Lô 49 xe tăng M1A1 đầu tiên của Úc lên đường hỗ trợ Ukraine

Các tàu chở hàng tại một cảng của Úc đã bắt đầu chất lô 49 xe tăng M1A1 Abrams đã nghỉ hưu đến Ukraine, đánh dấu bước tiến quan trọng trong việc Canberra ủng hộ Kiev trong cuộc chiến với Nga.

Động thái này, được Australian Broadcasting Corporation đưa tin, diễn ra sau nhiều tháng trì hoãn do các rào cản về thủ tục hành chính, các hạn chế xuất khẩu của Mỹ và các thách thức về hậu cần.

Đối với Ukraine, đang phải chiến đấu với sự kết hợp giữa xe tăng thời Liên Xô và xe tăng hiện đại của Nga, sự xuất hiện của những chiếc xe tăng này hứa hẹn sẽ củng cố các lữ đoàn xe tăng đang bị bao vây của họ.

Quyết định gửi xe tăng được đưa ra sau một thời gian dài do dự và tranh luận. Úc đã công bố việc tặng xe tăng M1A1 Abrams vào tháng 10/2024, một phần của gói viện trợ quân sự trị giá 245 triệu đô la nhằm hỗ trợ các nỗ lực phòng thủ của Ukraine. Những chiếc xe tăng này, đã bị loại khỏi biên chế của Quân đội Úc, ban đầu được cam kết sau khi Kiev bày tỏ mong muốn mua chúng sớm nhất vào tháng 2/2024.

Tuy nhiên, việc chuyển giao đã gặp phải những trở ngại đáng kể. Các quan chức Mỹ, những người được yêu cầu phê duyệt theo luật kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, đã bày tỏ sự e ngại về khoản tài trợ này. Theo Australian Broadcasting Corporation, một quan chức quốc phòng Mỹ đã đặt câu hỏi về tính hữu dụng của xe tăng, tuyên bố "Chúng tôi bắt đầu nghi ngờ liệu Ukraine có thực sự muốn những chiếc xe này hay không, nóc xe tăng là điểm yếu nhất của Abrams và đây là một cuộc chiến máy bay không người lái."

Mối quan ngại của quan chức này phản ánh bản chất đang thay đổi của cuộc xung đột, khi máy bay không người lái giá rẻ đã nhiều lần chứng tỏ khả năng gây sát thương ngay cả đối với những xe bọc thép tiên tiến nhất.

Lệnh tạm thời đóng băng viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine do Tổng thống Donald Trump ra lệnh vào đầu năm 2025 cũng làm gián đoạn hoạt động tại một trung tâm hậu cần quan trọng ở Rzeszow, Ba Lan, nơi các xe tăng được lên kế hoạch xử lý trước khi vào Ukraine. Việc rút các đơn vị hậu cần của Mỹ khỏi cơ sở này, nơi xử lý khoảng 80% viện trợ quân sự của phương Tây cho Ukraine, đã tạo ra một nút thắt khiến việc vận chuyển bị đình trệ trong nhiều tuần.

Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles thừa nhận sự phức tạp của việc chuyển giao, lưu ý mốc thời gian giao hàng đã được thỏa thuận với Ukraine nhưng không thể tiết lộ công khai vì lý do an ninh.

M1A1 Abrams, lần đầu tiên được Mỹ giới thiệu vào những năm 1980, là xe tăng chiến đấu chủ lực đáng gờm được thiết kế để chống lại xe tăng Liên Xô trong Chiến tranh Lạnh. Nặng khoảng 63 tấn, xe được trang bị động cơ tua bin khí AGT1500 công suất 1.500 mã lực, có khả năng đạt tốc độ lên tới 42 dặm một giờ trên đường.

Vũ khí chính của xe là pháo nòng trơn M256 120mm, có thể bắn nhiều loại đạn, bao gồm đạn xuyên giáp M829 có cánh ổn định để xuyên giáp hạng nặng và đạn chống tăng nổ mạnh M830 để tiêu diệt mục tiêu mềm.

Giáp Chobham tổng hợp của xe tăng, kết hợp với các tấm giáp phản ứng tùy chọn, cung cấp khả năng bảo vệ đáng kể chống lại các mối đe dọa thông thường. Tuy nhiên, thiết kế của nó có từ trước khi máy bay không người lái được sử dụng rộng rãi, khiến nó dễ bị tấn công từ trên xuống, một điểm yếu bộc lộ trên chiến trường Ukraine.

Hành trình đến thời điểm này bắt đầu với những yêu cầu liên tục của Ukraine về xe tăng. Năm 2023, Kiev đã phát động một chiến dịch sáng tạo, phát hành một video kết hợp các cảnh trong bộ phim Mad Max của Úc với cảnh quay về các cuộc tập trận của Quân đội Úc để thu hút M1A1.

Đến đầu năm 2024, Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Rustem Umerov đã tích cực thảo luận về việc mua lại toàn bộ đội xe tăng 59 chiếc với các quan chức Úc. Quyết định cuối cùng là tặng 49 xe tăng, với 10 chiếc được giữ lại cho mục đích huấn luyện trong quá trình chuyển đổi sang M1A2 của Úc, đánh dấu sự thay đổi trong lập trường của Canberra. Đại sứ Ukraine tại Úc Vasyl Myroshnychenko hoan nghênh khoản tặng này, mô tả đây là “đóng góp đáng kể”.

Khoản quyên góp của Úc phù hợp với cam kết của nước này đối với Ukraine, bao gồm hơn 1,3 tỷ đô la viện trợ quân sự. Các khoản đóng góp trước đó bao gồm xe bọc thép Bushmaster, lựu pháo và đạn pháo.

Việc chuyển giao Abrams, trị giá khoảng 163 triệu đô la Mỹ, là một trong những đóng góp quan trọng nhất của Canberra cho đến nay. Nó cũng phản ánh các ưu tiên chiến lược của Úc với tư cách là thành viên của liên minh AUKUS và là đối tác quan trọng của Mỹ tại Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Bằng cách dỡ bỏ các xe tăng M1A1 lỗi thời của mình, Úc giải phóng nguồn lực cho các nỗ lực hiện đại hóa của mình trong khi củng cố sự hỗ trợ ngoại giao của mình cho Ukraine.

TD