Xã Hà Vinh: Cán bộ khảo sát sai giá, công trình đình làng “đội” chi phí lên cao?

Đình làng Lương Thôn. Ảnh: V.H

Một công trình đình làng vừa là nhà văn hóa của thôn được xây dựng khang trang, sạch đẹp là minh chứng thể hiện tinh thần đoàn kết của cán bộ, đảng viên và nhân dân vì mục tiêu chung là xây dựng các thiết chế văn hóa ở cơ sở.

Thế nhưng, chỉ vì sự thiếu kinh nghiệm, thiếu công khai, dân chủ của những người thực hiện đã dẫn đến những hoài nghi, thắc mắc, phát sinh đơn, thư kiến nghị, làm mất sự đoàn kết trong nội bộ nhân dân. Đó là những vấn đề đang xảy ra tại thôn Lương Thôn, xã Hà Vinh (Hà Trung) liên quan đến công trình Đình làng Lương Thôn.

Theo phản ánh của người dân, chúng tôi tìm về xã Hà Vinh. Đây là địa phương có vị trí địa lý nằm tách biệt với phần còn lại của huyện Hà Trung với nhiều khó khăn về điều kiện phát triển kinh tế. Trong chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM), toàn xã mới chỉ đạt 14/19 tiêu chí NTM. Riêng thôn Lương Thôn đã được công nhận là thôn NTM từ cuối năm 2019.

Công trình Đình làng Lương Thôn nằm ở ngay giữa thôn được xây dựng khang trang với kiến trúc ấn tượng và đẹp mắt. Khuôn viên sân đình được cải tạo, xây dựng rộng rãi, thoáng đãng. Năm 2019, thực hiện nghị quyết của chi bộ Lương Thôn và sự thống nhất của đại đa số người dân, làng Lương Thôn tiến hành xây dựng mới khu đình làng. Chi bộ và nhân dân đã thành lập ban kiến thiết xây dựng đình làng do bí thư chi bộ thôn làm trưởng ban, phó bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn làm phó ban. Ban kiến thiết chịu trách nhiệm trước nhân dân về dự toán, thiết kế và chỉ đạo giám sát việc xây dựng đình làng và hậu cung. Đây là công trình xây dựng dựa trên cấu trúc đình làng cũ, chỉ vẽ sơ bộ kết cấu công trình, tính toán diện tích, ban kiến thiết đứng ra mua vật liệu và khoán công thợ xây dựng.

Để xây dựng công trình vừa là đình làng, vừa là nhà văn hóa này, làng Lương Thôn đã kêu gọi nhân dân đóng góp, ủng hộ. Trong đó, thu đóng góp của nhân dân trong làng dựa theo đầu khẩu, thu trong 4 vụ (tính từ vụ chiêm xuân 2018) với mức đóng góp 1.200.000 đồng/khẩu (đối với khẩu từ 7 tuổi đến 60 tuổi) và 600.000 đồng/khẩu (đối với khẩu từ 1-6 tuổi và từ 61-79 tuổi). Ngoài nguồn đóng góp của nhân dân, nhiều tổ chức, cá nhân, gia đình đã cung tiến, ủng hộ xây dựng đình làng bằng tiền, hiện vật với tổng giá trị 796.300.000 đồng.

Gặp gỡ một số người dân ở làng Lương Thôn, chúng tôi ghi nhận nhiều nội dung, sự việc diễn ra ở làng trong thời gian qua, trong đó một số người dân cho biết: Người dân trong làng thống nhất kế hoạch xây dựng mới đình làng Lương Thôn. Thế nhưng, sau khi xây dựng xong, quyết toán tài chính và đưa vào sử dụng, nhân dân trong thôn thấy có một số vấn đề chưa hợp lý nên đã kiến nghị ban kiến thiết xây dựng đình làng giải trình để đảng viên, nhân dân trong làng hiểu rõ hơn. Điều đáng nói, tại 3 kỳ họp chi bộ, 1 hội nghị nhân dân hay hội nghị tiếp xúc cử tri, ban kiến thiết vẫn chưa giải trình được những thắc mắc, kiến nghị của một số đảng viên và nhân dân. Chính vì lý do đó nên người dân mới phải viết đơn kiến nghị gửi lên xã để được làm rõ.

Những kiến nghị của người dân ở làng Lương Thôn xoay quanh nội dung quyết toán kinh phí xây dựng đình làng Lương Thôn không minh bạch, không đúng thực tế, mỗi lần quyết toán lại không thống nhất số tiền mà giảm dần theo từng lần, gây dư luận hoài nghi trong nhân dân. Bên cạnh đó, giá cả vật liệu quyết toán cũng như giá khoán nhân công xây dựng tăng so với giá thực tế quá nhiều...

Để hiểu thêm về sự việc ở thôn Lương Thôn, chúng tôi đã liên hệ làm việc với lãnh đạo UBND xã Hà Vinh. Ông Lê Xuân Thảo, Chủ tịch UBND xã Hà Vinh, cho biết: Sau khi có đơn kiến nghị của một số đảng viên và hộ dân thôn Lương Thôn đề nghị kiểm tra xây dựng đình làng và các công trình phụ trợ, UBND xã Hà Vinh đã thành lập đoàn kiểm tra. Đoàn kiểm tra đã mất hơn 1 tháng để hoàn thành công tác kiểm tra, xác minh lại các vấn đề tại thôn Lương Thôn và ban hành kết luận ngày 18-3-2020. Ngày 20-3-2020, UBND xã đã tổ chức hội nghị đối thoại, công bố kết luận kiểm tra tới rộng rãi cán bộ, nhân dân thôn Lương Thôn.

