Đưa công tác quản lý trật tự xây dựng đi vào nền nếp

Những năm qua, Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cấp, các ngành, địa phương đã quan tâm chỉ đạo thực hiện công tác quản lý trật tự xây dựng (TTXD), từng bước đưa công tác này đi vào nền nếp; nhiều dự án, công trình được đầu tư xây dựng đúng quy định đã đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tỷ lệ công trình vi phạm trên tổng số công trình được kiểm tra của năm 2023 giảm so với năm 2022 từ 4,08% xuống còn 2,65%.

Dự án khu dân cư Đông Nam đô thị Đông Phát (MB 584), phường Quảng Thành (TP Thanh Hóa) đang được người dân thi công theo quy hoạch.

Kiên quyết xử lý vi phạm

Những năm qua, thị xã Bỉm Sơn đang trên đà phát triển, tỷ lệ đô thị hóa tăng nhanh, kéo theo nhu cầu xây dựng các công trình cũng tăng cao, dẫn đến tình trạng một số dự án, công trình vi phạm quy định về TTXD. Để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước về TTXD, từ năm 2021 đến nay UBND thị xã Bỉm Sơn đã ban hành 12 văn bản, chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND các phường, xã thực hiện nghiêm các quy định của Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị và các văn bản hướng dẫn về cấp phép xây dựng, quản lý xây dựng theo giấy phép được cấp và quản lý thực hiện quy hoạch đô thị đã được phê duyệt...

Ngoài việc ban hành các văn bản chỉ đạo, thị xã đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức người dân trong việc thực hiện các quy định về TTXD; giao phòng quản lý đô thị thực hiện mở sổ theo dõi để tiếp nhận hồ sơ thông báo khởi công xây dựng đối với các công trình được phân cấp theo quy định; đồng thời chỉ đạo đội kiểm tra quy tắc đô thị thị xã lập hộp thư tại các xã, phường để tiếp nhận thông tin phản ánh các sai phạm về TTXD từ người dân. Bên cạnh đó, thị xã tăng cường công tác kiểm tra về TTXD sau cấp phép; trong giai đoạn 2021-2024, thị xã đã kiểm tra phát hiện và xử lý 12 trường hợp vi phạm, trong đó 3 trường hợp xây dựng không phép, 8 trường hợp xây dựng sai phép, 1 trường hợp dự án khu dân cư chủ đầu tư để người dân xây dựng nhà ở không phù hợp quy hoạch. Xử phạt vi phạm hành chính 595.000.000 đồng.

Cũng như thị xã Bỉm Sơn, từ năm 2021 đến tháng 3/2023, trong lĩnh vực quản lý quy hoạch, sử dụng đất, TTXD TP Thanh Hóa đã ban hành 138 quyết định xử phạt vi phạm hành chính, xử phạt 5.556.500.000 đồng, trong đó có 60 trường hợp sử dụng đất sai mục đích, 11 trường hợp lấn chiếm đất, 10 trường hợp xây dựng không phù hợp với quy hoạch phê duyệt, 3 trường hợp xây dựng không đúng thiết kế phê duyệt, 10 trường hợp xây dựng sai nội dung giấy phép được cấp, 19 trường hợp xây dựng không phép, 9 trường hợp xây dựng sai phép, không đúng với thiết kế phê duyệt, thẩm định... Bên cạnh đó, UBND TP Thanh Hóa cũng đã ban hành 13 quyết định buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả, 11 quyết định cưỡng chế buộc thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả...

Hạn chế tối đa vi phạm

Từ việc kiên quyết xử lý các vi phạm về TTXD của các địa phương, những năm qua công tác quản lý TTXD, quy hoạch, sử dụng đất trên địa bàn tỉnh đã dần thực hiện theo đúng quy định, các trường hợp vi phạm như xây dựng không phép, sai phép đã hạn chế đáng kể. Theo số liệu đánh giá của Sở Xây dựng, năm 2023 tỷ lệ công trình vi phạm trên tổng số công trình được kiểm tra giảm so với năm 2022 từ 4,08% xuống còn 2,65%. Tính riêng năm 2023, các địa phương đã tiến hành kiểm tra được 4.229 công trình (năm 2022 là 4.061 công trình), qua kiểm tra phát hiện 126 trường hợp vi phạm (năm 2022 là 195 trường hợp), đã ban hành 115 quyết định xử phạt vi phạm hành chính (VPHC) với tổng số tiền là 5.428.551.000 đồng.

