Người dân khu vực có nguy cơ sạt lở mong mỏi được bố trí tái định cư

Mỗi mùa mưa bão, người dân bản Muỗng, xã Trung Hạ và bản Cha Khót, xã Na Mèo lại sống trong nơm nớp lo âu bởi những vết nứt trên núi, taluy sạt lở có thể cuốn phăng nhà cửa, vườn tược của người dân bất cứ lúc nào. Bởi thế, mong mỏi được bố trí tái định cư (TĐC) với người dân vùng ảnh hưởng thiên tai trở nên bức thiết hơn bao giờ hết.

Bà con bản Muỗng, xã Trung Hạ ở trong những lán lều dựng tạm mong chờ tái định cư.

Con đường dẫn vào bản Muỗng vẫn còn những lều lán tạm để bà con tránh sạt lở núi từ mùa mưa bão năm 2024. Mùa mưa bão năm 2025, những trận mưa lớn kéo dài khiến bà con phải thường xuyên sơ tán khỏi khu vực sạt lở đến các lều lán dựng tạm. Sự an toàn được đảm bảo hơn, nhưng cuộc sống tạm bợ cũng nhiều bất tiện. Có những gia đình đông người chen chúc trong không gian chật hẹp ngóng chờ ngày được chuyển về khu TĐC. Sau cơn bão số 3 vào tháng 9/2024, chính quyền xã Trung Hạ buộc phải di dời khẩn cấp các hộ dân sinh sống trong khu vực có nguy cơ sạt lở cao đến ở trong những lều lán dựng tạm cho qua mùa mưa bão. Tưởng chỉ là nơi tránh trú tạm thời khi có mưa bão, thế nhưng đến nay điều ấy vẫn thường trực với bà con bản Muỗng.

Bản Muỗng hiện có 38 hộ dân, trong đó nhiều ngôi nhà nằm trên sườn núi xuất hiện nhiều vết nứt, sụt lún ngày càng nghiêm trọng. Có vết nứt rộng tới 10cm, sâu 20 đến 50cm và kéo dài theo sườn núi, xuyên qua nền nhà, khiến tường bị nứt toác. Nước ngầm từ lòng núi rỉ ra liên tục, báo hiệu nguy cơ sạt lở luôn thường trực. Trưởng bản Muỗng Hà Văn Niêm, cho biết: “Các vết nứt, sụt lún trên núi có từ lâu và qua mỗi mùa mưa bão lại càng nghiêm trọng hơn. Vào mùa mưa bão, người dân trong bản đều phải sống ở lán, chỉ khi thời tiết ổn định mới trở về nhà”.

Người dân bản Muỗng mong sớm ổn định nơi ở mới, song gánh nặng chi phí xây dựng khiến nhiều người trăn trở. Ví dụ như trường hợp hộ ông Hà Quốc Ân vừa hoàn thành căn nhà trị giá hơn 500 triệu đồng thì nay lại phải bỏ lại để di dời đến khu TĐC, nên rất xót xa. “Chủ trương TĐC là đúng, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, nhưng với mức hỗ trợ 50 - 70 triệu đồng, chúng tôi khó xoay sở để dựng lại nhà cửa”, ông Ân nói.

Theo tìm hiểu, dự án sắp xếp dân cư bản Muỗng được phê duyệt với tổng mức đầu tư 27,4 tỷ đồng trên diện tích hơn 2,8ha. Dự án gồm các hạng mục san nền, đường giao thông, cấp điện, nước sinh hoạt và hạ tầng phụ trợ, bố trí TĐC cho 43 hộ dân với 179 nhân khẩu.

Phó Chủ tịch UBND xã Trung Hạ Trần Văn Bồi cho biết: “Đến tháng 7/2025, công tác giải phóng mặt bằng dự án đã hoàn thành và công trình được khởi công vào đầu tháng 8/2025. Chủ đầu tư đặt mục tiêu hoàn thành trước ngày 31/12/2025. Tuy nhiên, do dự án triển khai gấp gáp, vừa thiết kế vừa thi công, lại trùng thời điểm chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và bão lũ liên tiếp nên gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Chúng tôi đang đề nghị nhà thầu tập trung nhân lực, phấn đấu bàn giao công trình trước ngày 15/12/2025”.

Tương tự, với bà con bản Cha Khót thì chưa biết đến bao giờ mới thoát khỏi cảnh bất an mỗi khi bão lũ kéo về. Là địa bàn chịu ảnh hưởng nặng của bão số 3 vào tháng 9/2024, quả đồi đất phía trên khu dân cư, trường học và nhà văn hóa bản Cha Khót đã xuất hiện những vết nứt kéo dài khoảng 300m, có vị trí rộng tới 50 - 70cm. Nhiều điểm sạt lở sâu từ 1 - 2m, tiềm ẩn nguy cơ cao đe dọa tính mạng và tài sản của 55 hộ dân, với 220 nhân khẩu.

Trước thực trạng này, UBND tỉnh đã công bố tình trạng khẩn cấp khu vực bản Cha Khót. Tuy nhiên, đến nay người dân nơi đây vẫn ngày ngày mong mỏi sớm có dự án TĐC để yên tâm sinh sống. Trưởng bản Cha Khót Vi Văn Thắm mong mỏi: “Những cơn bão lớn liên tiếp thời gian qua càng khiến bà con sốt ruột. Mỗi khi có bão, chính quyền và người dân lại phải nỗ lực sơ tán đến nhà văn hóa bản, các điểm trường để tránh trú. Mong muốn lớn nhất của bà con bây giờ là sớm được bố trí nơi ở an toàn, ổn định cuộc sống và yên tâm sản xuất”.

Bài và ảnh: Tiến Đạt