Thực hiện quy chế phối hợp trong điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự

Thời gian qua sự phối hợp liên ngành trong điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự giữa Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân (KSND) và Tòa án Nhân dân (TAND) tỉnh đã giúp mỗi cơ quan phát huy vai trò, trách nhiệm, nâng cao hiệu quả công tác trong thực thi nhiệm vụ được giao. Qua đó mang lại hiệu quả tích cực, góp phần đắc lực trong đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Hội nghị tổng kết quy chế phối hợp trong công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự.

Theo Chánh án TAND tỉnh Nguyễn Thị Nga, trong những năm qua 3 ngành tư pháp cấp tỉnh đã thường xuyên lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các nội dung phối hợp trong công tác điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự. Trong đó, đã giải quyết kịp thời những vướng mắc đối với các vụ án phức tạp, án trọng điểm, các vụ án dư luận xã hội quan tâm. Nhất là trong quá trình thực hiện quy chế phối hợp, công tác tiếp nhận giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và mối quan hệ trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử đã giúp việc xử lý tội phạm theo từng ngành đúng trình tự pháp luật, cũng như kịp thời phát hiện những thiếu sót để khắc phục, không để xảy ra oan sai và bỏ lọt tội phạm.

Công tác xét chọn, giải quyết án điểm của 3 ngành được thực hiện đúng quy trình, quy định, mang lại hiệu quả cao trong công tác phòng, chống tội phạm, phục vụ kịp thời nhiệm vụ chính trị ở địa phương, có tác dụng tuyên truyền pháp luật, phòng ngừa, răn đe làm giảm tội phạm. Quá trình xét xử các vụ án đã chú trọng nâng cao chất lượng xét hỏi và tranh tụng tại các phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp, xem xét thận trọng, khách quan, toàn diện các chứng cứ để ra những bản án, quyết định đúng pháp luật...

Riêng đối với ngành TAND, trong năm 2023 và 4 tháng năm 2024, thực hiện quy chế phối hợp, TAND các cấp đã giải quyết gần 15.000 vụ việc, đạt tỷ lệ giải quyết chung 91,7%. Trong quá trình xét xử đảm bảo nguyên tắc không xử oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm, thận trọng trong việc đánh giá chứng cứ, chú trọng việc tranh tụng tại tòa theo tinh thần cải cách tư pháp. Các bản án tòa tuyên đảm bảo đúng pháp luật, không có án quá hạn luật định, đặc biệt là tổ chức xét xử kịp thời, đúng thời điểm, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm và phục vụ có hiệu quả nhiệm vụ chính trị địa phương. Đối với ngành công an, qua thời gian thực hiện quy chế phối hợp, cơ quan điều tra các cấp đã tiếp nhận gần 4.000 tin tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, trong đó trực tiếp thụ lý xác minh và giải quyết 3.816 tin.

Đối với viện KSND hai cấp, ngoài tiếp nhận và giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, hoạt động khởi tố điều tra và kiểm sát điều tra luôn được kiểm sát chặt chẽ, góp phần nâng cao chất lượng và đẩy nhanh tiến độ điều tra, giải quyết án. Trong đó, Viện KSND tỉnh đã chủ động phối hợp với cơ quan điều tra, điều tra làm rõ, khởi tố vụ án, bị can một số vụ án kinh tế, tham nhũng lớn như vụ “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” tại Dự án Hạc Thành Tower; vụ “Tham ô tài sản” xảy ra tại Chi nhánh Ngân hàng Agribank Thọ Xuân; vụ “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” xảy ra tại Trường Cao đẳng Nghề công nghiệp Thanh Hóa...

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác phối hợp trong điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự của 3 ngành vẫn còn những tồn tại, hạn chế đó là: công tác phối hợp ngay từ khâu phân loại nguồn tin ban đầu còn hạn chế, chưa có sự phối hợp toàn diện; thời gian gia hạn tố giác, tin báo tội phạm hoặc thời gian trả lời các văn bản trao đổi của cơ quan điều tra từ viện kiểm sát sau khi kết thúc xác minh tin báo có vụ còn kéo dài. Công tác phối hợp trong giai đoạn xác minh, điều tra, xử lý tội phạm ở một số đơn vị cấp huyện vẫn chưa chủ động, một số vướng mắc chưa được thống nhất giải quyết kịp thời đã ảnh hưởng đến hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm trên địa bàn. Việc xét chọn giải quyết án điểm phục vụ yêu cầu chính trị, pháp luật, phòng ngừa tội phạm ở một số địa phương chưa được thường xuyên, có địa phương không xét chọn và giải quyết án điểm hoặc khi đã xét chọn nhưng chưa tập trung điều tra giải quyết kịp thời đúng tính chất của vụ án điểm...

Thời gian tới, 3 ngành tư pháp sẽ thường xuyên duy trì chế độ giao ban định kỳ theo quy chế, kịp thời thông báo cho nhau về tình hình hoạt động của tội phạm, những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực thi nhiệm vụ của mỗi ngành. Cùng với đó, xây dựng kế hoạch liên ngành kiểm tra việc thực hiện quy chế phối hợp tại các đơn vị có dấu hiệu sai phạm, thiếu sót trong chấp hành pháp luật điều tra hình sự, xử lý tội phạm và thi hành án hình sự, từ đó ra thông báo đánh giá tình hình, kết quả đã đạt được, chỉ ra những khó khăn vướng mắc trong công tác phối hợp để 3 ngành kịp thời chỉ đạo khắc phục, chấn chỉnh và đề ra phương hướng phối hợp tiếp theo.

Bài và ảnh: Quốc Hương