“Tiếng sấm Điện Biên Phủ hãy còn vang vọng...”

Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã làm lung lay tận gốc rễ tường thành của chủ nghĩa thực dân và trở thành ngọn đuốc soi đường, cổ vũ, động viên các dân tộc bị áp bức trên thế giới. Chiến thắng vĩ đại ấy, cùng với dân tộc Việt Nam kiên cường, Nhân dân Việt Nam anh hùng, đã được các học giả, các nhà chính trị, quân sự, báo chí và Nhân dân yêu chuộng hòa bình trên thế giới ngợi ca bằng những ngôn từ đẹp đẽ và cao thượng nhất. Báo Thanh Hóa xin trích dẫn một số nhận xét, đánh giá và ngợi ca rất ý nghĩa ấy.

Trận Điện Biên Phủ được tái hiện qua bức tranh panorama tại Bảo tàng chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.

“Quân dân Lào vô cùng phấn khởi và tin tưởng ở thắng lợi của các bạn, coi đó là những thắng lợi của bản thân mình. Chiến thắng Điện Biên Phủ có ảnh hưởng và giá trị vô cùng to lớn đối với cuộc kháng chiến chung của ba nước Việt, Khơ-me, Lào và đối với phong trào đấu tranh bảo vệ hòa bình thế giới hiện nay, đặc biệt là đối với Pa-thét Lào, nhất là đối với Thượng Lào, nó tạo thêm nhiều thuận lợi để quân và dân Lào phát triển những thắng lợi của mình trong Đông - Xuân qua, củng cố khu giải phóng, đẩy mạnh chiến tranh du kích toàn bộ tiến lên. Không những thế, Điện Biên Phủ được giải phóng sẽ mở thông hoàn toàn biên giới giữa Thượng Lào với Bắc bộ Việt Nam, làm cho tình đoàn kết Việt - Lào càng được thắt chặt thắm thiết hơn nữa.

Với những sự liên quan chặt chẽ nói trên, chúng tôi nhận thấy rằng các bạn chiến đấu ở Điện Biên Phủ hiện nay, ngoài nhiệm vụ giải phóng cho đất nước các bạn, chính các bạn cũng đương làm nhiệm vụ giúp đỡ, đẩy mạnh cuộc kháng chiến của Pa-thét Lào”.

(Trích thư của Hoàng thân Xu-pha-nu-vông, Thủ tướng Chính phủ kháng chiến Pa-thét Lào động viên các chiến sĩ Điện Biên Phủ)

“Chúng tôi đã theo dõi từ xa chiến thắng Điện Biên Phủ; giờ phút này, chúng tôi lại sống lại như ở Điện Biên Phủ dù chỉ trong vòng một tiếng đồng hồ. Điện Biên Phủ không kết thúc ở năm 1954. Ảnh hưởng của Điện Biên Phủ tồn tại đến ngày nay và lan rộng khắp cả Đông Dương, đặc biệt là ở Campuchia.

Điện Biên Phủ không chỉ đơn thuần là một thắng lợi quân sự của những người anh em việt Nam. Điện Biên Phủ còn có giá trị về mặt củng cố sự hiểu biết, tình đoàn kết và hữu nghị giữa ba dân tộc Đông Dương: Việt Nam, Lào, Khmer”.

(Cảm tưởng của phái đoàn Campuchia sang thăm Việt Nam - Tài liệu Viện Bảo tàng quân đội, Sổ vàng 1964-1971)

“Chiến dịch Điện Biên Phủ là một cuộc quyết chiến vĩ đại trên chiến trường Đông Dương. Chiến dịch Điện Biên Phủ cũng là tượng trưng cho sự thiện chiến dũng cảm của Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Thắng lợi chiến dịch Điện Biên Phủ là một tấm gương tốt cho cuộc đấu tranh chống thực dân, giành độc lập dân tộc của Nhân dân các nước châu Á, châu Phi và châu Mỹ La-tinh.

Chiến dịch Điện Biên Phủ là sự kết thúc nhục nhã của quân đội thực dân Pháp được đế quốc Mỹ ủng hộ ở chiến trường Đông Dương.

Xin chúc Quân đội Nhân dân Việt Nam giành thắng lợi huy hoàng trong sự nghiệp đấu tranh nhằm thống nhất Tổ quốc, bảo vệ công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa, sự nghiệp xây dựng quân đội tiến lên chính quy và hiện đại”.

