Mở hướng làm giàu từ nuôi ốc nhồi

Hàng chục mô hình nuôi ốc nhồi quy mô lớn được hình thành trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa khoảng 2-3 năm gần đây đều gặt hái những thành công ngoài mong đợi. Đáng nói, kỹ thuật nuôi ốc nhồi không quá khó, thức ăn là những phụ phẩm nông nghiệp tự sản xuất, nhưng nhu cầu thị trường tiêu thụ còn rất lớn, hiện các cơ sở đều chưa đủ sản phẩm cung ứng thường xuyên.

Mô hình nuôi ốc nhồi cho lợi nhuận cao của gia đình ông Hoàng Văn Thụ, thôn Sơn Thượng, xã Thanh Sơn (thị xã Nghi Sơn).

Từ kết quả thử nghiệm nuôi ốc nhồi trong ao tại khuôn viên vườn nhà, năm 2020, gia đình anh Phạm Văn Thụ, thôn Sơn Thượng, xã Thanh Sơn (thị xã Nghi Sơn) đã dồn đổi và thuê thêm đất quanh nhà để hình thành trang trại nuôi ốc nhồi và trồng trọt theo phương pháp hữu cơ. Tổng diện tích cả đất nhà và thuê lên đến hơn 2 ha, anh nuôi ốc kết hợp trồng trọt, cho thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm. Với tư duy nhạy bén, anh không lệ thuộc mà chủ động nuôi ốc giống để bảo đảm nguồn giống gối lứa, vừa giảm chi phí đầu tư, vừa kiểm soát được dịch bệnh khi không phải mua con giống bên ngoài không thể kiểm soát mầm bệnh. Ngoài ra, anh còn gây giống để bán trong và ngoài thị xã Nghi Sơn. Ngoài khu nhà điều hành ven đường liên thôn, toàn bộ diện tích trang trại được gia chủ đào thành 24 ao hình chữ nhật chạy dọc, trong đó 22 ao để nuôi ốc thương phẩm, 2 ao chuyên ương nuôi ốc giống. Mỗi ao nuôi khoảng 300m2 mặt nước, có thể nuôi 20 nghìn con ốc nhồi.

Vùng bờ giữa các ao rộng chừng 4m được anh trồng dừa Xiêm tạo bóng mát, canh tác các loại rau màu và cây trồng hàng năm... Trên các ao, được ông chủ làm giàn trồng bầu và mướp, vừa bán quả, vừa là nguồn thức ăn dồi dào cho ốc. Theo anh Thụ, ốc nhồi có đặc tính dễ nuôi, nguồn thức ăn vô cùng dồi dào, đều là các phụ phẩm tận dụng nên không mất tiền mua. Ngoài các loại rau thừa bỏ, bèo, có thể chặt củ chuối, bầu bí, mướp, các loại trái cây, thân khoai lang, thân và lá đu đủ, lá sắn... Thậm chí, các loại cây cỏ dại vô khối quanh bờ và trong vườn như cây xuyến chi, có thể băm nhỏ, ủ men vi sinh tạo độ chua và mềm cho ốc ăn. Nguồn nước trong các ao chỉ cần không ô nhiễm các chất vô cơ là ốc sinh trưởng tốt. Để hạn chế các mầm bệnh, hằng năm anh thường cải tạo các ao bằng vôi bột, vớt bỏ tạp chất đáy ao.

Mô hình nuôi ốc nhồi của gia đình anh Vũ Bá Tâm, xã Tế Thắng (Nông Cống).

Chỉ hơn 2 năm triển khai mô hình kinh tế mới ra khu đồng trũng vốn hoang hóa, anh Thụ đã tạo được một cơ ngơi trù phú. Các loại cây ăn quả quanh khu trang trại cũng đã cho thu hoạch, những lứa gia cầm được nuôi kết hợp cũng sinh trưởng tốt trên vùng đất thoáng đãng. Hiện mỗi năm, gia đình anh Thụ xuất bán khoảng 200 vạn con ốc giống, với giá 3 triệu đồng mỗi vạn nên thu nhập khoảng 600 triệu đồng. Ngoài ra, gia đình anh còn thu hoạch trung bình khoảng 6 tấn ốc thịt mỗi năm, cho tổng thu nhập đạt hơn 1 tỷ đồng/năm, sau khi trừ công lao động và các chi phí khác vẫn cho lợi nhuận khoảng 60%. Hiện nay, sản phẩm từ trang trại ốc nhồi này được các thương lái đến thu mua tận nơi, đóng thùng xốp gửi TP Thanh Hóa và tận Nghệ An, Hà Nội, nhiều thời điểm chưa đủ nguồn cung. Thành công của anh Thụ đã mở ra hướng phát triển con nuôi đặc sản mới có giá trị kinh tế cao tại địa phương, được một số chủ trang trại khác đến tham quan, về triển khai.

