Từ quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh về liêm, chính đến việc xây dựng chính quyền liêm chính trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặc biệt coi trọng việc xây dựng chính quyền liêm chính. Ngay sau khi Cách mạng Tháng Tám thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Người đã quyết tâm xây dựng một nền chính trị liêm khiết. Người khẳng định: “Chính phủ sau đây phải là một chính phủ liêm khiết”.

Hội thảo nâng cao chất lượng xây dựng và nhân rộng các mô hình, điển hình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trên địa bàn huyện Thạch Thành (tháng 9-2023).

Đức liêm và đức chính theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Hiện nay, đức liêm, đức chính được đặt lên vị trí hàng đầu trong hệ giá trị đạo đức cách mạng bởi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên. Từ yêu cầu của thực tiễn, từ sự khắc ghi lời căn dặn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tỉnh Thanh Hóa đang ra sức phấn đấu xây dựng tỉnh kiểu mẫu, trong đó, mục tiêu quan trọng hàng đầu là xây dựng chính quyền liêm chính, kiến tạo, vì Nhân dân phục vụ.

Trước hết, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, liêm là liêm khiết, “không tham ô và luôn luôn tôn trọng, giữ gìn của công và của dân”. Liêm còn là trong sạch, không tham lam. “Không tham địa vị. Không tham tiền tài. Không tham sung sướng. Không ham người tâng bốc mình” - Bác chỉ ra giá trị của liêm. Với mỗi con người, liêm mang lại sự “quang minh chính đại” vì người liêm thì không tham lam nên không có gì mờ ám, khuất tất phải giấu diếm. Cũng vì không tham lam, không bị dục vọng làm mờ mắt nên tâm họ sáng mà tâm có sáng thì trí mới thông, nhận thức và hành động mới sáng suốt. Người có đức liêm cũng là người có liêm sỉ, tức là biết phân biệt phải trái, đúng sai. Người có đức liêm sẽ tạo được uy tín và sự kính nể của những người xung quanh. Đức liêm của người cán bộ sẽ tạo lòng tin của Nhân dân vào Chính phủ, vào chế độ.

Về đức chính, Chủ tịch Hồ Chí Minh đưa ra định nghĩa: “Chính nghĩa là không tà, nghĩa là thẳng thắn, đứng đắn”, “là việc phải thì dù nhỏ cũng làm, việc trái thì dù nhỏ cũng tránh”. Người có đức chính là người chính trực, đúng mực, công tâm, luôn hành động theo lẽ phải, kiên quyết bảo vệ lẽ phải. Đức chính đòi hỏi con người phải có sự chính trực, dũng cảm đấu tranh với cái xấu để bảo vệ lẽ phải. Do đó, chính là sự biểu hiện đầy đủ nhất của nhân cách con người. Ý nghĩa của chính vô cùng sâu rộng, trân trọng cái tốt, vun đắp mầm thiện, mầm chính trong mỗi con người, độ lượng và giúp con người sửa chữa khuyết điểm là thái độ cần có của người cách mạng.

Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, khi con người có 3 mối quan hệ là với mình, với người, với việc thì người có đức chính phải hành xử theo nguyên tắc: Đối với mình thì không tự cao, tự đại, luôn chịu khó học tập cầu tiến bộ, luôn tự phê bình và lắng nghe phê bình để phát triển điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân. Đối với người thì phải yêu quý, kính trọng, giúp đỡ, không nịnh hót người trên, không xem khinh người dưới, luôn có thái độ chân thành, khiêm tốn, đoàn kết thật thà. Đối với việc thì phải để việc công, lợi chung lên trước việc tư, lợi tư. Đã phụ trách việc gì thì quyết làm cho kỳ được, làm đến nơi đến chốn, không sợ khó khăn, nguy hiểm. Việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh. Mỗi ngày cố làm một việc lợi cho nước, cho dân bởi trong tiền đồ chung có tiền đồ của mỗi con người.