(Đoàn đại biểu hữu nghị quân sự Trung Quốc thăm Điện Biên Phủ ngày 24/2/1962. Nguyên soái Diệp Kiếm Anh, Thượng tướng Lưu Á Lâu, Trung tướng Tiêu Hoa)

“Nhân dân Việt Nam bắt buộc phải chiến đấu một cách vô cùng gian khổ trong gần mười năm để cuối cùng có trận chiến thắng quang vinh và lịch sử Điện Biên Phủ.

Việt Nam là một tên gọi vô cùng thân thiết, vô cùng gần gũi đối với trái tim mọi người Cu-ba. Việt Nam đối với chúng tôi là một tấm gương, một nguồn cổ vũ trong cuộc đấu tranh của chúng tôi. Nhân dân Cu-ba hiểu rất rõ vai trò vô cùng lớn lao của Nhân dân Việt Nam trong phong trào cách mạng và trong phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới. Việt Nam đã nêu cho tất cả các dân tộc bị áp bức bóc lột trên thế giới một bài học bất hủ.

...Nhân dân Việt Nam vốn là một dân tộc nhỏ bé và nghèo nàn nhưng đã đánh bại hai lực lượng phản động hùng mạnh nhất trong thế giới hiện tại. Đó là một tấm gương vĩ đại mà Nhân dân Việt Nam đã nêu cho thế giới”.

(Trích diễn văn của đồng chí Phi-đen Ca-xtơ-rô Ru-đơ - Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cu-ba, Thủ tướng Chính phủ cách mạng Cu-ba đọc nhân dịp sang thăm nước ta năm 1973)

“...Với chiến thắng vẻ vang của mình chống bọn thực dân Pháp, Nhân dân Việt Nam đã ghi vào lịch sử của thời đại chúng ta một trong những trang lịch sử đấu tranh đẹp nhất chống bọn đế quốc. Trong cuộc chiến đấu ngoan cường của Nhân dân Việt Nam anh dũng, tim chúng tôi đã hòa cùng một nhịp với các bạn trước mọi sự kiện xảy ra và chúng tôi đã cùng chia sẻ niềm vui với những người anh em Việt Nam khi nghe tin ngọn cờ chiến thắng của các bạn đã cắm lên cứ điểm Điện Biên Phủ. Điện Biên Phủ đã trở thành tượng trưng cho cuộc đấu tranh anh dũng của một dân tộc thiết tha yêu chuộng tự do và có một sức sống bất khuất...”.

(Trích lời chào mừng của đồng chí Phơ-ren-xơ Nê-dơ-van, Trưởng Đoàn Đại biểu Đảng và Chính phủ Hung-ga-ri trong buổi lễ kỷ niệm lần thứ 15 ngày thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại Hà Nội)

“...Đối với Nhân dân An-giê-ri và đối với các dân tộc bị áp bức trên thế giới, trận Điện Biên Phủ nổ ra như một tiếng sấm giữa một bầu trời xám xịt. Đó là lần đầu tiên, sau gần một trăm năm nô lệ, một nước thuộc địa đã bắt một đế quốc thực dân hùng mạnh từng nổi danh vô địch phải rút lui nhục nhã. Trải qua mấy nghìn năm, bao nhiêu cuộc khởi nghĩa của các dân tộc bị áp bức đều bị dìm trong máu. Không thể nói hết về Điện Biên Phủ, về tầm quan trọng của tiếng sét nổ ngay trên đầu thù đó. Nó vang dội khắp quả đất như một tiếng gọi không thể cưỡng lại được”.

(Trích sổ tay viết về Việt Nam sau khi đến thăm Việt Nam về của nhà thơ An-giê-ri, Ka-tep Ya-xin)

“20 năm trước đây, cùng ngày này, Nhân dân Việt Nam anh hùng đã ghi một trong những trang chói lọi nhất trong lịch sử của mình. Điện Biên Phủ là tấm gương sáng ngời tinh thần dám nghĩ dám làm, để giáng một đòn quyết liệt vào bọn xâm lược nước ngoài. Chủ nghĩa anh hùng tập thể của các chiến sĩ quân đội Nhân dân, tinh thần cao đẹp, sự hy sinh quên mình của họ đã chỉ cho cả thế giới thấy rằng: những khát vọng xâm lược hòng buộc Nhân dân Việt Nam phải quỳ gối đã bị thảm bại hoàn toàn, những mưu toan bóp nghẹt khao khát tự do và độc lập của Nhân dân Việt Nam cũng không thể nào thực hiện được.

