, đi kèm nhiều hiện tượng thời tiết nguy hiểm như dông, lốc, sét... nhất là trong tháng 5 và tháng 6. Mức nhiệt cao sẽ ảnh hưởng đến sức đề kháng và khả năng phát triển của đàn vật nuôi, là điều kiện thuận lợi cho nhiều loại dịch bệnh trên gia súc, gia cầm bùng phát.

Hộ chăn nuôi xã Thọ Bình (Triệu Sơn) phun nước vào chuồng giảm nhiệt ngày nắng nóng.

Ngay từ khi thời tiết chuyển mùa, tuy chưa bước vào thời điểm nắng nóng kéo dài, nhưng chị Lê Thị Trâm, xã Hoằng Đồng (Hoằng Hóa) đã chủ động thực hiện các giải pháp chống nắng nóng cho đàn bò của gia đình. Chị Trâm cho biết: “Đặc tính sinh lý của bò là chịu nắng, nóng kém, do vậy khi thời tiết nắng nóng, vật nuôi sẽ phát sinh nhiều bệnh, hiệu quả chăn nuôi thấp. Vì vậy, tôi đã chủ động tăng lượng thức ăn xanh, chất đạm và bổ sung thêm vitamin C, khoáng chất trong khẩu phần ăn; cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát; cung cấp thêm nước uống, làm ẩm ướt nền chuồng và tắm 1 - 2 lần/ngày để giảm nhiệt cho cơ thể vật nuôi và thực hiện phun mưa làm giảm nhiệt độ nóng trong chuồng nuôi”. Bên cạnh đó, cần tăng cường thực hiện các biện pháp phòng chống dịch bệnh như: vệ sinh tiêu độc chuồng trại và các dụng cụ chăn nuôi; tiêm đầy đủ các loại vắc-xin cho đàn gia súc để tăng cường khả năng miễn dịch; phun thuốc sát trùng để diệt ve, mòng, ruồi... là những tác nhân truyền và gây bệnh; theo dõi, phát hiện sớm con nuôi bị bệnh để cách ly, điều trị xử lý kịp thời tránh lây lan ra diện rộng. Đối với các hộ chăn nuôi khu vực miền núi, nếu chăn nuôi theo phương pháp chăn thả, cần chú ý đến giờ đi chăn thả sớm; buộc trâu, bò ở những nơi có cây xanh bóng mát để vật nuôi nghỉ ngơi.

Tại cụm trang trại chăn nuôi tập trung xã Nga Bạch (Nga Sơn) có 11 trang trại nuôi gà được quy hoạch, đầu tư hiện đại với tổng đàn lớn. Vì vậy, hầu hết người chăn nuôi đều có kinh nghiệm trong công tác phòng chống nóng cho gia cầm, đầu tư các loại máy móc hiện đại để giảm thiệt hại trong mùa nắng nóng. Ông Thiệu Văn Tươi, chủ trang trại gà với quy mô 7.000 con/lứa cho biết: “Cùng với việc thực hiện các giải pháp chống nóng cho gia cầm như: điều chỉnh mật độ nuôi nhốt đối với từng giai đoạn phát triển của con nuôi; chuồng trại thiết kế thông thoáng, cao ráo; bổ sung dinh dưỡng và vitamin cho đàn gà, điều chỉnh lớp lót chuồng xuống khoảng 8cm để giảm bớt nhiệt... thì đối với những trang trại có quy mô lớn, chúng tôi phải lắp đặt thêm hệ thống phun sương làm mát ở trên mái giúp giảm nhiệt độ trong những ngày nắng; sử dụng quạt hút gió hoặc thổi gió để đẩy không khí nóng ra khỏi chuồng trại... Trong những ngày nắng nóng lên tới 38 - 39 độ C, hiện tượng gà ăn kém, ốm yếu, mất cân đối điện giải, rối loạn trao đổi chất... thường xuyên diễn ra, vì vậy, người chăn nuôi cần chú ý quan sát để kịp thời có giải pháp xử lý.

Đối với lợn, người chăn nuôi cần chú ý tắm từ 1 đến 2 lần/ngày; cho ăn vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát đối với những đợt nắng nóng kéo dài. Bên cạnh đó, chú ý vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, phun thuốc khử trùng định kỳ, thường xuyên dọn chất thải sạch sẽ để giảm sức nóng bốc lên, xung quanh chuồng nuôi nên trồng cây xanh để tạo bóng mát, định kỳ tiêm đầy đủ các loại vắc-xin như tụ huyết trùng, lở mồm long móng, tai xanh... Vào những ngày nắng nóng cao điểm, cần đảm bảo thường xuyên có đủ nước mát, sạch cho vật nuôi uống, bổ sung thêm muối ăn hoặc chất điện giải, phun nước lên nóc chuồng nuôi nhằm giảm nhiệt độ mái chuồng lúc trời nắng to khi nhiệt độ bên ngoài trời lên cao trên 35 độ C.

Cũng theo khuyến cáo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, những ngày nắng nóng, vật nuôi thường có biến đổi trong quá trình hấp thu, trao đổi chất, việc ăn uống có nhiều thay đổi theo chiều hướng không tốt. Vì vậy, các hộ chăn nuôi cần tăng cường chế độ dinh dưỡng và bổ sung các loại khoáng, vitamin để nâng cao sức đề kháng cho gia súc, gia cầm. Bên cạnh đó, người dân lưu ý vệ sinh môi trường trong và xung quanh khu vực chuồng nuôi, khu chăn thả; che chắn chuồng trại, tránh cho gia súc, gia cầm bị nhiễm lạnh khi có những cơn dông, lốc và những trận mưa lớn đột ngột. Đối với những trang trại chăn nuôi tập trung quy mô lớn thì nên đầu tư hệ thống giàn phun nước tự động, quạt thông gió để làm mát chuồng nuôi... Cùng với đó, chuẩn bị đầy đủ thuốc thú y; thực hiện quét dọn, thu gom chất thải chăn nuôi hàng ngày... Những ngày nắng nóng cần tăng cường kiểm tra theo dõi đàn gia súc, gia cầm, nếu thấy vật nuôi có những biểu hiện không bình thường như: đi không vững, mệt lả, bỏ ăn... cần nhanh chóng kiểm tra và xử lý kịp thời nhằm hạn chế tối đa rủi ro có thể xảy ra.

Bài và ảnh: Lê Ngọc