Xuất khẩu tăng trưởng nhờ tập trung nguồn lực, tận dụng cơ hội, chủ động ứng phó với biến động toàn cầu

Hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa xuất khẩu của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh năm 2025 tiếp tục tăng trưởng khá ấn tượng.

Công nhân Công ty TNHH Ny Hoa Việt, đóng tại xã Triệu Lộc trong ca sản xuất.

Với 304 doanh nghiệp xuất khẩu, đưa hàng hóa đến 68 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới. Tổng giá trị xuất khẩu 9 tháng ước đạt 5.353,481 triệu USD, tăng 22% so với cùng kỳ và bằng 66,9% so với kế hoạch năm 2025.

Triển khai thực hiện nhiệm vụ xuất khẩu năm 2025, trong điều kiện chịu nhiều biến động phức tạp, khó lường. Cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt. Xung đột, chiến tranh diễn ra ở nhiều khu vực, phức tạp hơn. Chiến tranh thương mại, chính sách thuế đối ứng ảnh hưởng mạnh đến kinh tế toàn cầu, đặc biệt là các nền kinh tế có độ mở lớn, trong đó có Việt Nam. Trong nước, kinh tế - xã hội phát triển chưa bền vững, còn nhiều khó khăn, thách thức,...

Trong tỉnh, chất lượng, sức cạnh tranh của các doanh nghiệp (DN) và sản phẩm còn thấp. Chất lượng nguồn nhân lực, năng suất lao động, năng lực khoa học - công nghệ còn hạn chế. Nhiều điểm nghẽn, trở ngại chưa được tháo gỡ, giải quyết triệt để,... là một trong những nguyên nhân kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của tỉnh một số năm trước đây chưa đạt so với kế hoạch.

Xác định xuất khẩu là một hoạt động quan trọng trong lĩnh vực kinh tế đối ngoại, nhằm khai thác tối đa tiềm năng nội lực của tỉnh, phục vụ cho phát triển kinh tế - xã hội trong xu hướng hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng đi vào chiều sâu và rộng, theo mô hình “nền kinh tế mở” tỉnh Thanh Hóa đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp, tạo điều kiện thuận lợi cho DN hoạt động xuất khẩu. Chủ động ứng phó với những biến động toàn cầu, nhất là chính sách thuế đối ứng của Mỹ, khó khăn, vướng mắc trong nước và trong tỉnh, tập trung nguồn lực, tận dụng cơ hội, triển khai các văn bản chỉ đạo điều hành và các giải pháp của Chính phủ về phát triển kinh tế, xã hội, đặc biệt là nỗ lực của cộng đồng DN đa dạng hóa thị trường.

Mặt khác, tháng 9 vừa qua cũng là bắt đầu vào thời vụ của một số mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao, nên xuất khẩu đã tăng nhẹ so với tháng trước. Sau hơn một tháng Hoa Kỳ áp dụng mức thuế đối ứng 20% với Việt Nam ngày 7/8/2025 cũng làm ảnh hưởng đáng kể đến hoạt động sản xuất và các đơn đặt hàng, tuy nhiên các DN trên địa bàn tỉnh cũng đã và đang dần thích nghi, điều chỉnh sản xuất để đáp ứng các đơn hàng. Bên cạnh đó chuyển hướng khai thác mở rộng sang các thị trường khác, giảm phụ thuộc vào thị trường Mỹ, đặc biệt là các thị trường đã được ký kết hiệp định thương mại tự do để tận dụng các lợi thế, đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa.

Khai thác hiệu quả các hiệp định thương mại tự do (FTA), mở rộng và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu. Trong đó, việc triển khai Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) được đánh giá là một trong những hiệp định thương mại tự do quan trọng, mở ra thị trường rộng lớn và nhiều cơ hội cho các DN Việt Nam nói chung và Thanh Hóa nói riêng. Các DN đã khai thác tốt tiềm năng của tỉnh và các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, trong đó có RCEP để tăng xuất khẩu hàng hóa, nên tăng trưởng giá trị xuất khẩu vẫn ở mức cao.

Điển hình như Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thủy sản FXPT hoạt động trong khu vực Cảng cá Lạch Hới với công suất chế biến thủy sản đạt khoảng 850 - 900 tấn/năm, tạo việc làm cho hơn 190 lao động trực tiếp. Sản phẩm chủ lực của công ty là sushi, sashimi từ mực, xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản. Ngoài ra, công ty có định hướng chế biến, xuất khẩu một số các sản phẩm mới, mở rộng thị trường xuất khẩu sang các nước và vùng lãnh thổ: Trung Quốc, Đài Loan, châu Âu.