Dự án khu nhà ở, công viên cây xanh thuộc khu đô thị Nam TP Thanh Hóa (đợt 2) luôn được chủ đầu tư đôn đốc các hộ dân xây dựng nhà ở theo đúng thiết kế quy định.

Trong đó, có một số địa phương đã tích cực thực hiện công tác kiểm tra, xử lý, gồm: TP Thanh Hóa kiểm tra 1.323 công trình, xử phạt 32 trường hợp, phạt VPHC 1.338.750.000 đồng; TP Sầm Sơn kiểm tra 689 công trình, xử phạt 4 trường hợp, phạt VPHC 300.000.000 đồng; thị xã Nghi Sơn kiểm tra 1.091 công trình, xử phạt 35 trường hợp, phạt VPHC 1.426.801.000 đồng; thị xã Bỉm Sơn kiểm tra 82 công trình, xử phạt 3 trường hợp, phạt VPHC 390.000.000 đồng; Đội kiểm tra quy tắc đô thị TP Thanh Hóa, TP Sầm Sơn, thị xã Bỉm Sơn, thị xã Nghi Sơn thường xuyên tổ chức kiểm tra, thực hiện chức năng kiểm soát TTXD tại các khu vực trên địa bàn quản lý; UBND các huyện đã chỉ đạo Phòng Kinh tế - Hạ tầng, UBND cấp xã tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, phát hiện và xử lý các vi phạm về TTXD. Đặc biệt có một số huyện đã có chuyển biến tích cực trong công tác quản lý TTXD, như: huyện Cẩm Thủy kiểm tra 50 công trình; huyện Đông Sơn kiểm tra 163 công trình, xử phạt 5 trường hợp, phạt VPHC 320.000.000 đồng.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Sở Xây dựng, công tác quản lý TTXD tại một số địa phương vẫn còn những hạn chế, công tác kiểm tra chưa được thường xuyên, liên tục; tình trạng xây dựng không phép, sai phép, sai thiết kế được thẩm định vẫn còn diễn ra tại một số nơi, một số lĩnh vực, nhất là việc xây dựng nhà ở riêng lẻ trên các mặt bằng quy hoạch khu đô thị không tuân thủ quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị được duyệt; có nơi, kiểm tra phát hiện vi phạm nhưng chưa có biện pháp xử lý triệt để. Nguyên nhân là do ý thức chấp hành pháp luật về xây dựng của một số tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng chưa tốt. Đặc biệt, một số đối tượng cố tình vi phạm, tổ chức thi công xây dựng công trình vào ngày nghỉ, ngày lễ và ngoài giờ hành chính, trong thời gian ngắn gây rất nhiều khó khăn cho việc theo dõi, giám sát để ngăn chặn vi phạm phát sinh. Tình trạng chủ đầu tư để cho người dân tự xây dựng nhà ở trên mặt bằng quy hoạch các dự án trúng đấu giá quyền sử dụng đất mà theo quy định phải xây thô nhà ở đã hạn chế nhưng vẫn còn xảy ra ở một số dự án, các chủ đầu tư thiếu trách nhiệm trong việc giám sát, xử lý dẫn đến người dân tự xây dựng theo nhu cầu cá nhân đã không tuân thủ thiết kế đô thị được duyệt như: xây ghép lô, sai kiến trúc mặt tiền, cơi nới xây bao lô...

Để khắc phục các tồn tại, hạn chế nêu trên, Sở Xây dựng đã đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương cần nghiêm túc kiểm điểm trách nhiệm, khắc phục ngay những tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, nhất là đối với việc cấp giấy phép xây dựng cho các hộ gia đình trong các mặt bằng quy hoạch khu dân cư NTM, đối với các địa phương cấp được rất ít giấy phép xây dựng và thực hiện chưa tốt công tác quản lý TTXD; UBND các huyện, thị xã, thành phố phải sâu sát, chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị chức năng thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các văn bản chỉ đạo, điều hành của UBND tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh về công tác quản lý quy hoạch, quản lý TTXD trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo kiểm tra thường xuyên hoặc đột xuất việc thi công xây dựng công trình để kịp thời phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn kịp thời và kiên quyết xử lý các trường hợp vi phạm. Đối với các trường hợp trì hoãn hoặc không chấp hành biện pháp xử lý hành chính, phải có phương án cưỡng chế thi hành theo quy định, không được để cho công trình tiếp tục thi công xây dựng khi đã phát hiện có sai phạm.

Bài và ảnh: Ngân Hà