Trễ "giấc mơ hưu”

Anh họ tôi là công nhân công ty đóng tàu, đã vào tuổi nghỉ hưu. Anh đủ gần như tất cả điều kiện để từ giã chiếc áo công nhân, ngoại trừ điều kiện về bảo hiểm xã hội.

Những người như anh ở công ty đóng tàu này còn nhiều lắm. Họ từng một thời làm việc bằng niềm tin phơi phới rồi sẽ có một suất lương hưu để vui hưởng tuổi già. Nhưng rồi những người có quyền ở doanh nghiệp đã tước đoạt đi cái quyền chính đáng ấy. Nhiều công nhân phải nghỉ việc, người bám trụ lại thì nhận đồng lương leo lắt. Nhưng còn làm việc là còn hy vọng. Những công nhân ấy tin ánh sáng sẽ có ở cuối đường hầm. Cả những người còn làm việc và người nghỉ chờ hưu như anh họ tôi đều có niềm tin đến tuổi rồi cũng được về hưu, nhận lương hưu, bình yên trông cháu.

Nhưng rồi quyền lợi chính đáng của họ chỉ là sự khất lần từ người có trách nhiệm ở công ty. Và để rồi một ngày họ nhận được hung tin, họ không thể về hưu khi mà công ty còn nợ tiền đóng bảo hiểm xã hội của nhiều người lao động trong nhiều tháng. Anh họ bàng hoàng tự hỏi thế là mất tiền thật rồi sao. Bấy lâu nay anh vẫn nộp tiền hàng tháng về công ty để công ty nộp tiền bảo hiểm xã hội cho anh, chờ đủ ngày đủ tháng về hưu. Giờ thì chẳng biết những đồng tiền ấy ở đâu.

Trường hợp như anh họ, tôi biết khá nhiều. Có người nói rằng sẽ trả cho tôi một khoản tiền nếu có thể gây áp lực được với giám đốc doanh nghiệp nộp đủ tiền bảo hiểm xã hội cho họ để được về hưu. Tôi không thể làm điều ấy được. Mà giả dụ có muốn giúp người yếu thế cũng không thể. Chây ì đóng tiền bảo hiểm xã hội, thậm chí chiếm dụng tiền bảo hiểm xã hội của người lao động đã là căn bệnh rất khó chữa của nhiều chủ doanh nghiệp. Họ đã trở nên nhờn luật, như bệnh nhân nhờn thuốc, mọi biện pháp đều chưa thể đánh thức được trách nhiệm của họ.

Cũng dễ hiểu, ở những doanh nghiệp ấy có những cá nhân cố tình chây ì, chiếm dụng tiền của người lao động vào mục đích khác. Nhưng có những doanh nghiệp đã không thể đảm bảo được nguồn. Không chỉ nợ bảo hiểm xã hội, họ còn nợ thuế và nhiều nghĩa vụ khác.

Tháng 4 năm ngoái, sau khi xem báo, anh họ nói rằng rất có thể anh sẽ sớm được về hưu.

Tôi cũng mừng, là bởi thời điểm ấy Thường trực HĐND tỉnh đã tổ chức phiên giải trình về tình trạng chậm đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh. Tinh thần toát lên từ phiên giải trình đó là bảo hiểm xã hội là một trong những chính sách trụ cột của hệ thống an sinh xã hội quốc gia, có tính chia sẻ cộng đồng và mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc, thể hiện tính ưu việt của chế độ, phải làm đúng, làm đủ. Các tổ chức, cá nhân phải bình đẳng trước pháp luật, mọi việc làm đều phải hướng về người lao động, đảm bảo quyền lợi của lao đông. Tại phiên giải trình, Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Tám đã báo cáo về tình trạng chậm đóng các loại bảo hiểm kéo dài trên địa bàn tỉnh và đưa ra các giải pháp nâng cao tinh thần, trách nhiệm của cán bộ, công chức ngành bảo hiểm xã hội trong tỉnh để giải quyết những vụ việc tồn đọng kéo dài trong việc đóng các loại bảo hiểm...

Hơn 1 năm kể từ phiên giải trình, thông tin trên báo chí vẫn là những dòng rất dài và những con số rất lớn về doanh nghiệp chây ì đóng bảo hiểm xã hội. Trong đó có những doanh nghiệp nợ tiền lên tới 31,428 tỷ đồng; có công ty chậm đóng tới 91 tháng, và đó cũng chính là nơi anh họ tôi từng làm việc. “Giấc mơ hưu” của anh họ có lẽ còn phải kéo dài, nếu như không muốn nói rằng gần như đã thành mây khói.

Trong khi pháp luật về bảo hiểm xã hội ngày càng được hoàn thiện, sự giám sát của cơ quan chức năng ngày càng quyết liệt, mạnh mẽ hơn, nhưng nhiều khoản tiền bảo hiểm vẫn khê đọng. Đành rằng có doanh nghiệp không bố trí được nguồn, nhưng cũng có chủ doanh nghiệp cố tình, bất nhân, chiếm dụng tiền bảo hiểm, đánh cắp niềm tin của người lao động. Anh họ chỉ có thể về hưu đúng lộ trình khi mà những người có trách nhiệm ở doanh nghiệp thức tỉnh lương tri.

Hạnh Nhiên