Thanh Hóa xây dựng chính quyền liêm chính theo tư tưởng Hồ Chí Minh

Từ yêu cầu của thực tiễn khách quan, từ ý thức vận dụng sáng tạo tư tưởng Hồ Chí Minh trong điều kiện mới, đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã khẳng định quyết tâm xây dựng chính quyền liêm chính, xem đây là tiêu chí hành động, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, then chốt.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã quyết liệt triển khai, thực hiện các giải pháp đồng bộ, nhất quán để khẳng định quyết tâm chính trị “Đảng ta là đạo đức, là văn minh” theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Điểm nổi bật là việc triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xây dựng văn hóa liêm chính gắn với việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI, khóa XII, Kết luận số 21-KL/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” và Kết luận số 01-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị “Về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.

Huyện ủy Như Xuân tuyên dương các điển hình học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh (tháng 3-2023).

Thấm nhuần lời dạy của Bác “Đảng lãnh đạo, Đảng cầm quyền, mỗi đảng viên của Đảng phải giữ gìn đức liêm, người đứng đầu phải là tấm gương”, Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã chỉ đạo, hướng dẫn, cụ thể hóa các quy định của Trung ương về kiểm soát quyền lực, về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, về cơ chế giám sát, kiểm tra hoạt động của các cơ quan Đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở; thực hiện tốt Quy định số 55-QĐ/TW của Bộ Chính trị về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quy định số 08-QĐi/TW của Ban Chấp hành Trung ương về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên; Quyết định 1089-QĐ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên.

Các cấp ủy Đảng từ tỉnh đến cơ sở gắn việc xây dựng chính quyền liêm chính với đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Điểm nổi bật là việc triển khai thực hiện sâu rộng chuyên đề toàn khóa nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng, chuyên đề toàn khóa, hằng năm của tỉnh gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị và các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước: Chuyên đề năm 2021: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc”; chuyên đề năm 2022: “Phát huy ý chí tự lực, tự cường, khát vọng xây dựng và phát triển Thanh Hóa đến năm 2025 trở thành một cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc; đến năm 2030 trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại”; chuyên đề năm 2023: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về phát huy giá trị văn hóa, sức mạnh con người trong sự nghiệp cách mạng, góp phần xây dựng tỉnh Thanh Hóa giàu đẹp văn minh”.

100% các cơ quan, địa phương, đơn vị đã rà soát, bổ sung, cụ thể hóa các nội dung của Kết luận số 01-KL/TW thành những tiêu chí, mục tiêu cụ thể để thực hiện, gắn việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh với xây dựng tập thể, cơ quan, đơn vị, địa phương kiểu mẫu, công dân kiểu mẫu; đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, tự diễn biến, tự chuyển hóa trong nội bộ; lựa chọn các khâu đột phá, các vấn đề bức xúc, nổi cộm để xây dựng kế hoạch và tập trung lãnh đạo, chỉ đạo giải quyết dứt điểm, góp phần chuyển biến rõ nét trong thực hiện nhiệm vụ ở nhiều địa phương, đơn vị.

Việc biểu dương, khen thưởng, tôn vinh các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh nhất là những tập thể, cá nhân điển hình trong tham gia phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh, cổ vũ, động viên, khích lệ tinh thần thi đua yêu nước, góp phần đưa việc học tập và làm theo Bác trên địa bàn tỉnh càng thêm sâu sắc, sinh động, phù hợp với tình hình thực tiễn và có sức lan toả lớn. Trong giai đoạn 2021 - 2023, cấp tỉnh đã biểu dương 344 tập thể, cá nhân; cấp huyện biểu dương 3.525 tập thể, cá nhân; cấp xã biểu dương 15.944 tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo Bác.

Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực (PCTN, TC) được đặc biệt coi trọng. Từ năm 2022 đến nay, các cơ quan chức năng đã phát hiện, xử lý, khởi tố điều tra nhiều vụ án, vụ việc về các tội TN, TC, cho thấy, quyết tâm chính trị rất cao về công tác đấu tranh PCTN, TC toàn diện trên tất cả các cấp, từ tỉnh đến cơ sở, thực hiện đúng chủ trương của Trung ương “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”.

