Di chúc - Sự kết tinh của tinh hoa đạo đức và tâm hồn cao đẹp Hồ Chí Minh!

“Di chúc” là văn kiện lịch sử vô giá, là sự kết tinh của tinh hoa đạo đức và tâm hồn cao đẹp Hồ Chí Minh. Với việc vạch ra phương hướng phát triển cho cách mạng Việt Nam hôm nay và tương lai, bảo vật quốc gia này đã trở thành di sản “vô tiền khoáng hậu” trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước hào hùng của dân tộc Việt Nam.

Đường dây 500kV mạch 3 Quảng Trạch - Phố Nối hoàn thành, sẽ giúp lưu thông “mạch máu điện năng”, góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội đất nước phát triển.

Giá trị vượt thời đại

Tròn 55 năm kể từ thời khắc đau thương vô hạn, khi dân tộc Việt Nam phải tiễn biệt Chủ tịch Hồ Chí Minh về với “thế giới người hiền”. Người ra đi nhưng đã để lại “muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng”, cùng bản “Di chúc” thiêng liêng kết tinh Tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường phát triển của dân tộc Việt Nam.

Được Bác đặt bút viết những chữ đầu tiên vào lúc 9 giờ sáng, ngày 10/5/1965, khi Người tròn 75 tuổi và dưới tiêu đề “Tuyệt đối bí mật”. Bản “Di chúc” lúc này gồm 3 trang, do chính Bác đánh máy, ở cuối đề ngày 15/5/1965. Đây là bản Di chúc hoàn chỉnh có chữ ký của Bác và bên cạnh có chữ ký của đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Đến năm 1968, Bác viết bổ sung thêm một số đoạn, gồm 6 trang viết tay. Trong đó, Bác viết lại đoạn mở đầu và đoạn nói “về việc riêng” đã viết trong bản năm 1965 và viết thêm một số đoạn nói về những công việc cần làm sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước của Nhân dân ta hoàn toàn thắng lợi. Đến ngày 10/5/1969, Bác viết lại toàn bộ đoạn mở đầu Di chúc, gồm 1 trang viết tay. Sau đó, trong các ngày từ 11 đến 19/5/1969, Bác còn tiếp tục sửa chữa bản “Di chúc” của các năm 1965, 1968, 1969. Và đúng 10 giờ ngày 19/5/1969 - kỷ niệm ngày sinh lần thứ 79, Bác đọc lại lần cuối cùng tất cả các bản “Di chúc” đã viết trước đó, rồi xếp tất cả bỏ vào phong bì và cất đi...

Trong không khí trầm hùng của Lễ tang tiễn biệt Người (tháng 9/1969), lần đầu tiên “Di chúc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh được công bố đến toàn thể đồng bào và quan khách quốc tế.

“Di chúc” là sự thể hiện cao nhất tâm nguyện, tình cảm, ý chí, niềm tin và trách nhiệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh với Tổ quốc, Nhân dân và sự nghiệp cách mạng của dân tộc ta. Trong “Di chúc”, Người nhấn mạnh: “Suốt đời tôi hết lòng hết sức phục vụ Tổ quốc, phục vụ cách mạng, phục vụ Nhân dân. Nay dù phải từ biệt thế giới này, tôi không có điều gì phải hối hận, chỉ tiếc là tiếc rằng không được phục vụ lâu hơn nữa, nhiều hơn nữa”. Cuộc đời vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh là cuộc đời tranh đấu không ngơi nghỉ và cống hiến trọn vẹn cho sự nghiệp cách mạng của Nhân dân ta, của dân tộc ta. “Người đã sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng ta; Người xây dựng nền Cộng hòa dân chủ Việt Nam và Mặt trận Dân tộc thống nhất, là người cha thân yêu của các lực lượng vũ trang Nhân dân Việt Nam. Người là linh hồn, là ngọn cờ chói lọi, lãnh đạo toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đoàn kết một lòng, chiến đấu anh dũng, viết nên những trang sử vẻ vang nhất của Tổ quốc ta” (Tổng Bí thư Lê Duẩn).