Theo Kết luận số 01/KL-ĐKT ngày 18-3-2020 của UBND xã Hà Vinh về việc kiểm tra xây dựng công trình Đình làng Lương Thôn: Việc triển khai, tổ chức xây dựng đình làng được chi bộ, nhân dân làng Lương Thôn dân chủ bàn bạc, có nghị quyết thống nhất xây dựng. Chi ủy chi bộ và thôn có báo cáo, xin chủ trương xây dựng đình làng với đảng ủy, UBND xã và được đảng ủy, UBND xã thống nhất. Ban kiến thiết xây dựng đình làng được hội nghị nhân dân bầu, khi thực hiện công trình, có dự toán xây dựng đình làng, hậu cung, có hợp đồng giao khoán thầu xây dựng, có nhật ký ghi mua vật tư xây dựng đình, hậu cung, sân, tường rào; có biên bản nghiệm thu từng hạng mục công trình và biên bản nghiệm thu công trình hoàn thành đưa vào sử dụng. Ban kiến thiết xây dựng nêu cao tinh thần trách nhiệm, năng động, nhiệt tình trong việc kêu gọi, vận động các tổ chức, cá nhân trong và ngoài làng ủng hộ bằng tiền và vật chất với tổng trị giá 796.300.000 đồng. Sau khi triển khai xây dựng đình làng, ban kiến thiết đã vận động nhân dân tự nguyện đóng góp được 570.958.000 đồng/653.400.000 đồng (đạt 87,38% so với tổng số tiền dự kiến thu theo đầu khẩu của nhân dân trong thôn).

Tuy nhiên, trong kết luận đoàn kiểm tra của UBND xã Hà Vinh cũng chỉ ra khuyết điểm đó là nhật ký theo dõi vật liệu xây dựng đình làng chưa được chi tiết, cụ thể đến từng khối lượng vật liệu; không có bản vẽ thiết kế thi công công trình đình làng; không có nhật ký thi công, giám sát công trình; chứng từ, hóa đơn mua nguyên vật liệu chưa đầy đủ, quá trình đoàn kiểm tra, thôn mới bổ sung. Ban kiến thiết xây dựng đình làng mà đứng đầu là bí thư chi bộ, phó bí thư chi bộ kiêm trưởng thôn thiếu sâu sát trong việc khảo giá nguyên vật liệu, thiếu hiểu biết trong việc khoán nhân công xây đình làng dẫn đến việc mua vật liệu đình, làm sân, tường rào, khuôn viên tăng 41.496.667 đồng; khoán nhân công xây đình tăng 34.296.750 đồng. Cụ thể, kết quả kiểm tra giá vật liệu có sự chênh lệch về giá cả. Đơn cử như: 10m3 đá 4x6 được thôn kê khai giá là 300.000 đồng/m3 nhưng đoàn kiểm tra đơn giá thực tế là 170.000 đồng/m3. Tương tự, 98m3 đá 1x2 được thôn kê khai giá là 300.000 đồng/m3 nhưng giá thực tế đoàn kiểm tra xác minh chỉ là 243.061 đồng/m3; 50m3 đất đổ nền chênh lệch giá từ 45.000 đồng/m3 lên 65.000 đồng/m3. Các giá khoán nhân công lát đá, lợp ngói, công xây dựng cũng chênh lệch so với giá thực tế mà đoàn đã kiểm tra.

Tại kết luận này, đoàn kiểm tra của UBND xã Hà Vinh cũng kiến nghị UBND xã Hà Vinh có hình thức kiểm điểm, xử lý đối với ban kiến thiết xây dựng Đình làng Lương Thôn vì thiếu sâu sát trong việc khảo sát giá vật liệu và khoán nhân công, để tăng giá trị công trình với số tiền 75.793.417 đồng. Công trình Đình làng Lương Thôn là công trình tự quản (thực hiện theo Pháp lệnh 34 về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn), do vậy việc truy thu số tiền do ban kiến thiết xây dựng đình làng thiếu kinh nghiệm, thiếu sâu sát làm thất thoát hay không do hội nghị nhân dân làng Lương Thôn quyết định.

Tuy nhiên, theo một số người dân ở thôn Lương Thôn, kết luận của UBND xã Lương Thôn chưa thực sự “thuyết phục” bởi lẽ chính sự thiếu kinh nghiệm, chưa sâu sát của một số cán bộ thôn đã khiến công trình “đội giá” lên cao. Hay nói cách khác, một phần những đóng góp, ủng hộ của nhân dân, của các nhà hảo tâm cho công trình Đình làng Lương Thôn đã bị sử dụng một cách thiếu minh bạch. Một số đảng viên, người dân trong thôn tiếp tục có đơn thư gửi lên huyện đề nghị làm rõ vấn đề trên.

Nhóm P.V