Sử dụng điện tiết kiệm, an toàn, hiệu quả: Cần cộng đồng trách nhiệm! (Bài 3): “Canh nước” cho vụ mùa

Trong bối cảnh thời tiết khắc nghiệt và thiếu điện sản xuất như hiện nay, để bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất vụ thu mùa, ngành nông nghiệp, các địa phương và các đơn vị liên quan, đã và đang tích cực triển khai nhiều biện pháp điều tiết nước gieo cấy và tưới dưỡng cho lúa mùa.

Chi nhánh thủy lợi Quảng Xương (Công ty TNHH MTV Sông Chu) chủ động cung cấp nước tưới cho người dân gieo cấy vụ thu mùa.

Giai đoạn cao điểm sản xuất vụ thu mùa năm 2023 những ngày qua, rơi vào thời điểm nắng nóng gay gắt. Mực nước sông, hồ xuống thấp kỷ lục khiến các địa phương ven biển - vốn thuộc vùng tưới cuối của hệ thống thủy lợi - đứng trước nguy cơ hạn hán, xâm nhập mặn. Bởi vậy mà những ngày này, để có nguồn nước ngọt cho người dân huyện Quảng Xương gieo cấy, công nhân Chi nhánh thủy lợi Quảng Xương - Công ty TNHH MTV Sông Chu, đang phải ngày đêm thay phiên nhau vận hành cống, ngăn nước mặn tràn vào và tranh thủ lấy nước ngọt phục vụ cho sản xuất, sinh hoạt. Nhân viên chi nhánh phụ trách địa bàn các xã, thị trấn thường xuyên theo dõi, điều tiết luân phiên cho từng khu vực, xả nước liên tục từ 3 - 5 ngày. Những xứ đồng có đường mương nước đi qua, người dân chủ động lấy nước vào ruộng tích trữ...

Theo ông Nguyễn Văn Huấn, Cụm trưởng Cụm thủy nông B22, Chi nhánh thủy lợi Quảng Xương, để cung cấp nước gieo cấy cho gần 1.000 ha lúa của 6 xã thuộc huyện Quảng Xương và phường Quảng Thịnh (TP Thanh Hóa), những ngày qua 15 trạm bơm điện cụm quản lý đã luân phiên nhau bơm nước vào các xứ đồng. Trước tình trạng nguồn điện không ổn định, các xã cắt điện luân phiên, các trạm thường phải bơm nước vào ban đêm để kịp cho việc gieo cấy. Cùng với đó, các đơn vị cũng bơm nước tích lũy vào các hệ thống kênh tưới, nhằm phòng trường hợp xảy ra hạn cục bộ có thể huy động máy bơm tay cơ động kịp thời chống hạn cho lúa.

Vụ thu mùa 2023, toàn tỉnh gieo trồng 153.000 ha cây trồng các loại; trong đó, lúa 114.000 ha, rau màu các loại là 39.000 ha. Theo nhận định của chi cục thủy lợi, sẽ có khoảng 18.095 ha đến 22.535 ha lúa đứng trước nguy cơ thiếu nước, dẫn đến hạn đầu vụ. Phần lớn diện tích tập trung ở đuôi kênh và các chân ruộng cao khó tưới, thuộc các huyện: Thọ Xuân, Thiệu Hóa, Đông Sơn, Quảng Xương, Triệu Sơn, Nông Cống, Hoằng Hóa, Hậu Lộc, Nga Sơn... Hơn nữa, việc thiếu điện sản xuất, cắt điện luân phiên như hiện nay, đã và đang ảnh hưởng tới kế hoạch bơm tưới tiêu của các đơn vị thủy nông.

Do vậy, để chủ động đủ nước phục vụ gieo cấy vụ thu mùa, các công ty thủy nông đã làm việc với Công ty Điện lực Thanh Hóa để thống nhất phương án bảo đảm cung cấp điện an toàn, liên tục cho tất cả các trạm bơm điện, trong đó ưu tiên các trạm bơm đầu mối và các trạm bơm dã chiến. Các công ty thủy nông giao cho các chi nhánh thành viên cung cấp chi tiết danh sách và địa bàn đặt các trạm bơm, lịch dự kiến thời gian bơm nước để gửi điện lực các huyện làm căn cứ lên phương án giữ điện ưu tiên cho các trạm bơm. Bên cạnh đó, các đơn vị thủy nông đã tiến hành lắp đặt hơn 300 máy bơm dã chiến phục vụ công tác chống hạn, bảo đảm nguồn nước để sản xuất vụ thu mùa trong khung thời vụ. Ngoài ra, các địa phương, công ty thủy nông còn tổ chức nạo vét kênh mương và làm thủy lợi nội đồng, chủ động bơm sớm, trữ nước vào ao, đầm, vùng trũng thấp và các kênh dẫn từ các nguồn nước sẵn có ở sông, ngòi... Ông Khương Bá Luận, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Sông Chu, cho biết: Trước khó khăn về nguồn điện phục vụ sản xuất, công ty đã làm việc với Công ty Điện lực Thanh Hóa đề nghị cấp đủ điện trong thời gian tưới theo đợt từ 3 - 5 ngày; đồng thời, không cắt điện luân phiên ngày có ngày không, bởi việc cắt điện luân phiên sẽ không thể bảo đảm bơm nước phục vụ sản xuất. Trong trường hợp xảy ra tình trạng thiếu nước, công ty sẵn sàng huy động các máy bơm dầu để đưa vào vận hành. Để thực hiện hiệu quả phương châm tưới tiết kiệm, điều hành khoa học, hợp lý mọi nguồn nước, công ty mong muốn các địa phương thực hiện nghiêm lịch tưới của các chi nhánh. Đồng thời, huy động lực lượng dẫn nước vào các xứ đồng và bảo vệ công trình kênh mương.

Lấy đủ nước vào ruộng trong thời gian xả nước tập trung từ các hồ thủy điện, nhằm tránh lãng phí nước và tiết kiệm điện. Đây là yêu cầu đặt ra cho ngành nông nghiệp và các địa phương lúc này. Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết: Nhằm đảm bảo nguồn nước phục vụ gieo cấy vụ thu mùa năm 2023, chống hạn và cùng chia sẻ khó khăn chung đối với ngành điện lực, ngành nông nghiệp đã có công văn đề nghị UBND các địa phương, các công ty thủy nông phối hợp chặt chẽ với điện lực, tranh thủ thời gian có điện, kể cả ban đêm, vận hành các trạm bơm, nhằm bảo đảm cấp nước tưới phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Các công ty thủy nông triển khai thực hiện các giải pháp bơm trữ nước khi có điện, có phương án sử dụng trạm bơm dã chiến khi cần thiết. Bên cạnh đó, các công ty thủy nông theo dõi sát nguồn nước của hệ thống sông, hồ để bơm nước vào hệ thống thủy nông, sử dụng có hiệu quả nguồn nước từ các hồ thủy điện, bảo đảm cung cấp đủ lượng nước đổ ải và tưới dưỡng cho cây trồng.

Bài và ảnh: Lê Hợi

Bài cuối: Trong "cái khó ló cái khôn" để chia sẻ cùng ngành điện.