Về Yên Trường xem lễ hội Kỳ Phúc

Ngược dòng lịch sử, làng Yên Trường là một trong những làng cổ nằm trong vùng đất quý “Tiền tam Yên, hậu ngũ Phúc”. Khi xưa, Yên Trường còn có tên gọi là An Trường. Theo sử liệu địa phương và qua lời kể của các cụ cao niên trong làng thì Yên Trường là mảnh đất có khí thiêng sông núi tụ về nên được Nhân dân ngợi ca là “đất lành chim đậu”.

Một trong các nội dung trong phần lễ của lễ hội Kỳ Phúc, thôn Yên Trường, xã Thọ Lập (Thọ Xuân).

Theo sách Lịch sử xã Thọ Lập: Đầu thế kỷ thứ X, có người họ Vũ, làng Yên Trường đã theo Dương Đình Nghệ đánh giặc Nam Hán. Đến cuối thế kỷ thứ X, khi Lê Hoàn lên ngôi vua chuẩn bị khởi binh chống giặc Tống, nhà sư Cự Lãm đã được thần linh mộng báo: “An Trường địa hiểm hữu thần linh/ Bảo quốc đăng phù thoái Tống binh” (được hiểu là: An Trường đất tốt có thần linh/ phù hộ Đại Việt đuổi giặc Tống). Tương truyền, sau khi nhà sư Cự Lãm ra kinh đô Hoa Lư tấu lên vua Lê Đại Hành, nhà vua liền về đây lập đàn cầu ba ngày ba đêm, quả nhiên mùa Xuân năm 981 đại phá giặc Tống thành công.

Thế kỷ XV, khi Bình Định vương Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa đánh đuổi giặc Minh xâm lược, Yên Trường có nhiều người tham gia khởi nghĩa Lam Sơn. Đến thời Lê Trung hưng, vùng đất Yên Trường lại được nhà Lê chọn để xây dựng “kinh đô kháng chiến” Yên Trường - Vạn Lại để chống nhà Mạc.

Trong thời kỳ tiền khởi nghĩa trước Cách mạng Tháng Tám và hai cuộc kháng chiến vệ quốc của dân tộc, Yên Trường được biết đến là vùng quê cách mạng tiêu biểu của xứ Thanh. Đặc biệt, năm 1930, tại Yên Trường, một sự kiện lịch sử trọng đại của Nhân dân Thanh Hóa đã diễn ra tại nhà đồng chí Lê Văn Sỹ, đó là hội nghị thành lập Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa do đồng chí Nguyễn Doãn Chấp chủ trì. Hội nghị đã quyết định nhiều chủ trương, công tác có ý nghĩa mở đầu của Đảng bộ đối với phong trào cách mạng của tỉnh nhà.

Nhằm tri ân các vị thần linh và tiền nhân, người dân Yên Trường đã tổ chức lễ hội Kỳ Phúc. Thông qua lễ hội còn góp phần củng cố tinh thần đoàn kết, gắn bó trong cộng đồng, bồi đắp tình làng, nghĩa xóm để cùng nhau xây dựng quê hương phát triển, đất nước giàu mạnh.

Theo sách “Việt Nam phong tục” của Phan Kế Bính, NXB Văn học ấn hành năm 2006 nói về lễ hội Kỳ Phúc thì: “Lễ hội Kỳ Phúc nguyên là Tế Kỳ Phúc - một lễ tế phổ biến ở vùng Đồng bằng Sông Hồng và Bắc Trung bộ nước ta. Mỗi năm trong tứ thời hoặc hai kỳ xuân, thu có một tuần đại tế gọi là Tế Kỳ Phúc, nghĩa là cầu cho dân được bình an...”. Chữ Kỳ được hiểu là việc làm định kỳ, thường niên vào thời gian nhất định. Chữ Phúc có nghĩa là “điều tốt lành” hoặc “việc may mắn”.

Tại đình làng Yên Trường vào ngày 11 và 12/2 âm lịch hằng năm, đông đảo người dân lại có dịp đến xem lễ hội Kỳ Phúc truyền thống. Lễ hội diễn ra với hai phần lễ và hội. Trong đó, phần lễ diễn ra trang nghiêm với các nghi thức rước kiệu, tế lễ truyền thống dâng cúng Thành hoàng làng; phần hội là các trò chơi, trò diễn dân gian náo nhiệt, với nhiều hoạt động đặc sắc như giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian chọi gà... thu hút đông đảo Nhân dân và du khách tham gia.

Bí thư Đảng ủy xã Thọ Lập Trần Văn Lực, cho biết: “Lễ hội Kỳ Phúc đình làng Yên Trường mang đậm tính nhân văn giàu bản sắc văn hóa dân gian của làng quê Việt Nam. Những ngày diễn ra lễ hội truyền thống của làng, Nhân dân trong xã cũng như con em của quê hương đang học tập, công tác, làm việc khắp mọi miền đất nước và du khách thập phương có điều kiện về hội tụ bày tỏ lòng tri ân, tưởng nhớ tới công lao của các thế hệ cha ông đã có công khai hoang lập làng. Thông qua lễ hội góp phần giúp người dân nâng cao tinh thần đoàn kết cộng đồng, bồi đắp tình làng, nghĩa xóm để cùng nhau xây dựng quê hương phát triển, đất nước”.

Xã Thọ Lập vốn được biết đến là mảnh đất giàu truyền thống văn hóa, cách mạng, bởi vậy lễ hội Kỳ Phúc độc đáo đầu xuân ở Yên Trường cũng chính là hoạt động góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa tâm linh của Nhân dân trong xã và du khách thập phương, qua đó cũng nhằm hướng tới xây dựng điểm du lịch văn hóa làng xã trên địa bàn huyện.

Bài và ảnh: Lê Phượng