Theo đánh giá của Thanh tra Chính phủ, công tác PCTN tỉnh Thanh Hóa đạt 71,55/100 điểm, đứng thứ 4/63 tỉnh, thành cả nước và Thanh Hóa là 1 trong 9 tỉnh, thành vẫn duy trì kết quả tốt. Việc tiếp nhận thông tin về công tác PCTN, TC đã được phân loại xử lý chuyển đến các cơ quan xử lý giải quyết theo thẩm quyền. Hoạt động kiểm tra, giám sát trong các cơ quan dân cử được tiến hành thường xuyên, bảo đảm khách quan, công khai, minh bạch. Công tác tiếp công dân, giải quyết đơn, thư khiếu kiện được quan tâm. Kết quả đấu tranh PCTN, TC trong thời gian qua đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng tích cực từ dư luận xã hội, củng cố được lòng tin của Nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, góp phần nâng cao nhận thức ý thức chấp hành pháp luật của đội ngũ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo quản lý các cấp.

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX nhấn mạnh hoàn thiện chuẩn hóa, đồng bộ hóa các quy chế, quy định về công tác cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu xây dựng chính quyền liêm chính trong giai đoạn mới. Nửa đầu nhiệm kỳ, Toàn tỉnh có 12.410 cấp ủy viên cơ sở, trong đó: trình độ tiến sĩ, thạc sĩ 1.788, tăng 76,1% so với nhiệm kỳ trước; đại học 9.698, tăng 20,6%; cao đẳng 218, giảm 67,6%; trung cấp 644, giảm 80,8%. Đến nay, toàn tỉnh cơ bản bố trí bí thư cấp ủy cấp huyện, chủ tịch UBND cấp huyện không phải người địa phương; 559/559 xã, phường, thị trấn bố trí bí thư cấp ủy hoặc chủ tịch UBND cấp xã không phải người địa phương; công tác điều động, luân chuyển cán bộ được thực hiện mạnh mẽ, tạo chuyển biến tích cực; trong gần 3 năm qua, đã điều động, bổ nhiệm, luân chuyển 588 lượt cán bộ.

Việc bổ nhiệm cán bộ và giới thiệu cán bộ ứng cử được đổi mới, mở rộng dân chủ, đạt kết quả rõ nét; từ năm 2021 đến nay, đã bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, giới thiệu cán bộ ứng cử 2.669 lượt cán bộ (diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy quản lý 77 lượt; diện ban thường vụ cấp ủy cấp huyện và tương đương quản lý 2.592 lượt).

Tỉnh đã có những chủ trương, chính sách nhằm đổi mới, hoàn thiện chuẩn mực đạo đức công vụ, văn hóa công sở. UBND tỉnh đã ban hành: Chỉ thị số 08/CT-UBND về tăng cường kỷ cương, kỷ luật hành chính trong công tác quản lý Nhà nước của các cấp, các ngành trên địa bàn tỉnh; Chỉ thị số 10/CT-UBND về tăng cường trách nhiệm trong công tác tham mưu, giải quyết công việc của các cơ quan Nhà nước trên địa bàn tỉnh... Đa phần đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức (CB, CC, VC) của tỉnh đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đặt ra, có tinh thần trách nhiệm trong công việc, giữ vững đạo đức, phẩm chất cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ luật và chấp hành sự phân công của tổ chức, gắn bó mật thiết với Nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đội ngũ CB, CC, VC tham gia công tác quản lý, lãnh đạo các cấp phát huy tốt vai trò và khả năng của mình, không ngừng nâng cao hiệu quả lãnh đạo, quản lý, điều hành, góp phần tích cực vào sự đổi mới hoạt động của hệ thống chính trị. Từ tỉnh đến các huyện, thị xã, thành phố, phường, xã, thị trấn đã xuất hiện nhiều phong trào, sáng kiến hay, việc làm tốt, có sức lan tỏa rộng khắp, góp phần tạo chuyển biến trong nhận thức và hành động của CB, CC, VC về trách nhiệm thực thi công vụ, qua đó giúp củng cố niềm tin của Nhân dân đối với Đảng, chính quyền.

Quyết tâm của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh trong việc xây dựng một Chính quyền liêm chính là sự cụ thể hóa sinh động tư tưởng Hồ Chí Minh về liêm chính, là sự đúc kết yêu cầu khách quan của thực tiễn, đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong giai đoạn mới. Thành quả của công tác xây dựng chính quyển liêm chính trong thời gian qua góp phần quan trọng trong tốc độ phát triển kinh tế ấn tượng của tỉnh, là nền tảng quan trọng trên con đường xây dựng tỉnh Thanh Hóa trở thành cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của Tổ quốc.

Đỗ Duy Đông

(Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy)