Sắp xếp dân cư vùng nguy cơ lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại khu vực miền núi

Để ứng phó với biến đổi khí hậu, khắc phục các nguy cơ sạt lở, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho Nhân dân, thực hiện chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã khẩn trương phối hợp với các huyện miền núi rà soát, đánh giá tổng thể vùng nguy cơ xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất và phân theo các cấp độ ảnh hưởng thiên tai để triển khai xây dựng Đề án sắp xếp dân cư vùng nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất khu vực miền núi.

Cuộc sống mới tại khu TĐC Co Hương, xã Tam Thanh (Quan Sơn).

Mục tiêu của đề án là đến năm 2025 thực hiện sắp xếp, ổn định cho 2.846 hộ dân, trong đó có 1.122 hộ tái định cư (TĐC) xen ghép, 846 hộ TĐC liền kề và 878 hộ TĐC tập trung. Tổng kinh phí thực hiện là 549.775 triệu đồng, trong đó: Ngân sách Nhà nước 511.280 triệu đồng, phần vốn còn lại huy động từ MTTQ, xã hội hóa. Hiện nay, có 2 dự án đang được triển khai thực hiện theo Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để sắp xếp, ổn định cho 165 hộ dân với tổng mức đầu tư khoảng 48.468 triệu đồng. Trọng tâm của đề án là bố trí đủ nguồn lực, quỹ đất để thực hiện TĐC, hướng đến ổn định, cải thiện đời sống của người dân, hạn chế tới mức thấp nhất thiệt hại do thiên tai gây ra, phát huy hiệu quả đầu tư cơ sở hạ tầng, giải quyết việc làm, tăng thu nhập, góp phần giảm nghèo bền vững, bảo vệ môi trường, XDNTM và củng cố quốc phòng - an ninh.

Đến tháng 12/2024, toàn tỉnh đã có 21 dự án sắp xếp ổn định dân cư thuộc đề án được các cấp có thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư để sắp xếp ổn định cho 707 hộ dân với tổng kinh phí hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng được bố trí từ nguồn ngân sách tỉnh là 175.650 triệu đồng. Kết cấu hạ tầng tại các khu TĐC đang từng bước được đầu tư hoàn chỉnh, giúp cho đồng bào yên tâm sản xuất và ổn định cuộc sống nơi ở mới. Các hộ dân đã chủ động bố trí nguồn lực của gia đình chỉnh trang nhà cửa, sớm ổn định được cuộc sống. Nhiều địa phương khu vực miền núi cũng đã thực hiện lồng ghép các dự án, các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ cho người dân trong vùng dự án, qua đó góp phần thực hiện mục tiêu xóa đói, giảm nghèo, XDNTM, phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng - an ninh tại các địa phương.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện chương trình bố trí ổn định dân cư còn gặp một số những khó khăn, vướng mắc cần được tập trung giải quyết để đảm bảo tiến độ, nội dung chương trình bố trí ổn định dân ở các huyện miền núi của tỉnh Thanh Hóa, cụ thể như: Đa số các hộ dân vùng ảnh hưởng thiên tai là các hộ nghèo, cận nghèo nên việc tự tìm kiếm quỹ đất để di chuyển còn khó khăn; một số dự án triển khai thực hiện gặp khó khăn do địa hình các huyện miền núi chia cắt mạnh, độ dốc lớn; quỹ đất ở hạn chế; chi phí xây dựng cao; ngân sách các huyện miền núi không đủ khả năng cân đối; có dự án gặp khó khăn về nguồn cung cấp đất đắp cho dự án, nếu lấy tại các mỏ được cấp phép rất xa, chi phí tăng cao không đủ khả năng thực hiện; việc huy động các nguồn lực cùng tham gia vào chương trình sắp xếp, ổn định dân cư đã được một số địa phương thực hiện nhưng hiệu quả chưa cao, chủ yếu trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước.

Cùng với tháo gỡ khó khăn cho sắp xếp dân cư vùng lũ ống, lũ quét, sạt lở đất khu vực miền núi, Chi cục Phát triển nông thôn đã đề xuất tỉnh và các địa phương triển khai một số giải pháp chủ yếu để hỗ trợ sinh kế, sản xuất, ổn định đời sống, tạo thêm việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân tại các dự án bố trí dân cư, góp phần phát triển kinh tế - xã hội.

Bài và ảnh: Thu Hòa