Chiến thắng Điện Biên Phủ không chỉ có ý nghĩa chính trị to lớn với phong trào giải phóng dân tộc ở Việt Nam, mà còn ở cả Đông Dương và ở bất cứ nơi nào trên thế giới đang chiến đấu chống các thế lực của chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa đế quốc. Chính vì vậy mà ngay cả đến hôm nay, tấm gương Điện Biên Phủ vẫn còn sáng chói và nghiêm khắc cảnh cáo các âm mưu của các thế lực phản động định quay ngược bánh xe lịch sử, áp đặt ý muốn của chúng và tước bỏ quyền thiêng liêng của một dân tộc quyết giành quyền tự do và quyền tự quyết”.

(Trích báo Ngọn cờ Nông nghiệp, Bun-ga-ri, ngày 13/5/1974)

“Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ hồi năm 1954 đã là tia lửa gây ra một loạt vụ nổ khác, góp phần chấm dứt chủ nghĩa thực dân Pháp ở châu Phi. Sáu tháng sau chiến thắng Điện Biên Phủ, cuộc chiến tranh giải phóng An-giê-ri bắt đầu. Đúng một năm sau đó, Pháp buộc phải trao trả độc lập cho Ma-rốc và 4 tháng sau, trả độc lập cho Tuy-ni-di. Những thắng lợi đó đã nhanh chóng thúc đẩy sự sụp đổ của bọn đế quốc. Các nước thuộc địa cũ của Pháp được kết quả của chiến thắng Điện Biên Phủ cổ vũ, thì các dân tộc Ả-rập và châu Phi khác đã rút được bài học từ chiến thắng của Việt Nam đối với Mỹ trong cuộc chiến tranh Đông Dương thứ hai”.

(Trích dẫn “Tia lửa từ Việt Nam” trên Tạp chí Á- Phi - Mỹ La tinh, số ra ngày 24/12/1973 - Báo Quân đội Nhân dân, ngày 29/12/1973)

“Thắng lợi ở Điện Biên Phủ là một sự cổ vũ vô cùng to lớn cho các lực lượng đang đấu tranh chống lại chủ nghĩa đế quốc ở các nước thuộc địa và nửa thuộc địa, đồng thời sự phát triển ở Đông Dương trong giai đoạn gần đây đã thúc đẩy và làm tăng cường sự phản kháng cái chính sách khống chế tàn bạo của Mỹ ở các nước tư bản khác.

Giải phóng Điện Biên Phủ là thắng lợi trọng yếu trong sự nghiệp đấu tranh cho tự do và hòa bình thế giới. Thắng lợi này là thắng lợi mà Quân đội Nhân dân Việt Nam đã giành được trong cuộc đấu tranh anh dũng để chống lại một kẻ địch được trang bị những vũ khí tối tân, ưu việt hơn. Đây lại một lần nữa chứng minh một cách hùng hồn rằng Nhân dân thế giới sẽ không cho phép xiềng xích của phố U-ôn quàng lên cổ họ”.

(Trích bài viết của đồng chí Uy-li-am Phao-xtơ, Chủ tịch Đảng Cộng sản Mỹ đăng trên Công nhân nhật báo, ngày 10/3/1954)

“Trên toàn thế giới, Waterloo trước đây không gây tiếng vang bằng, Điện Biên Phủ thất thủ gây nỗi kinh hoàng khủng khiếp. Đó là một trong những thảm bại lớn nhất của phương Tây, báo trước sự sụp đổ của các đế quốc thuộc địa và sự cáo chung của một nền cộng hòa. Tiếng sấm Điện Biên Phủ hãy còn vang vọng...”.

(Jules Roy trong bài viết “Trận Điện Biên Phủ dưới con mắt người Pháp”)

Trần Hằng (thực hiện)

(Tư liệu được sử dụng trong cuốn “Điện Biên Phủ - Mốc vàng thời đại”, Nxb Thông tin và truyền thông).