Trên thực tế, ốc nhồi là loài sinh sống ở hầu khắp các vùng quê trước đây. Do môi trường sinh sống bị thu hẹp, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi, ô nhiễm nguồn nước đồng ruộng... nên ốc nhồi ngày càng khan hiếm ngoài tự nhiên, ở nhiều nơi còn có nguy cơ tuyệt chủng trong diện hẹp. Nhu cầu sử dụng sản phẩm ốc nhồi làm thực phẩm cũng khá lớn, nhiều nhà hàng, quán ăn hiện nay vẫn duy trì món ăn này nên thị trường đầu ra khá rộng mở. Lợi thế của người nuôi ốc là không bị áp lực đầu ra thời vụ như những con nuôi khác, nếu chưa bán được vẫn nuôi tiếp chưa cần thu hoạch để chờ thời điểm thích hợp. So với các trang trại nuôi lợn hay gia cầm, nuôi ốc nhồi gần như không gây ô nhiễm môi trường nhưng lợi nhuận không kém.

Mô hình nuôi ốc nhồi cho hiệu quả kinh tế cao của hộ gia đình anh Bùi Văn Hùng, chi hội trưởng chi hội nông dân thôn Chí Phúc, xã Hà Sơn.

Nhận thấy tiềm năng nuôi ốc nhồi còn dư địa phát triển khá lớn, Hội Làm vườn và Trang trại tỉnh Thanh Hóa vừa xây dựng kế hoạch thực hiện “Mô hình phát triển sản xuất nuôi, chế biến ốc nhồi thương phẩm năm 2022” với tổng nguồn vốn thực hiện 1,2 tỷ đồng. Theo đó, hội đã tập hợp 20 chủ hộ có mô hình nuôi ốc nhồi tại các xã Quảng Trạch, Quảng Long, Quảng Hợp, Quảng Văn... của huyện Quảng Xương tạo thành vùng liên kết sản xuất gắn chế biến 16,5 ha. Công ty TNHH Thiên Bảo Thanh Hóa ở thị trấn Tân Phong - doanh nghiệp đang có diện tích cũng như kỹ thuật nuôi ốc nhồi lớn và hiện đại nhất tỉnh hiện nay được huyện chọn làm hạt nhân trong tập huấn đào tạo, chuyển giao kỹ thuật và chế biến sản phẩm từ ốc nhồi. Đến đầu tháng 11 này, chương trình đang được thực hiện, mục tiêu là đưa sản phẩm ốc nhồi thành sản phẩm OCOP 4 sao trong các đợt xét chọn của hội đồng cấp tỉnh sắp tới, hướng tới xây dựng chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm.

Trang trại nuôi ốc nhồi của CCB Mai Đình Thịnh, thị trấn Tân Phong, huyện Quảng Xương.

Theo ông Trần Đức Năng, Phó Chủ tịch Hội Làm vườn và Trang trại tỉnh Thanh Hóa, hiện trên địa bàn tỉnh có khoảng 50 mô hình nuôi ốc nhồi từ 0,2 đến 2 ha, chưa kể các mô hình tận dụng nuôi nhỏ lẻ chưa được thống kê cụ thể. Các vùng trũng thấp của tỉnh như Hà Trung, Quảng Xương, Nga Sơn, thị xã Nghi Sơn... còn nhiều tiềm năng để phát triển nghề nuôi ốc nhồi. Qua khảo sát ở các địa phương, cho thấy các mô hình đều phát triển tốt, cho lợi nhuận cao, tạo thêm nhiều việc làm và thu nhập cho cư dân địa phương. Đa phần trong số đó đều là những mô hình kinh tế tận dụng được quỹ đất hoang hóa hoặc sản xuất kém hiệu quả ở các địa phương. Riêng mô hình liên kết tại huyện Quảng Xương, những sản phẩm chế biến sâu như ruột ốc hút chân không, chả ốc nhồi ống nứa đã được sản xuất, cấp đông để cung ứng theo các chuỗi thực phẩm an toàn. Theo lộ trình, các mô hình và các chuỗi liên kết nuôi ốc nhồi sẽ được mở rộng ra nhiều địa phương trong tỉnh, ngoài mục tiêu phát triển kinh tế còn góp phần bảo tồn và phát huy nguồn con giống ốc nhồi đang dần cạn kiệt, đồng thời tạo nguồn thực phẩm ốc tươi và nguyên liệu cho sản xuất chế biến sâu theo chuỗi giá trị sản phẩm hàng hóa.

Bài và ảnh: Linh Trường