“Di chúc” được xem là công trình lý luận về xây dựng và củng cố Đảng cầm quyền. Trong “Di chúc”, Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đày tớ thật trung thành của Nhân dân”. Đồng thời “Đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân ta. Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình”. Những lời Người căn dặn cũng chính là những vấn đề cốt yếu của công tác xây dựng Đảng. Để rồi, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã trở thành nhiệm vụ chiến lược, là công việc thường xuyên để giữ vững vai trò lãnh đạo và cầm quyền của Đảng. Ngoài ra, sự vững mạnh của Đảng còn được khẳng định trong mối quan hệ đoàn kết chặt chẽ với các đảng cộng sản và bè bạn quốc tế. Do đó, điều Bác dặn trong “Di chúc” về phong trào cộng sản thế giới là sự chỉ dẫn, định hướng quan trọng cho quan hệ đối ngoại của Đảng. Đó là nguyên tắc đoàn kết quốc tế dựa trên “nền tảng Chủ nghĩa Mác - Lênin và Chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý có tình”.

“Di chúc” là “bản phác thảo” về lý luận sự nghiệp đổi mới và xây dựng xã hội XHCN ở Việt Nam. Bởi lẽ, ở đó kết tinh tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc và CNXH; cũng như vận dụng Chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh Việt Nam. Đó là mối quan hệ giữa công bằng và tiến bộ xã hội, mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển văn hóa trong xây dựng xã hội mới. Là sức mạnh đại đoàn kết dân tộc và sức mạnh thời đại, động lực lợi ích và chăm lo chu đáo tới cuộc sống con người. Là tư tưởng trọng dân, coi dân là gốc, là chủ thể của sự nghiệp xây dựng và đổi mới đất nước... Đặc biệt, “Di chúc” đã phác thảo những vấn đề quan trọng của sự nghiệp đổi mới đất nước, mà như Bác đã chỉ rõ "là một công việc cực kỳ to lớn, nặng nề và phức tạp”, là “cuộc chiến đấu chống lại những gì đã cũ kỹ, hư hỏng để tạo ra những cái mới mẻ, tốt tươi”. Do đó, Người yêu cầu, Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa nhằm không ngừng nâng cao đời sống của Nhân dân. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, xây dựng CNXH trong hoàn cảnh, điều kiện nước ta phải đặc biệt chú trọng phát huy khả năng sáng tạo của dân, “động viên toàn dân, tổ chức và giáo dục toàn dân, dựa vào lực lượng vĩ đại của toàn dân”.

Những thành tựu lịch sử

Tròn 55 năm thực hiện “Di chúc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh càng cho thấy, những giá trị to lớn của bảo vật quốc gia vô giá này và những bài học được đúc rút ra, đến nay không chỉ vẫn vẹn nguyên giá trị, mà còn tiếp tục phát huy trong giai đoạn cách mạng mới. Đó là bài học về tinh thần lạc quan và bản lĩnh khoa học cách mạng của Đảng. Bài học về sự đoàn kết, thống nhất trong Đảng. Bài học về thực hành dân chủ rộng rãi, thường xuyên, nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình. Bài học về sự quan tâm đặc biệt sâu sắc tới thế hệ trẻ - chủ nhân tương lai của đất nước. Bài học về chăm lo, không ngừng nâng cao đời sống của Nhân dân. Bài học về tinh thần cống hiến cho lý tưởng cách mạng.

Sau khi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước giành toàn thắng, đất nước thống nhất, Đảng ta đã tập trung sức lực và trí tuệ lãnh đạo Nhân dân ta tiến hành công cuộc cách mạng, đưa cả nước đi theo con đường mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chọn: Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH. Qua đó, bước đầu thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới, đem lại phồn vinh cho đất nước, no ấm, hạnh phúc cho Nhân dân.

Nhìn lại thành tựu công cuộc đổi mới đất nước suốt gần 40 năm qua, để tự hào khẳng định rằng: Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay. Minh chứng qua những con số ấn tượng, với tốc độ tăng trưởng kinh tế trung bình những năm gần đây luôn đạt gần 7%/năm. Quy mô GDP không ngừng được mở rộng, năm 2023 đạt khoảng 430 tỷ USD, trở thành nền kinh tế lớn thứ 5 trong ASEAN và thứ 35/40 nền kinh tế lớn nhất thế giới. GDP bình quân đầu người năm 2023 đạt khoảng 4.300 USD, đưa Việt Nam đã ra khỏi nhóm các nước có thu nhập thấp (từ năm 2008) và sẽ trở thành nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2030 (dự kiến đạt khoảng 7.500 USD). Đặc biệt, từ một nước thiếu lương thực triền miên, đến nay Việt Nam đã trở thành nước xuất khẩu gạo và nhiều nông sản thuộc top đầu thế giới. Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 22 toàn cầu và là một trong những quốc gia hàng đầu ASEAN về thu hút FDI.

Dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và sự nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị trong thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững, với con người là trung tâm, nhờ đó Liên hợp quốc đã công nhận Việt Nam là một trong những nước đi đầu trong việc hiện thực hóa các Mục tiêu Thiên niên kỷ. Những tháng đầu năm 2024, Chỉ số phát triển con người của Việt Nam tăng 8 bậc, xếp thứ 107/193 quốc gia, vùng lãnh thổ được xếp hạng. Chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 11 bậc, xếp thứ 54/143 quốc gia, vùng lãnh thổ được xếp hạng. Cùng với đó là những thành tựu nổi bật trong giáo dục, y tế, xóa đói giảm nghèo, an sinh xã hội... đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân Việt Nam.

Cùng với phát triển kinh tế là trọng tâm, công tác xây dựng Đảng thực sự đoàn kết, trong sạch, vững mạnh và tăng cường giáo dục Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh trong Đảng và trong toàn xã hội, luôn được xác định là nhiệm vụ then chốt. Qua quá trình lãnh đạo công cuộc đổi mới và phát triển đất nước gần 40 năm qua, Đảng ta một lần nữa khẳng định, Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh là nền tảng tư tưởng, là kim chỉ nam cho hành động của Đảng và đang trở thành tư tưởng chính trị chủ đạo trong đời sống của đất nước. Đồng thời, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng luôn được được đẩy mạnh và ngày càng sâu sắc, toàn diện, cụ thể, rõ ràng hơn. Đặc biệt, công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực cũng được lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, toàn diện, bài bản, đi vào chiều sâu, với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả rõ rệt, mang tính đột phá. Qua đó, nhận được sự đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao và củng cố, tăng cường niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước. Cùng với đó, việc thực hiện hiệu quả và ngày càng đi vào chiều sâu Chỉ thị số 05-CT/TW và Kết luận 01-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, đã và đang góp phần đấu tranh ngăn chặn tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên...

Trong “Di chúc” thiêng liêng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt nhắc nhở đến việc chăm lo xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau. Thực hiện di nguyện của Người, Đảng luôn quan tâm chăm lo, đào tạo và bồi dưỡng thế hệ trẻ, coi đây là lực lượng kế tục trung thành sự nghiệp cách mạng. Từ đó, qua công cuộc đổi mới đất nước đã xây dựng được thế hệ thanh niên thời kỳ mới có đạo đức, nhân cách, tri thức, sức khỏe, tư duy năng động và hành động sáng tạo; nêu cao lòng yêu nước, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN. Kế tục lớp lớp cha anh, thế hệ trẻ Việt Nam ngày nay không ngại khó khăn, gian khổ, tình nguyện vì cộng đồng; có trách nhiệm với gia đình, xã hội; có ý chí vươn lên trong học tập, lao động, lập thân, lập nghiệp và luôn tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và tiền đồ phát triển của đất nước.

Vị thế đất nước và uy tín quốc tế mà Việt Nam gây dựng được như ngày nay, trước hết là dựa trên lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đó là “chủ nghĩa quốc tế vô sản, có lý, có tình”, hay tinh thần quốc tế vô sản chân chính; đồng thời, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Nhờ đó, từ một nước bị bao vây, cấm vận, Việt Nam đã mở rộng, làm sâu sắc thêm quan hệ ngoại giao với 193 nước; trong đó có 3 nước quan hệ đặc biệt, 6 nước đối tác chiến lược toàn diện, 12 nước đối tác chiến lược và 12 nước đối tác toàn diện. Đặc biệt, dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhất là cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, lý luận, chính sách “ngoại giao cây tre” đã tạo những bước ngoặt mang tính lịch sử, giúp thay đổi về chất trong quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác lớn. Từ đó, tạo dựng nên vị thế, uy tín và hình ảnh một Việt Nam hòa bình, sẵn sàng làm bạn, làm đối tác tin cậy trên trường quốc tế.

Có thể khẳng định, những thành tựu to lớn và có ý nghĩa lịch sử ấy, là sản phẩm được kết tinh từ sức sáng tạo dồi dào, tinh thần lao động không ngơi nghỉ và là kết quả của cả một quá trình nỗ lực phấn đấu bền bỉ, liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta. Thành tựu ấy đang và sẽ là nền tảng quan trọng để Đảng ta hoàn thiện đường lối xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN trong giai đoạn mới. Đồng thời, đặt nền móng vững chắc để tiếp tục xây dựng một nước Việt Nam “hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh”, để thỏa tâm nguyện của Bác lúc sinh thời.

Bài và ảnh: Khôi Nguyên