Để có thể mở ra cánh cửa xuất khẩu, đưa sản phẩm tiêu thụ tại Nhật Bản - một trong những thị trường khó tính và khắt khe bậc nhất thế giới, đó là sự nỗ lực, quyết tâm, năng động, sáng tạo của đội ngũ ban lãnh đạo, cán bộ, người lao động Công ty TNHH Xuất nhập khẩu thủy sản FXPT. Cùng với việc đầu tư mạnh mẽ cơ sở vật chất, máy móc, trang thiết bị, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - kỹ thuật, yếu tố quan trọng nhất là tuân thủ nghiêm ngặt quy trình, kỹ thuật chế biến sản phẩm. Hiện nay, công ty đang sản xuất và duy trì hệ thống kiểm soát chất lượng theo các tiêu chuẩn HACCP, ISO 22000 và được Bộ Nông nghiệp và Môi trường cấp mã số xuất khẩu. Thời gian tới, công ty sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp để nâng cao chất lượng sản phẩm, đa dạng hóa mặt hàng và mở rộng thị trường xuất khẩu, tiết giảm chi phí sản xuất, tăng sức cạnh tranh. Để từ đó, hoạt động chế biến, xuất khẩu của DN đạt giá trị cao; đời sống cán bộ, nhân viên được cải thiện; các sản phẩm chế biến từ thủy sản Việt Nam sẽ ngày càng có mặt ở nhiều thị trường thế giới...

9 tháng năm 2025 hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa xuất khẩu của các DN trên địa bàn tỉnh tiếp tục tăng trưởng ấn tượng. Tổng giá trị xuất khẩu 9 tháng ước đạt 5.353,481 triệu USD, tăng 22% so với cùng kỳ và bằng 66,9% so với kế hoạch năm 2025. Trong đó, tổng giá trị xuất khẩu tháng 9 năm 2025 ước đạt 649,345 triệu USD, tăng 2,4% so với tháng trước.

Kết quả nêu trên cho thấy xuất khẩu tiếp tục là điểm sáng trong bức tranh kinh tế của tỉnh trong bối cảnh thị trường, thời tiết... nhiều khó khăn, bất lợi. Cơ cấu ngành hàng xuất khẩu có chuyển biến rõ rệt với 55 chủng loại hàng hóa, từ các mặt hàng nông, lâm, thủy sản làm chủ lực chuyển dần sang các mặt hàng công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp với ngành hàng mũi nhọn là xăng dầu và sản phẩm sau hóa dầu, may mặc và giày dép, lốp ô tô phù hợp với tình hình phát triển sản xuất và chuyển dịch cơ cấu GDP của tỉnh. Bên cạnh đó, tăng trưởng xuất khẩu đã đóng góp vai trò quan trọng thực hiện mục tiêu tăng trưởng sản xuất công nghiệp toàn tỉnh. Tỷ trọng giá trị sản xuất các mặt hàng xuất khẩu trong tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn tỉnh tăng nhanh. Xuất khẩu tăng trưởng đã giải quyết thị trường tiêu thụ cho hàng hóa nông, lâm, thủy sản chế biến. Đồng thời, tạo thêm nhiều việc làm cho người lao động, đặc biệt là trong các ngành hàng may mặc, giày dép và tiểu thủ công nghiệp.

Xuất khẩu của các DN FDI trong lĩnh vực may mặc, giày thể thao tăng trưởng đột phá. Giai đoạn từ năm 2021 đến nay, DN xuất khẩu tăng nhanh về số lượng, quy mô, đặc biệt là khối DN FDI. Nếu như năm 2021 toàn tỉnh chỉ có 137 DN xuất khẩu, thì đến nay đã có 304 DN xuất khẩu.

Sự thích ứng kịp thời của các DN Thanh Hóa trong hội nhập quốc tế được minh chứng như: Năm 2021, hàng hóa của tỉnh xuất khẩu qua 52 nước, đến nay đã xuất khẩu sang 68 quốc gia và vùng lãnh thổ. So với giai đoạn trước, hàng hóa xuất khẩu của tỉnh vào các thị trường lớn trên thế giới: Mỹ, Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc đã có bước tăng trưởng nhanh và tương đối đồng đều. Nguyên nhân chủ yếu là do việc thực thi các Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã giúp cho hàng hóa của các DN trong tỉnh vượt qua được bảo hộ mậu dịch bằng hàng rào thuế quan.

Đại diện lãnh đạo Sở Công Thương cũng khẳng định, hoạt động xuất khẩu không chỉ mang lại nguồn ngoại tệ và góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn tạo điều kiện cho DN Thanh Hóa nâng cao trình độ quản trị, chất lượng sản phẩm và khả năng cạnh tranh. Xác định nhu cầu tăng cao vào dịp mua sắm cuối năm là cơ hội đẩy mạnh xuất khẩu một số mặt hàng tỉnh Thanh Hóa có thế mạnh như: dệt may, da giày, hoa quả đóng hộp, chế biến thủy, hải sản,... Mặt khác, các tháng cuối năm bắt đầu vào thời vụ của một số mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao. Sở Công Thương đã và đang đồng hành cùng DN trong hỗ trợ thông tin thị trường, kết nối giao thương và tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế... Các DN trong tỉnh cần tận dụng cơ hội của thị trường trong vài tháng cuối năm để khai thác triệt để cơ hội xuất khẩu vào các thị trường lớn như Mỹ, EU, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc. Bên cạnh đó, đẩy mạnh hoạt động đàm phán để xúc tiến thương mại đến các thị trường còn dư địa phát triển. Đây là tín hiệu tốt cho hoạt động xuất khẩu hàng hóa những tháng cuối năm và là tiền đề để tỉnh Thanh Hóa hoàn thành mục tiêu xuất khẩu 8 tỷ USD, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2025.

Bài và ảnh: Thùy Dương