Khi con khủng hoảng tuổi dậy thì

Thanh, thiếu niên độ tuổi dậy thì sẽ có những thay đổi lớn về thể chất, tâm, sinh lý. Quá trình “biến đổi” này sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng và làm xuất hiện những khác biệt về đặc điểm, đặc thù của mỗi giới tính. Chính điều này dẫn đến những “khủng hoảng” đòi hỏi cha, mẹ cần quan tâm để sớm nhận biết được các triệu chứng bất thường, giúp cho trẻ có thể mau chóng vượt qua được giai đoạn này.

Thường xuyên tham gia các hoạt động thể dục thể thao, vui chơi giải trí sẽ giúp trẻ vượt qua giai đoạn khủng hoảng của tuổi dậy thì.

Từ khi con trai lên lớp 8, con bắt đầu có những thay đổi khiến chị Thu Trang, phường Nam Ngạn (TP Thanh Hóa) cảm thấy con giống như một đứa trẻ hoàn toàn khác. Con không còn gần gũi và thể hiện tình cảm với mẹ, không chia sẻ những câu chuyện vui buồn trên lớp hay những khúc mắc với bạn bè như trước... Đôi khi còn cáu gắt vô cớ, phản ứng khá gay gắt khi bố mẹ phê bình, góp ý... Con thu mình vào thế giới riêng mà chị Trang không thể nào “mở cửa” được.

Chị Trang chia sẻ: “Càng ngày, tôi càng thấy để hiểu được con thật khó. Con ngày càng xa cách, lầm lì, không còn tình cảm với bố mẹ như trước nữa, tôi và chồng cũng không biết phải làm sao để con trở lại vui vẻ, hoạt bát như trước đây".

Cùng chung nỗi niềm khi con bước vào tuổi dậy thì, chị Ngọc Hoa, phường Phú Sơn (TP Thanh Hóa), cho biết: “Con gái tôi năm học tới sẽ lên lớp 9, tôi biết ở tuổi này của con, các mối quan hệ bạn bè dần trở nên “phức tạp” hơn, tình cảm tuổi học trò, những khúc mắc với bạn bè đồng trang lứa... khiến con thiếu tập trung, kết quả học tập sa sút. Có lần, con bị nhóm bạn cùng lớp “kéo” vào một nhóm kín trên zalo công kích, bêu xấu, bạo hành tinh thần khiến con hoang mang, sợ hãi. Cũng may tôi đã kịp thời phát hiện và báo cáo cô giáo chủ nhiệm, đồng thời, chủ động liên hệ với phụ huynh các bạn trong nhóm kín kia để cùng phối hợp, phân tích, giảng giải và hòa giải cho các con. Về phía con gái mình, tôi cũng đã kết nối cho con nói chuyện, tâm sự với chuyên gia tâm lý để giúp con “xóa” ám ảnh việc bị bạo hành tinh thần”.

Khủng hoảng tâm lý ở tuổi dậy thì là một trạng thái tâm sinh lý thường gặp và gây nhiều ảnh hưởng không tích cực tới sức khỏe tinh thần cũng như sự phát triển của các em. Do đó, các chuyên gia tâm lý khuyến cáo tình trạng khủng hoảng tâm lý tuổi dậy thì ở các em cần được phát hiện sớm và áp dụng nhanh chóng các biện pháp khắc phục tâm lý phù hợp; bởi nếu không được phát hiện sớm và tư vấn xử trí xoa dịu kịp thời sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc phải các chứng rối loạn cảm xúc và hành vi, stress kéo dài dẫn đến trầm cảm.

Thường xuyên tham gia các hoạt động thể dục thể thao, vui chơi giải trí sẽ giúp trẻ vượt qua giai đoạn khủng hoảng của tuổi dậy thì.

Cha mẹ chính là những người đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp con cái vượt qua giai đoạn khủng hoảng ở tuổi dậy thì. Do đó, các bậc cha mẹ nên dành nhiều thời gian quan tâm, chia sẻ với con về những thay đổi khi con bước vào tuổi dậy thì, đồng thời bày tỏ cha mẹ sẽ luôn đồng hành, chia sẻ với con những khó khăn khi con gặp phải. Cha mẹ cũng cần trang bị cho con những kiến thức cơ bản về giới tính, tình bạn, tình yêu, kỹ năng xử lý những tình huống có thể gặp phải trong cuộc sống để tự bảo vệ bản thân. Định hướng để trẻ tránh xa những điều tiêu cực, những thông tin xấu độc; khuyến khích trẻ tham gia các hoạt động xã hội lành mạnh, tập luyện thể dục, thể thao, vui chơi, giải trí...

Quan trọng là cha mẹ đừng coi con như những đứa trẻ chưa lớn rồi dùng những lời lẽ coi thường, xúc phạm khi con phạm lỗi, mà phải có sự tôn trọng ý kiến, sở thích, tiếp thu đề xuất của con... Con bước vào tuổi dậy thì sẽ rất quan tâm, chú trọng đến ngoại hình, do đó, cha mẹ cũng cần quan tâm, đồng hành, giúp con giải quyết các vấn đề khiến con không hài lòng như tình trạng da nổi mụn, mùi cơ thể, béo phì... Hỗ trợ con trong việc xây dựng chế độ dinh dưỡng, tập luyện thể dục thể thao một cách hợp lý, cho con gặp bác sĩ chuyên khoa để con được hướng dẫn sử dụng các loại dược mỹ phẩm phù hợp với độ tuổi, giúp con trở nên tự tin hơn. Đặc biệt là các bé gái cần phải được bảo vệ kỹ lưỡng về thân thể, hướng dẫn con các kỹ năng tự bảo vệ chính mình để phòng tránh các nguy hiểm xung quanh...

Cha mẹ hãy làm bạn với con để con luôn cảm thấy được yêu thương, đồng hành, chia sẻ trong giai đoạn khủng hoảng tuổi dậy thì. Hãy cùng con trang bị hành trang là kiến thức và tình yêu thương để con vững vàng hơn khi bước vào đời.

Bài và ảnh: Linh Hương